رئیس انجمن علمی مامایی ایران: عدم پرداخت تعرفه زایمان در بخش دولتی موجب بی‌انگیزگی ماماها شده است/ افزایش آمار زایمان طبیعی با بهره‌مندی زنان باردار از خدمات مامایی

معصومه قاسمی - ناهید خداکرمی به مناسبت روز جهانی ماما در گفت‌وگو با میزان گفت: مامایی حرفه‌ای از علوم پزشکی است که ظرفیت‌های مختلفی دارد چراکه ماهیت آن بر مبنای عملکرد فیزیولوژیک بدن زنان طراحی شده، کلمه ماما به معنای «همراه زن» است و به همین دلیل دختران نوجوان تا زنان در سن یائسگی به خدمات مامایی نیاز دارند. خدمات مامایی ۲ بعد دارد، بعد اول شامل همراهی با زنان سالم نیازمند خدمات مامایی در دوره بلوغ، بارداری، زایمان، شیردهی و یائسگی است و بعد دوم نیز شامل عوارض مربوط به بارداری و بیماری های زنان است که عمدتا بر مبنای بیماریابی و غربالگری استوار است و در این مسیر تشخیص و درمان بسیاری از مشکلاتی که در دوره باروری، بارداری و زایمان ایجاد می‌شود را به عهده دارد و هر زمان که ماما تشخیص دهد که مادر یا بیمار نیازمند خدمات تخصصیست وی را به متخصص مربوطه ارجاع می دهد. بنابراین مامایی یک حرفه چند بعدی است و مبنایش این است که چگونه زنی را در دوره باروری حمایت و راهنمایی کند تا یک خانواده به بهترین شکل ممکن مسیر باروری و فرزندآوری را طی کند و به دلیل همین پتانسیل‌های چندگانه ماماهاست که در شبکه بهداشت کشور بیشتر افرادی که به خانواده‌ها خدمات بهداشتی درمانی ارائه می‌دهند، ماما هستند و به زودی در قالب مامای خانواده به ارائه خدمات جامع خود ادامه می‌دهند.

بیش‌از نیمی از کودکان ایرانی پیش‌از موعد مقرر به دنیا می‌آیند

 وی ادامه داد: تعرفه های غیر واقعی، مدیریت درمان محور و تخصص گرایی که هم در نظام سلامت و هم در جامعه ترویج پیدا کرده حرفه مامایی را با چالش‌هایی مواجه کرده که بیش از همه خانواده، زنان و نوزادان را تحت تاثیر قرار می‌دهد چراکه وقتی ماما نتواند به راحتی به زنان باردار خدمات ارائه دهد و یا اینکه زن باردار نتواند به صورت مستقیم از خدمات مامایی بهره‌مند شود مداخله‌های غیرضروری در بارداری و زایمان افزایش پیدا می‌کند که بدترین نوع این مداخله‌ها سزارین انتخابی است؛ در کشور ما حدود ۵۶ درصد از تولد‌ها در اتاق عمل اتفاق می‌افتد و این به این معناست که بیش از نیمی از بچه‌ها در کشور ما زودتر از موعد مقرر به دنیا می‌آیند که این مسئله عوارضی را در دوران کودکی و نوجوانی برایشان به همراه دارد و از جمله آن‌ها می‌توان به اوتیسم، بیش فعالی، دیابت و به ویژه آسم و آلرژی اشاره کرد.

