دانشگاه باید به درد و مشکلات مردم در حوزه‌های مختلف فکر کند/ خجالت آور است که ۳دهم درصد از بودجه کشور را به پژوهش اختصاص می‌دهیم
به گزارش گروه جامعه سید حسن هاشمی در نوزدهمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده کشور که با حضور معاون اول رییس جمهور در سالن اجلاس سران برگزار شد، اظهار داشت: اجازه دهید که از این پس، رتبه‌ها و قبولی هر دانشگاه را در سایت، اعلام عمومی کنیم مگر نه اینکه شفافیت خوب است و اینجا هم که حوزه امنیتی نیست؛ بعد متوجه می‌شویم که تصمیم سازی‌ها و سیاستگذاری‌ها چه بلایی بر سر علم، پیشرفت و دانشگاه‌ها می‌آورد.
وزیر بهداشت تصریح کرد: هر کجا نگاه کنید یک دانشگاه یا دانشکده ایجاد شده است من و وزیر علوم از این نظر تحت فشار هستیم، چون هر شهری که می‌رویم از ما دانشکده می‌خواهند این مساله برای وزرای قبلی هم وجود داشته است فکر میکنیم که با گسترش کمّی دانشکده ها، هنر کرده ایم، اما کنار خانه جوان کشاورز یا دامداری که مولد بوده، دانشگاه یا دانشکده‌ای تاسیس شده و این جوان فکر می‌کند که کار خود را رها کند و در دانشگاه یا دانشکده درس بخواند و بعد هم که شغل مناسب تحصیلات خود را پیدا نمی‌کند اقدام به مهاجرت می‌کند در حال حاضر ۷۵ درصد شهرنشین و حاشیه شهرنشین در کشور داریم.
هاشمی تاکید کرد: تا توانسته ایم بی سوادی مدرن را تبلیغ و تشویق کرده ایم و بدون حساب و کتاب مدرک علمی و تحصیلی می‌دهیم و این روند با فشار‌های بیرونی، ادامه دار است، چون این فشار‌ها خواست دانشگاه‌ها و وزرای علوم و بهداشت نیست، اما مسیری را می‌رویم که دود آن به چشم خودمان خواهد رفت.
وزیر بهداشت با بیان اینکه در امور دانشگاه‌ها نباید دخالت شود، افزود: اجازه دهند دانشگاه کار خودش را انجام دهد که به نفع و صلاح کشور و مردم است، اما بخشی از مشکلات موجود نیز به ما دانشگاهیان مربوط می‌شود، چون بخش عمده‌ای از تحقیقات ما مشکلات مردم را حل نمی‌کند و متاسفانه به دنبال این هستیم که H. index خودمان را افزایش دهیم و یا نفرات برتر کشور، منطقه و بین المللی باشیم که این امر هم از مسیر نمایه‌های بین المللی مانند ISI حاصل می‌شود و طبیعی است که تولیدات علمی ما از نگاه مردم بیشتر برای نمایه‌های علمی بین المللی کارایی دارد تا برای مروم و پیشرفت کشور.
هاشمی خاطرنشان کرد: امروز دانشگاه‌های نسل چهارم برای کشور کاربردی است، چون دانشگاه باید به درد و مشکلات مردم در حوزه‌های مختلف فکر کند و البته که سیاستگذار، سیاستمدار و مسئولان کشور باید فرصت را برای دانشمندان ایجاد کند شایسته گزینی در مدیریت کشور باید شاه بیت انتخاب افراد باشد.
وزیر بهداشت گفت: در تحقیقات و پژوهش‌های ما، چقدر حل مشکلات مردم و کشور در حوزه اقتصاد و معیشت مورد توجه قرار می‌گیرد؟ مردم آثار تحقیقات علمی کشور را نمی‌بینند و عنوان می‌کنند که اگر ما ادعا میکنیم که در تولید علم، رتبه اول منطقه را داریم اثرات این موفقیت چه زمانی می‌خواهد بروز و ظهور پیدا کند؟ باید اعتراف کنیم که در کنار محدودیت‌هایی که برای دانشمندان و پژوهشگران وجود دارد، متاسفانه تحقیقات ما هم راستا با مشکلات روزمره مردم نیست.
هاشمی افزود: مشکلات جاری کشور مانند مشکلات اقتصادی، کم آبی و محیط زیست درد‌های امروز جامعه است که باید برای حل آن فکر و تحقیق کرد هر قدر بتوانیم بیشتر با مردم معاشرت داشته باشیم بهتر می‌توانیم به مشکلات آن‌ها بپردازیم، اما گاهی برخی افراد را برای خدمت به شهر‌ها و روستا‌ها اعزام میکنیم که بعد از ۳۰ سال درس خواندن، اولین بار است که سوار اتوبوس می‌شود و با فضای روستا و مناطق محروم بیگانه است و این فرد و برخی دانشگاهیان، با متن جامعه فاصله دارند.
وزیر بهداشت اظهار داشت: اگر بخواهیم مشکلات مردم را حل کنیم حتما این فرصت را داشته باشیم که مراکز تحقیقاتی را به مراکز بدون مرز تبدیل کنیم و درون جامعه برویم و بجای اینکه برای خودمان و دیده شدن در سطح بین المللی کار کنیم باید برای مردم کار کنیم تربیت انسان‌های بزرگ، توانا و مسئولیت پذیر می‌تواند سرنوشت ایرانی سرافراز را رقم بزند امیدواریم که سیاستگذاران و دانشگاه‌های کشور، مسیر موجود را تغییر دهند و به نحوی عمل کنیم که برونداد و خروجی دانشگاه‌ها که سرشار از استعداد‌های درخشان و بی نظیر است به سمتی رهنمون شود که مشکلات کشور کاهش یابد.
