سلمان فارسی؛ متفکر جنگهای نامنظم
خبرگزاری میزان - سلمان فارسی، بزرگمرد خردمندی که حضرت امیرالمومنان (ع) در رثایش فرمودهاند: «او دریای بیکران است و علم اول و آخر را میداند.»
رسول گرامی اسلام (ص) نیز در قرابتش از او به عنوان یکی از اعضای خاندانش یاد کرده و در فضیلت این مرد پارسی همین بس که پیامبر فرمودهاند: «هر آن کس که میخواهد مردی را بنگرد که قلبش نورانی شده، به او نگاه کند.».
اما این صحابه و یارغار حضرت رسول (ص) و امیر مومنان (ع) نقشی بیهمتا در تحولات صدر اسلام بویژه در نبرد احزاب و جنگ خندق عهدهدار بود.
او همواره از مفاخر ایرانیان بوده و نخستین ایرانی مسلمان تاریخ بشریت است.
نقل است که درجه ایمان فرد مسلمان بر ۱۰ مرتبه استوار است و پیامبر میفرماید او به مرتبه دهم دست یافته است.
او کسی نیست جز سلمان فارسی!
در میزان دلدادگی سلمان به مولایش علی (ع) نقل کردهاند روزی مردی به او گفت: چقدر علی (ع) را دوست میداری. سلمان به او پاسخ داد: از رسول خدا (ص) شنیدم که میفرمود: «هر آن کس که علی «ع» را دوست بدارد، مرا دوست داشته و هر کس علی «ع» را دشمن دارد، مرا دشمن داشته است.»
ظهور ستاره
سلمان فارسی در روستایی واقع در اصفهان و یا رامهرمز در زمان حکومت ساسانیان آخرین امپراطوری ایرانِ قبل از اسلام، دیده به جهان گشود. خانوادهاش او را روزبه نامیدند. پدرش، بزرگ روستا بوده و به آیین زرتشت دلبستگی داشت. وی میکوشید فرزندش روزبه را نیز بر دین زرتشت استوار کند. اما روزبه علاقه چندانی به آن نشان نمیداد و پس از
مدتی به دین مسیحیت گرایش یافت و در ادامه به سرزمین شام رفت تا به خدمت بزرگان مسیحیت درآید. وی که مدتی در شهرهای گوناگون سرزمین شام به آیین مسیحیت درآمده بود، اخباری از بزرگان مسیحیت درباره ظهور پیامبری در میان قوم عرب و نزدیک بودن زمان ظهور آن پیامبر موعود (ص) میشنود؛ از این رو شیفته میشود تا سرزمین جزیره العرب رفته و به خدمت پیامبر اکرم (ص) درآید.
وی رهسپار جزیره العرب شد و در این راه با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم کرد. اما در نهایت به دیدار محبوبش نائل و علاقه فراوانی به آیین اسلام در قلبش پدیدار و به یکی از هواداران اسلام و پیامبر خدا (ص) تبدیل شد و تا پایان عمر پیامبر (ص) در خدمت آن حضرت (ص) بود. زمان اسلام آوردن روزبه که پس از مسلمان شدن نامش به سلمان تغییر یافته و رسول خدا «ص» او را سلمان خوانده است؛ کنیهاش نیز ابوعبدالله بوده است ابتدای هجرت پیامبر اسلام (ص) به یثرب (مدینه) است.
پیامبر اسلام (ص) میان او و یکی از اصحابش به نام ابوالدرداء و به نقلی دیگر، ابوذر غِفاری پیمان اخوت و برادری برقرار کرد. حق طلبی سلمان فارسی و دانش دوستی او مورد توجه پیامبر اکرم (ص) بود و در این باره فرمود: «اگر دین نزد ثریا باشد، سلمان بدان دست مییابد.»
متفکر جنگهای نامنظم
حضور چشمگیر و دشمنشکن سلمان این نخستین پارتیزان و متخصص جنگهای نامنظم تاریخ در نبرد ماه شوال سال پنجم هجری که از سوی احزاب گوناگون (قریش مکه، غَطَفان، یهودیان بنی نضیر، بنی وائل و...) بر مسلمانانِ مدینه تحمیل شد، آن روی دیگر سلمان را که به آیه شریفه: أَشِدّاءُ عَلَى الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم ۖ اشارت داشت، نمایان کرد.
دشمنان اسلام با یکدیگر همپیمان شدند تا فروغ اسلام را خاموش کرده و در برابر اعتلای کلمه توحید ایستادگی نمایند. هنگامی که رسول خدا (ص) از گردهمآیی قریش به سرکردگی ابوسفیان و دیگر قبایل مخالف با اسلام و همراهی یهودیان با آنان آگاه شد، جلسهای تشکیل داد و در آن جلسه، سلمان فارسی پیشنهاد حفر خندق مُعرَّب کَنده در زبان فارسی در اطراف مدینه را طرح کرد و این دیدگاه و نقشه نظامی مورد تایید پیامبر گرامی اسلام(ص) قرار گرفت. طراحی و چگونگی آرایش نظامی که توسط سلمان شکل گرفت سرانجام کفار و مشرکین را متحمل شکستی سخت کرد.
در جریان حفر خندق، مهاجران و انصار هر کدام میکوشیدند سلمان را از خود معرفی کنند. مهاجران میگفتند: سلمان از ماست و انصار نیز چنین ادعایی داشتند؛ در آن هنگام پیامبر اسلام(ص) سلمان را با جملهای بسیار بلند مورد التفات ویژه قرار داده و فرمود: سَلمَانُ مِنَّا أهل البَیتِ... سلمان از ما اهل بیت است.
