آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی؛ قتلگاه اصول حقوق بشری
خبرگزاری میزان – اگرچه حقوق بینالملل با جاسوسی در زمان جنگ و زمان صلح برخورد متفاوتی دارد، اما یک واقعیت غیرقابل تغییر خود را چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح نمایان میکند؛ سازمانهای جاسوسی قتلگاه اصول و مقررات حقوق بشری هستند.
در حالی که مجموعه وسیعی از اسناد حقوقی بینالمللی از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیونهای ژنو، قتلهای غیرقانونی، ناپدیدشدنهای اجباری، شکنجه و بدرفتاریها را تحت هر شرایطی ممنوع میکنند، انجام این موارد از اصول ابتدایی کار آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی هستند.
فعالیتهای ناقض حقوق بشری آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی بهویژه در کشورهای غربی دستکم از زمان جنگ جهانی دوم شکل نمایانی یافت؛ از جمله اقدامهای ناقض حقوق بشری این آژانسها و سازمانها ترور هدفمند سران کشورها و گروههای مختلف و اجرای عملیاتهای انتقامجویانه بدون در نظر داشتن تلفات غیرنظامی بوده است.
از آن زمان تاکنون علاوه بر افشای اسناد و شواهد متعدد از نقض اصول بشری از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی، بسیاری از این آژانسها از جمله سیا به دست داشتن در اقدامهای ضد انسانی و ناقض حقوق بشری اعتراف کردهاند؛ با وجود این هنوز اقدامی در جهت مقابله با این دست اقدامها یا محدود کردن آنها صورت نگرفته است.
این آژانسها نهتنها خود در جریان اقدامها و فعالیتهای خود دست به نقض گسترده حقوق بشر میزنند، بلکه مدعی هستند که برای تامین حقوق بشر نادیده گرفتن بخشهایی از این حقوق، آسیبزا نیست؛ ادعایی که تاکنون بارها خلاف آن ثابت شده است.
جاسوسی برای حقوق بشر؟
در سالهای اخیر آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی کشورهای غربی در موارد متعددی مدعی شدهاند که برای بررسیهای مستقل حقوق بشری نیاز به ورود افسران اطلاعاتی و جاسوسی است؛ آنها همچنین تاکید دارند که یافتههای چنین بررسیهایی به دلایل امنیتی نباید منتشر شوند، بلکه در نهایت کمیسیونهای حقوق بشری میتوانند از آنها استفاده کنند.
بیتوجهی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی به موضوع نقض حقوق بشر را میتوان بخشی از کارزار تضعیف حقوق بشری در سیاست خارجی کشورهای مذکور در چارچوب استانداردهای دوگانه دید.
یکی از اصلیترین مصادیق نقض حقوق بشر از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی، بیتوجهی کامل آنها به حریم خصوصی و شخصی افراد هنگام جمعآوری اطلاعات بهویژه از طریق شنود است.
در حالی که آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی براساس اصول ادعایی خود در جمعآوری اطلاعات و حتی برخی از اقدامهای جاسوسی خود به حقوق بشر بیتوجهی میکنند، دولتهای متبوع این آژانسها نیز تلاش میکنند برای تسهیل این روند با استفاده از استانداردهای دوگانه حقوق بشری، این موضوع را در سیاست خارجی خود تضعیف کنند.
با وجود در قدرت بودن چنین رویکردها، دولتها و دولتمردانی، داشتن توقع از آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی برای حفاظت از حقوق بشر بیمعنا میشود.
در سایه چنین چتر حمایتی آژانسهای جاسوسی و اطلاعاتی غربی آزادی بیان را خفه کرده و در کار قانونی فعالان و سازمانهای غیردولتی حقوق بشری نیز مداخله میکنند.
هشدار درباره قربانی شدن حقوق بشر از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی
نخستین هشدار جدی درباره نقض گسترده حقوق بشر از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی را ادوارد اسنودن، افشاگر آمریکایی انجام داد؛ وی گفت که مدافعان حقوق بشر هدف جاسوسی گسترده آژانسهای جاسوسی آمریکا و انگلیس هستند.
هشدار اسنودن در این باره با وجود اینکه فقط بر بخشی از روند نقض حقوق بشر از سوی آژانسهای مذکور اشاره و تاکید داشت، سبب شد تا نگرانیهای تئوریک از بیمعنا بودن موضوع نقض حقوق بشر برای آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی به یک واقعیت نگران کننده تبدیل شود.
اعتراض سازمان ملل به نقض حقوق بشر از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی
سازمان ملل تاکنون بارها در موارد متعددی مانند زندانهای سیاه و مخفی برخی از کشورهای غربی، درباره نقض حقوق بشر از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی هشدار داده است.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در ژنو ۲۰۱۹ بر حفظ حریم شخصی و خصوصی افراد از سوی آژانسهای جاسوسی و اطلاعاتی تاکید کرد.
وی تصریح کرد: ردوبدل منظم دادههای شخصی میان آژانسهای اطلاعاتی به معنای قانونی بودن این روند نیست.
آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی آمریکا
در حالی که سیا شناخته شدهترین مولفه جامعه اطلاعاتی و جاسوسی آمریکا است، باید توجه داشت که این آژانس فقط بخشی از شبکه ۱۸ آژانس جاسوسی به اصطلاح ملی آمریکا است که طی دهههای متمادی مشغول جمعآوری اطلاعات مخفی و انجام اقدامهای مخفیانه بودهاند؛ این شبکه اطلاعاتی چندوجهی عمدتا اطلاعات خود را بدون آگاهی و رضایت جامعه هدف جمعآوری کرده و وضعیت را به گرونهای مدیریت میکند که جامعه یا فرد هدف بیاطلاع بماند.
