آنچه درباره سلاح‌های هسته‌ای فضایی و معاهدات بین‌المللی مربوط به آن می‌دانیم

خبرگزاری میزان - فضا اغلب به‌عنوان مرز ژئوپلیتیک بعدی درنظر گرفته می‌شود و حوزه جدیدی را برای نبرد‌های نظامی و اختلافات بین‌المللی ارائه می‌دهد.

بودجه فضایی جهانی در سال ۲۰۲۳

بودجه فضایی دولت‌ها در سال ۲۰۲۳ به رکوردشکنی ۱۱۷ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال قبل آن بیش از ۱۵ درصد رشد داشت.

براساس اطلاعات منتشر شده، آمریکا بیشترین بودجه نظامی در زمینه فضایی را به خود اختصاص داده است.

با ارزش تخمینی تقریبا ۵۹ میلیارد دلار، هزینه‌های نظامی اکنون از سرمایه‌گذاری در برنامه‌های غیرنظامی فضایی پیشی گرفته است. این نخستین بار است که این موضوع رخ می‌دهد.

سلاح‌های فضایی چیست؟

سلاح‌های هسته‌ای ضد ماهواره‌ای مبتنی بر فضا، یا به اصطلاح سلاح‌های هسته‌ای فضایی، نوعی سلاح هستند که برای آسیب رساندن یا تخریب سیستم‌های ماهواره‌ای طراحی شده‌اند.

این نوع سلاح ممکن است برای اهداف استراتژیک، به عنوان مثال برای ناتوانی در عملیات نظامی حریف، یا اهداف مخرب، مانند از کار انداختن زیرساخت‌های غیرنظامی مخابرات استفاده شود.

یک سلاح هسته‌ای فضایی می‌تواند از زمین یا از فضا مستقر شود و در نهایت یک پالس الکترومغناطیسی عظیم یا موج الکتریکی ایجاد کند که می‌تواند ماهواره‌ها را نابود کرده و سیستم‌های الکترونیکی را ذوب کند.

انتشار تشعشعات در میدان مغناطیسی زمین همچنین می‌تواند ماهواره‌های فضایی را در طول زمان تخریب کند. 

برخی کارشناسان می‌گویند که بعید است تشعشعات ناشی از انفجار این تسلیحت در فضا آسیب مستقیمی به انسان وارد کند. 

کشور‌های فعال در عرصه فضایی-نظامی

تاکنون از چنین سلاحی در جنگ استفاده نشده است؛ البته چین، روسیه و آمریکا همگی از آن برای سرنگونی ماهواره‌های خود در نمایش قدرت نظامی استفاده کرده‌اند. 

در حال حاضر آمریکا، روسیه، هند و چین نوعی تسلیحات ضد ماهواره را توسعه داده‌اند. 

استقرار خصمانه این نوع تسلیحات می‌تواند پیامد‌های جدی برای شبکه گسترده ماهواره‌ای جهانی داشته باشد. 

به گفته دفتر امور فضایی سازمان ملل، حدود ۷ هزار و ۸۰۰ ماهواره عملیاتی در مدار زمین وجود دارد که از شبکه‌های تلفن و اینترنت گرفته تا تلویزیون، خدمات مالی، سیستم‌های کشاورزی و نظارت فضایی پشتیبانی می‌کنند.

ماهواره‌ها همچنین برای عملیات نظامی حیاتی هستند و به جمع‌آوری اطلاعات و شناسایی پرتاب موشک و همچنین امکان ناوبری و ارتباطات کمک می‌کنند. به‌عنوان مثال، شبکه ماهواره‌ای استارلینک متعلق به ایلان ماسک در آغاز جنگ اوکراین ارتباطات بی‌وقفه‌ای را در میدان نبرد به نیرو‌های اوکراینی ارائه کرد.

ماهیت دقیق هر سیستم ضد ماهواره‌ای در حال حاضر نامشخص است. با این حال، تحلیلگران می‌گویند بر این باورند که برخی طرف‌ها احتمالا از انرژی هسته‌ای برای کور کردن، گیر انداختن یا ذوب کردن وسایل الکترونیکی داخل ماهواره‌ها استفاده کنند؛ نه اینکه یک کلاهک هسته‌ای وجود باشد که برای سرنگونی آن‌ها طراحی شده است. 

تاثیر احتمالی یک حمله ضد ماهواره‌ای نیز به ارتفاع دستگاه مورد نظر و نزدیکی آن به سایر ماهواره‌ها بستگی دارد. تحلیلگران می‌گویند که آسیب به یک ماهواره در مدار پایین زمین (موقعیت استاندارد بیشتر ماهواره‌های تجاری) می‌تواند ماهواره‌های دیگر را در صد‌ها مایل دورتر ذوب کند.

معاهدات بین‌المللی مربوط به برنامه‌های فضایی-نظامی 

معاهده منع آزمایش جزئی (PTBT) که به‌طور رسمی به‌عنوان معاهده ۱۹۶۳ منع آزمایشات تسلیحات هسته‌ای در جو شناخته می‌شود، انفجار‌های هسته‌ای در فضا و محیط‌های زیر آب را ممنوع می‌کند.

این معاهده در ابتدا از سوی آمریکا، روسیه (اتحادیه شوروی سابق) و انگلیس تصویب شد. 

ماده چهارم معاهده فضای ماورای جو در سال ۱۹۶۷ که ۱۱۴ کشور به آن ملحق شدند، استقرار و آزمایش سلاح‌های کشتار جمعی (WMD) را در فضا ممنوع می‌کند.

انتهای پیام/