هاشمی با اشاره به رشد شتابان علم و فناوری در سال‌های اخیر در کشور، یادآور شد: یکی از نقاط افتخار آمیز کشور رشد شتابان علم و فناوری در سال‌های گذشته است و باعث شادی و مسرت برای ایرانیان می‌شود چراکه تولیدات علمی کشور در سال ۲۰۰۱ بسیار ناچیز بود و فکر می‌کردیم که اگر جایگاه دوم مصر در تولید علم منطقه را کسب کنیم به موفقیت بزرگی رسیده ایم، اما در سال ۲۰۱۱ توانستیم موقعیت ممتازی در منطقه کسب کنیم.
وزیر بهداشت اضافه کرد: از سال ۲۰۱۱ در تولید علم در کشور با افت روبرو بودیم، اما در سال ۲۰۱۴ با اقداماتی که در دولت تدبیر و امید انجام شد، شرایط ممتازی در حوزه تولید علم به دست آوردیم و وضعیت کیفی مقالات بسیار بهبود یافت.
هاشمی گفت: در برنامه توسعه چشم انداز ۱۴۰۴ این بخش از خدمات دانشگاهیان بی سابقه است که ده سال زودتر از برنامه توانستیم به رتبه اول تولید علم در منطقه برسیم البته دوست داشتیم که در حوزه فناوری نیز چنین موقعیتی می‌داشتیم، اما هنوز راه طولانی در پیش داریم، اما در روز‌هایی که خبر‌های منفی در جامعه زیاد است، بازگو کردن این اخبار برای مردم در هیاهوی سیاست زده مناسب‌تر است و امیدواریم که انعکاس اخبار و اطلاع رسانی به نحوی باشد که بار روانی اخبار منفی کاهش پیدا کند و ذکر این موفقیت‌ها موجب مسرت مردم شود.
وزیر بهداشت با بیان اینکه سهم وزارت بهداشت از شاخص‌های ورودی مانند بودجه، نیروی انسانی، تعداد مراکز آموزشی و اعضای هیات علمی، کمتر از یک چهارم است، افزود: در تولید علم و شاخص‌های علم و فناوری سهم وزارت بهداشت بسیار بالا است و در ابتدای دولت یازدهم فقط ۸ دانشمند یک درصد برتر با استناد بالا در وزارت بهداشت داشتیم که تا پایان سال ۲۰۱۶ به ۵۵ نفر افزایش یافت و در حوزه فناوری نیز بخش پزشکی کارنامه درخشانی دارد.
هاشمی تعداد شرکت‌های دانش بنیان حوزه سلامت را ۱۱۵۰ شرکت عنوان کرد و گفت: ۵۲ شرکت دانش بنیان حوزه سلامت، محصولات خود را صادر می‌کنند و در حوزه ورود تحقیقات به عرصه زندگی مردم و اقتصاد کشور، بسیار موفق بوده اند.
وزیر بهداشت در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: حدود ۱۰۰۰ سال پیش فردوسی گفت: "توانا بود هر که دانا بود، ز. دانش دل پیر برنا بود" و مصرع دوم این شعر را همه قبول دارند و افرادی که در حوزه پژوهش و تحقیقات فعال هستند به خاطر آرامش خودشان، تعهد به کشور و بشریت در این حوزه فعالیت دارند، اما مصرع اول این شعر به سیاستمداران مربوط می‌شود.
هاشمی تصریح کرد: در ۱۰۰۰ سال گذشته کمتر سیاستمداری در کشور بوده که در عمل به مصرع اول باور داشته است در گفته‌ها این باور را می‌بینیم و همه از علم، عالم و خردورزی حمایت می‌کنند، اما در عمل باید به بودجه‌های علمی و پژوهشی کشور توجه کنیم؛ خجالت آور است که ۰.۳ درصد از بودجه کشور را به پژوهش اختصاص می‌دهیم و البته در تخصیص و تحویل بودجه نیز مشکلاتی داریم.
وزیر بهداشت تاکید کرد: باور به علم و پژوهش کمتر نزد سیاستمداران وجود دارد باید بپذیریم که اگر بناست انقلاب را صادر کنیم، این صادرات با مغز، قلم، اندیشه، علم و دانایی میسر است؛ ببینید که کشور چین انقلاب خود را از طریق علم و فناوری به همه جا صادر کرده و در همین سالن نگاه کنید که چه آثاری از چین وجود دارد آیا جایی در دنیا هست که اثری از چین در آن وجود نداشته باشد؟
هاشمی یادآور شد: امیدواریم همه در عمل به علم و عالم احترام بگذارند و باید دخالت مجلس و دولت‌ها در دانشگاه‌ها کم شود البته از نظر امنیتی می‌گویم هر کاری لازم است با رعایت قانون اساسی و حقوق شهروندی انجام دهید، اما دخالت‌های مدیریتی دولت و مجلس به علم، آموزش و پژوهش و سلامت مردم آسیب وارد می‌کند که باید تجدید نظر کنیم.