این متخصص سلامت باروری و مامایی ضمن اشاره به اینکه همچنین مادر نیز با انجام سزارین دچار عوارض بسیاری می‌شود، افزود: اگر عوارض حین عمل و بعد از آن را کنار بگذاریم، زایمان به روش سزارین موجب می‌شود تا مادر از تجربه و مزایای زایمان طبیعی که معمولا یک پروسه ۸ تا ۱۲ ساعته است و در طی آن زن باردار برای مادر شدن و نوزاد برای تطابق با زندگی خارج از رحم آماده می‌شوند، محروم شود. مادری که فرزندش را در بیهوشی و بی‌خبری به دنیا می آورد از بخشی از زندگی مادرانه خود محروم می‌شود و ارتباط عاطفی عمیقی که باید بین مادر و نوزاد شکل بگیرد دچار نقصان می‌شود که یکی از عوارض آن شیردهی ناموفق است، همچنین به سبب درد‌هایی که مادر به دلیل جراحی تجربه می‌کند در مراقبت از نوزادش نیز دچار مشکل می‌شود، این مادر‌ها بیش از مادرانی که زایمان طبیعی داشتند دچار افسردگی و اندوه پس از زایمان می‌شوند. به همین دلیل لازم است نظام سلامت تسهیلاتی را برای ارائه خدمات مامایی توسط خود ماما‌ها ایجاد کند چراکه با وجود بخش‌نامه و برنامه‌هایی که وزارت بهداشت در این مورد دارد همچنان شاهد وجود مشکلات متعددی در این رابطه هستیم.

خدمات مامایی تحت پوشش بیمه سلامت قرار دارد/ سازمان تامین اجتماعی برخلاف قانون عمل می‌کند

رئیس انجمن علمی مامایی ایران با بیان اینکه قانون جوانی جمعیت موادی بسیار خوب و ترویجی دارد که روی زمین مانده و اجرا نشده و از جمله آن‌ها ماده ۴۵، ۴۹ و ۵۰ است که تاکید بر گسترس مراقبت نفر به نفر مامایی و پوشش خدمات مامایی توسط سازمان‌های بیمه‌گر دارد، توضیح داد: خوشبختانه سازمان بیمه سلامت در سالی که گذشت عقد قرارداد با ماما‌ها را جاری کرده و خدماتی که مادر از ماما دریافت می‌کند به طور کامل تحت پوشش بیمه قرار دارد، اما سازمان تامین اجتماعی که بیشترین تعداد بیمه شده را در کشور دارد همچنان بر خلاف قانون عمل می کند و خدمات مامایی را به طور کامل تحت پوشش قرار نداده و با وجود آنکه استاندارد‌های ویزیت مامایی تدوین و به تصویب شورایعالی بیمه رسیده است اما همچنان گامی برای رفاه حال زنان بارداری که تمایل دارند تا مراقبت های بارداری و زایمان خود را از ماما دریافت کنند بر نداشته است. 

عدم پرداخت سهم ماما از تعرفه زایمان موجب بی‌انگیزگی برخی از ماماها شده است

خداکرمی بیان کرد: نکته دیگر این است که تعرفه زایمان که اغلب توسط ماما‌ها انجام می‌شود در بخش دولتی به ماما‌ها پرداخت نمی‌شود که این مسئله بعد از طرح تحول سلامت اتفاق افتاد و قبل از آن بخشی از تعرفه زایمانی به صورت مستقیم به ماما پرداخت می‌شد، متاسفانه وزارت بهداشت نیز بر اجرای آیین‌نامه‌های خودش نظارت کافی ندارد و از طرفی تعدادی از انجمن‌هایی که دارای تعارض منافع با حرفه مامایی هستند با نامه نگاری‌ و فشار بر وزارت بهداشت مانع اتخاذ راه حلی اساسی در این مورد شده اند. البته تعرفه زایمان واقعی نیست و قطعا باید علاوه بر ۵۰ کا، ۳۰ کا نیز به طور اختصاصی برای خدمات مامایی به آن اضافه شود. عدم پرداخت سهم ماما از تعرفه زایمان موجب نارضایتی و بی‌انگیزگی گسترده ماما‌های شاغل در زایشگاه‌ها شده و با توجه به اینکه در بسیاری از پرونده‌های خطا و قصور پزشکی باید پاسخگو باشند، در مواردی ترجیح می دهند مادر برای سزارین به اتاق عمل هدایت شود.

