پایان سرشماری هوبره و قرقاول درخراسان رضوی

به گزارش گروه جامعه تورج همتی بااشاره به اینکه سرشماری این دو گونه به دلیل اهمیت و جایگاه آن در جدول حفاظتی با سرشماری دیگر پرندگان و پستانداران متفاوت بوده و به صورت جداگانه انجام می‌شود گفت: درپی شناسایی و بررسی مناطق و زیستگاه‌های مستعد حضور دو گونه یاد شده، سرشماری پائیزه آن‌ها درشهرستان‌های استان به پایان رسید.

وی هدف از سرشماری این گونه‌های ارزشمند را علاوه بر برآورد روند رشد جمعیت، تهیه و تدوین برنامه اجرایی برای مدیریت بهتر حیات وحش عنوان کرد و افزود: براین اساس، توصیف و تشریح تغییرات حاصله در تعداد و پراکنش جمعیت‌های گونه، مقایسه میزان جمعیت در هر یک از مناطق بعنوان یکی از شاخص‌های ارزیابی وضعیت زیستگاهی مناطق و ارزیابی اهمیت سایت‌های موجود برای زیست پرندگان در دستور کار قرار می‌گیرد و نهایتاً بهره‌گیری از وضعیت موجود گونه می‌تواند شاخص مناسبی برای تعیین وضعیت مدیریت مناطق و برنامه ریزی مطلوب‌تر به شمار رود.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه بزرگترین تهدید علیه جانداران، نابودی یا برهم خوردن زیستگاه طبیعی است، گفت: نخستین و کوتاهترین راه برای پیشگیری از ادامه روند نابودی زیستگاه ها، همراهی بومیان و ساکنین حاشیه این مناطق است که با شناسایی دقیق مؤلفه‌های طبیعی زیستگاه¬ها و تعیین تهدید‌ها و مخاطرات موجود بر اساس مطالعات میدانی و بررسی مستمر روند صعودی یا نزولی زیست گونه‌های حساس برنامه ریزی می‌شود.

تورج همتی با اشاره به اینکه زیستگاه‌های طبیعی گونه هوبره در شهرستان‌های بردسکن، تربت جام، خواف، سبزوار، مه ولات، نیشابور و نیز بجستان، خلیل آباد، رشتخوار و گناباد مورد پایش قرار گرفته است، گفت: قریب ۶۰۰ قطعه پرنده تحت حمایت هوبره درمناطق یاد شده سرشماری شده است.

این مقام مسئول بیشترین آمار هوبره را بر اساس نتایج سرشماری اخیر متعلق به زیستگاه‌های شهرستان خواف عنوان کرد و افزود: پس از آن مناطق شهرستان سبزوار، مه ولات و بردسکن زیستگاه‌های مناسب و دارای جمعیت مناسب هوبره در استان هستند.

مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی همچنین درخصوص سرشماری گونه درمعرض خطر انقراض "قرقاول" دراستان اظهار داشت: زیستگاه‌های قرقاول ایرانی درخراسان رضوی تنها شامل شهرستان‌های سرخس و درگز می‌شود که جنگل جهانبانی، جنگل قاسم‌خان، حاشیه رودخانه تجن و اراضی کشاورزی اطراف شهرستان سرخس و نیز تفرجگاه چهلمیر پارک ملی تندوره و اراضی کشاورزی محور لطف‌آباد، نوخندان، چاپشلو و زنگلانلو درشهرستان درگز است.

وی با بیان اینکه شمارش این گونه به روش مشاهده و ترانسکت خطی به عنوان شیوه‌ای نوین انجام شده است، افزود:این سرشماری توسط چندین گروه حرفه‌ای از کارشناسان و متخصصان محیط زیست انجام می‌شود.

همتی ضمن اشاره به اینکه به منظور تهیه برنامه جامع مدیریت گونه‌ها، سالانه در دو فصل بهار و پاییز سرشماری قرقاول در زیستگاه‌های مستعد استان دردستور کارقرار می‌گیرد گفت:حسب نتایج بدست آمده جمعیت قرقاول درزیستگاه‌های یاد شده کمتر از ۲۰۰ قطعه است که پس از یک دوره کاهش چشمگیر جمعیت آن در سال ۹۶، نمودار‌های حاصل از نتایج سرشماری با شیبی ملایم، روند رشد ۴ درصدی گونه قرقاول را در بهار و پائیز جاری در زیستگاه‌های سرخس نشان دادند.

مدیر کل حفاظت محیط زیست خرسان رضوی در خصوص علل کاهش جمعیت گونه قرقاول دراستان به تخریب جنگل‌های گز و پده در حاشیه رودخانه تجن سرخس و نیز ساخت بند در بالادست این رودخانه و انحراف مسیر آب به سمت اراضی کشاورزی اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه بخش اعظم گونه قرقاول در خارج از سطح مناطق تحت مدیریت زیست می‌کنند و نیز به سبب تخریب زیستگاه‌های اصلی پرنده، قرقاول‌ها به مزارع و اراضی کشاورزی پناه می‌برند که بواسطه برداشت محصولات کشاورزی با ادوات مکانیکی که موجب تخریب لانه و تخم این پرنده می‌شود، مصرف سموم کشاورزی، سوزاندن بقایای مزارع و از دیگر سو شکار‌های غیر مجاز و غیر قابل کنترل، از امنیت لازم برخوردار نبوده و نیازمند چاره اندیشی است.

این مقام مسئول درادامه از اجرای طرح احیاء و تکثیر گونه قرقاول دراستان خبر داد و گفت: برنامه ریزی‌های لازم به منظور تقویت زیر ساخت‌های زیستگاهی این گونه در مناطق با تمرکز بر ارتقاء دانش و آگاهی‌های زیست محیطی بومیان منطقه دردستور قرارگرفته است و پیش بینی می‌شود با اجرای سیاست‌های این طرح شاهد احیاء مجدد زیستگاه و افزیش جمعیت این گونه ارزشمند دراستان باشیم.