روزگار فراق
پس از وفات رسول خدا (ص)، سلمان فارسی از یاران راستین امیرمومنان (ع) بود و در همه موضعگیریها از حقانیت امام (ع) جانبداری میکرد. در روزگار خلافت عمر بن خطاب، سلمان به استانداری مدائن تیسفون سابق برگزیده شد. سلمان فارسی در روزگار حکومتش بر منطقه مدائن، زندگی بسیار زاهدانه و بدور از تشریفات را در پیش گرفت. او حقوقش را به تهیدستان صدقه میداد و با دسترنج خود از راه حصیر بافی زندگی سادهاش را تامین میکرد. وی همواره فقیران و تنگدستان را دوست میداشت و آنان را بر سرمایه داران ترجیح میداد.
سلمان فارسی پس از عمری حق طلبی، عبادت، زهد و تقوا به سال ۳۵ هجری (سالهای پایانی خلافت عثمان بن عفان) در مدائن وفات یافت؛ از این رو خلافت پیشوا و مرادش امام علی (ع) را درک نکرد.
سلمان فارسی از پیامبر گرامی اسلام نقل میکند: «خلیلم، پیامبر خدا «ص» مرا به هفت چیز سفارش فرمود که در هیچ حالی آن را وانگذاشتهام و همیشه بدان پایبند بودهام: این که در امور مالی و اقتصادی به زیر دست خود بنگرم و به کسی که از من برتر است، نگاه نکنم؛ تهیدستان را دوست بدارم و آنان را به خود نزدیک سازم؛ سخن حق را بگویم؛ هر چند تلخ باشد؛ با نزدیکانم پیوند داشته باشم و صله رحم را به جای آورم هر چند که آنان رویگردان باشند و توجه چندانی به این امر مهم نداشته باشند؛ از مردم چیزی را نخواهم و این ذکررا بسیاری بگویم: لاحول و لاقوة إلا بالله؛ چرا که گنجی از گنجهای بهشت است.»
مرد هزاره سوم
گرچه سلمان فارسی در صدر اسلام میزیسته، اما تفکر سلمان در سرشت ایرانیان ولوئ اندک نهادینه است و این عشق به حضرت دوست و مولا علی (ع) بیتاثیر از این صحابه گرامی رسول خدا نیست!
تفکر سلمان و حق طلبی و علم آموزی او همچنان دستمایه آثار و تولیدات فرهنگی و هنری بسیاری شده، اما متاسفانه تا کنون اثر قابل ارائهای که در خور و در شان این خردمند ایرانی است، به منصه ظهور در نیامده.
این در حالی است که داود میرباقری فیلمساز شهیر و نام آشنای ایرانی قریب یک دهه است که مشغول به تولید سریال «سلمان فارسی» است. اما این اثر قطع به یقین با تولیدات دیگر هنری تفاوت دارد. دستکم نام میرباقری و کارنامه درخشان او در تولید سریالهای تاریخی دل مخاطبان را قرص میکند که هر چه سرمایهگذاری و هزینه برایش صرف شود بر باد نخواهد رفت.
پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما چندی پیش نیز در خصوص پشتیبانی و حمایت از این اثر فاخر گفت: مجموعه «سلمان فارسی» به بهترین شکل ممکن به لحاظ پشتیبانی منابع مالی و جدولپیشبینی شده کار پیش میرود و هیچ تأخیری برای پخش «سلمان فارسی» وجود ندارد.
رئیس رسانه ملی ضمن پرهزینهترین، سختترین و پیچیدهترین خواندن پروژه «سلمان» در بین مجموعههای تولید شده در سازمان صدا و سیما ابراز امیدواری کرد تا از اوایل سال ۱۴۰۵ این سریال به روی آنتن برود.
در پروژه سلمان بیش از هزار بازیگر اصلی و ۴ هزار بازیگر فرعی از نزدیک به پنج سال گذشته تاکنون ایفای نقش کردهاند و تاکنون ۸ هزار نفر از سراسر کشور علاقهمند به حضور در این سریال بودهاند.
«سلمان فارسی» محصول مرکز سیما فیلم سازمان صداوسیما به نویسندگی و کارگردانی داوود میرباقری و تهیهکنندگی حسین طاهری است که تصویربرداری آن از آذر ۱۳۹۸ در کرمان آغاز شده و در شاهرود، قشم، جلفا، شهرکهای سینمایی غزالی، نور و دفاع مقدس ادامه داشته است.
این سریال در سه فصل دوران ایران ساسانی، امپراتوری بیزانس و حجاز صدر اسلام به زندگی و زمانه یار ایرانی پیامبر اسلام (ص) میپردازد.
بازیگرانی همچون فرهاد اصلانی، علیرضا شجاع نوری، داریوش فرهنگ، محمدرضا هدایتی، بهناز توکلی، احترام برومند، رامونا شاه، علی دهکردی، مرحوم چنگیز جلیلوند، مهدی فقیه، محمدجواد جعفرپور، علیرضا مهران، چند بازیگر خارجی از ارمنستان، یونان، مراکش و تونس و حدود ۱۵۰۰ بازیگر تئاتری و بومی مقابل دوربین این سریال رفتهاند.
انتهای پیام/