زایشگاه‌ها باید تحت نظارت مستقیم رئیس بیمارستان باشد

وی گفت: متاسفانه با وجود اینکه اتاق‌های زایمان بخشی کاملا تخصصی است اما زیر نظر دفتر پرستاری ارائه می‌شود و از این رو هنگامی که تعرفه‌گذاری پرستاری انجام می‌گرفت باید تعرفه‌گذاری زایشگاه‌ها نیز در نظر گرفته می‌شد چرا که ماما‌ها علاوه بر انجام خدمات مامایی در زایشگاه‌ها خدمات پرستاری را نیز خودشان انجام می‌دهند و این در حالی است که زایشگاه‌‍‌هامشمول تعرفه گذاری نشده و پیشنهاد عملیاتی ما این است که برای بهبود کیفیت خدمات و رفاه حال مادران و به سبب خدمات ویژه‌ای که در زایشگاه‌ها ارائه می‌شود ،بخش های زایمان همچون واحد آزمایشگاه‌ و رادیولوژی‌ تحت نظارت مستقیم ریاست بیمارستان باشد.

لزوم تسریع در اجرای برنامه مامای خانواده 

این عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: مدت‌ها بود که در شبکه بهداشت نام مراقب سلامت را بر روی ماما گذاشته بودند و این مسئله موجب شده بود تا مادران باردار اعتماد لازم را نداشته باشند و کمتر به مراکز بهداشتی مراجعه کنند، اما در نسخه جدید برنامه پزشک خانواده پیش‌بینی شده که ماما‌ها با عنوان مامای خانواده در شبکه مشغول به کار شوند و هر خانواده یک مامای خانواده داشته باشد و از تعداد افراد خانوار و وضعیت خانواده مطلع باشد تا خدمات بهتری ارائه و از بسیاری از آسیب‌های دوران باروری و همچنین ناباروری جلوگیری کند و  به همین دلیل خواسته ما تسریع اجرای این برنامه و استفاده از نظر‌های گروه‌های تخصصی مامایی است.

رئیس انجمن علمی مامایی ایران افزود: تعدادی از افراد که با ماهیت خدمات مامایی و نیاز‌ زنان به ماما آشنا نیستند برای مامایی برنامه می‌نویسند و به همین دلیل است که با وجود برنامه پزشک خانواده و‌ اخیرا سلامت خانواده، ارائه خدمات مامایی به زنان و نحوه اجرای این برنامه همچنان با مشکلاتی مواجه است. ما آمادگی داریم در اجرای برنامه سلامت خانواده که برنامه‌ای جدید است به وزارت بهداشت کمک کنیم.

خداکرمی بیان کرد: توصیه می‌شود همه خانواده‌هایی که دارای دختر نوجوان، زنان در سن باروری و یا زنان در سن یائسگی هستند در نزدیک خانه‌ خود مطب مامایی را شناسایی و یک مامای خانواده انتخاب کنند و در دوره‌های مختلف از جمله بلوغ، قبل از ازدواج، قبل از بارداری، شیردهی و یائسگی به ماما مراجعه کنند و مشورت بگیرند، ماما‌ها می‌توانند در تمام این مراحل از زنان حمایت کنند و در شرایطی که لازم باشد آن‌ها را به پزشک مربوطه ارجاع دهند.

 ماماها خواستار انجام اقداماتی سریع و پایدار برای جلوگیری از تغییرات آب‌وهوایی هستند

وی با اشاره به اینکه شعار امسال روز جهانی ماما این است که ماماها خواستار انجام اقداماتی سریع و پایدار برای حل بحرات تغییرات آب‌وهوایی و چالش‌های محیط زیستی هستند، توضیح داد: از آنجایی که سلامت و تداوم نسل آینده برای ماماها مهم است امسال کنفدراسیون بین‌المللی مامایی به این مسئله تاکید کرده که باید راه سریع و پایداری برای مشکلات اقلیمی، زیست محیطی و آب هوایی در دستور کار کشورها قرار گیرد و در این مورد اقدام شود چراکه بسیاری از حوادث طبیعی ناشی از تغییرات آب‌وهوایست و می‌تواند بر سلامت زنان و نسل آینده تاثیرگذار باشد، بنابراین یکی از دغدغه‌های ماماها لزوم توجه سیاست‌گذاران و متخصصان حوزه اقلیم و محیط زیست به گرم شدن کره زمین و مسائل زیست محیطی است.

انتهای پیام/