از سوی دیگر نیز قانون امنیت ملی در آمریکا آنچه را رازداری درباره منابع و روشهای اطلاعاتی خوانده، مجاز میداند و همین پنهانکاری نقض حقوق بشری مردم آمریکا در عرصه داخلی و دیگر مردم جهان را از طریق اقدامها و فعالیتهای آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی این کشور تسریع و تشدید میکند.
تاریخ آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا CIA) بهعنوان یک سازمان جاسوسی از دیرباز با نقض حقوق بشر گره خورده است، زیرا این آژانس عامل سرنگونی شمار قابلتوجهی از دولتهای قانونی و استقرار رژیمهای نظامی خونین متعددی بوده است.
این مورد فقط یکی از جلوههای نقض حقوق بشر از سوی سیا است؛ این آژانس در ایجاد، آموزش و تامین مالی گروههای تروریستی و شورشی و ترور و تلاش برای آن، نقش داشته است.
نام سیا به شکلی ویژه با شکنجه، بدرفتاری، ناپدیدسازی اجباری و سایتهای سیاه گره خورده است.
سیا از شکنجه بهعنوان یک سیاست استراتژیک استفاده میکنند.
نقض حقوق بشر از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی اروپایی
نقض حقوق بشر اکنون بخش جداییناپذیر اقدام آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی برای تحقق ادعای حفاظت از حقوق بشر است.
آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی در اروپا به شکل گسترده با نقض حریم خصوصی و شخصی افراد، مشغول جمعآوری اطلاعات مربوط به آنها هستند؛ آنها همچنین با بیتوجهی به موارد نقض حقوق بشر در جریان اقدامهای خود جهت جمعآوری اطلاعات به تداوم نقض حقوق بشر دامن میزنند.
تاکنون موارد متعددی از نقض حقوق بشر در جریان همکاری مخفیانه میان آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی اروپایی رخ داده است.
گروههای حقوق بشری استدلال میکنند که برنامههای جاسوسی کشورهای اروپایی بهویژه انگلیس چهار حق کلیدی را نقض میکند؛ حق حفظ حریم خصوصی، حق دادرسی عادلانه، حق آزادی بیان و حق نداشتن رویکرد تبعیضآمیز.
منتقدان این روند را شرمآور خوانده و خواستار توقف نقض حقوق بشر از سوی این آژانسها شدهاند.
کشورهای شرق اروپا؛ همدستان سیا در جنایتهای حقوق بشری
تاکنون اسناد متعددی از همکاری کشورهای شرق اروپا از جمله رومانی و لیتوانی در فعالیتهای ضد حقوق بشری سیا به ویژه در رابطه با شکنجه منتشر شده است.
دیوان اروپایی حقوق بشر این دو کشور را به دلیل فراهم کردن شرایط برای فعالیت سایتهای سیاه سیا و در نتیجه نقض شدید حقوق بشر متهم کرد.
شکنجه، حبس خودسرانه و بدرفتاری مهمترین شکل نقض حقوق بشر در این سایتها بودند.
رابطه نزدیک و تنگاتنگ آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی با ناقضان حقوق بشر
ناقضان حقوق بشر اعم از افراد و رژیمها، بهعنوان مهمترین منابع اطلاعاتی آمریکا و دیگر کشورهای غربی، همکاری این کشور با خود را به معنای تایید اقدامهایشان در نقض حقوق بشر میدانند.
آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی بهعنوان نهادهای قانونی در این کشورها، با ادامه دادن به رابطه خود با ناقضان حقوق بشر و اقدام نکردن برای پیگرد قانونی آنها، نقض حقوق بشر را تشویق میکنند؛ ضمن اینکه با ادعای مصون نگه داشتن ناقضان حقوق بشر از مجازات با ادعای تلاش برای حفظ منابع اطلاعاتی به تداوم جنایتهای حقوق بشری آنها کمک میکنند.
آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی همچنین به دلیل در اختیار داشتن اطلاعات فراوان مرتبط با تحقیقات و پیگردهای حقوق بشری و به اشتراک نگذاشتن آنها با ادعای حفظ منابع و روشها، شریک جریم ناقضان حقوق بشری هستند.
نوک کوه یخ نقض حقوق بشر از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی
موارد شناخته شده نقض حقوق بشر از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غربی بهطور قطع نوک کوه یخی بحرانی هستند که به شکل فزایندهای در حال رشد است.
حقوق بشر از زمان جنگ ادعایی آمریکا علیه تروریسم به هدفی آسان برای فروپاشی و انهدام، از سوی آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی غرب تبدیل شد و در حال حاضر، این آژانسها از ادعای مبارزه با تروریسم برای توجیه و پنهان کردن نقض حقوق بشر در فعالیتها و اقدامهای خود سوءاستفاده میکنند.
در حالی که تروریسم یک واقعیت تلخ جامعه بشری است و مبارزه با آن نیاز به همکاری و انسجام میان دولتهای مختلف دارد، سازمانها و آژانسهای جاسوسی و اطلاعاتی کشورهای غربی به قتلگاه حقوق بشر به بهانه مبارزه با تروریسم و حفاظت از حقوق بشر تبدیل شدهاند.
در حالی که اشتراکگذاری اطلاعات یک موضوع مهم حقوق بشری است، کشورهای غربی از طریق اشتراکگذاری مخفیانه یا به اشتراک نگذاشتن اطلاعات، نه تنها حقوق بشر را نقض میکنند، بلکه اصول حقوق بشر را تضعیف میکنند.
انتهای پیام/