بررسی جرایم رژیم صهیونیستی در سرزمین فلسطین؛ جنایت‌های جنگی زیر ذره‌بین حقوق بین‌الملل

همزمان با آغاز عملیات طوفان الاقصی از سوی مقاومت فلسطین در روز ۷ اکتبر (۱۵ مهر)، رژیم صهیونیستی تجاوزهای خود را علیه ساکنان غزه تشدید کرد.

بیش از ۷۷ روز از آغاز عملیات طوفان الاقصی گذشته و رژیم صهیونیستی در این مدت جنایت‌های زیادی را در غزه مرتکب شده است؛ از هدف قرار دادن بیمارستان‌ها و مدارس گرفته تا قتل‌عام خانواده‌ها و محاصره کامل.

تجاوزهای رژیم صهیونیستی در این مدت به شهادت بیش از ۱۳ هزار نفر از ساکنان نوار غزه منجر شده و هزاران نفر دیگر نیز مجروح شده‌اند.

جنایت‌های رژیم صهیونیستی در نوار غزه از منظر اصول و قوانین پذیرفته شده بین‌المللی ابعادی بسیار گسترده‌ دارد.

خبرگزاری میزان برای بررسی جنایت‎های جنگی رژیم صهیونیستی و قوانین و قواعد بین‎المللی مربوط به این موضوع با سید نصرالله ابراهیمی، دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و کارشناس حقوق بین‌الملل، گفت‎وگو کرده که در ادامه می‎خوانید.

عادی‌سازی جرایم رژیم صهیونیستی در سطح بین‌المللی

ابراهیمی در ابتدا با اشاره به اینکه از زمان شکل‌گیری رژیم جعلی، آپارتاید و اشغالگر صهیونیستی در سرزمین مردم مظلوم فلسطین، جنایت‌های زیادی از سوی این رژیم رخ داده است که هر کدام از آن‌ها می‌تواند مصداقی از جرایم بین‎المللی بر اساس اصول پذیرفته‌شده حقوق بین‌المللی است، گفت: متاسفانه تاکنون اقدام جدی حقوقی در مجامع داخلی، منطقه‌ای و بین‎المللی علیه این جنایت‌‎ها صورت نگرفته است و این امر باعث شده که از یک طرف جرایم بین‌المللی مزبور در جامعه بین‌المللی عادی‌سازی شود که در عمل منطبق با خواست این رژیم نامشروع است و از طرف دیگر رژیم نامشروع صهیونیستی بر شدت و تنوع‌بخشی بر این جنایت‎ها بیفزاید.

این کارشناس حقوق بین‎الملل با بیان این موضوع که در عمل تاکنون مباشرین، مسببین و آمرین این جنایت‌ها و جرایم بین‌المللی علیه مردم فلسطین و برخی از سرزمین‌های همسایه آن نه‌تنها به سزای کردار ددمنشانه و غیرانسانی خود نرسیده و مجازات نشده‌اند، بلکه به‎وسیله برخی از دولت‌های غربی به‌ویژه آمریکا حمایت و تشویق شده‌اند، اظهار کرد: جامعه بین‌المللی به‌ویژه کشور‌های اسلامی و منطقه خاورمیانه نباید در برابر اقدامات جنایتکارانه این رژیم اشغالگر ساکت بنشینند، بلکه باید اقدامات حقوقی و کیفری خود را در برابر ارتکاب این جنایت‌های قرون وسطایی اتخاذ کرده و آمرین، مباشرین و مسببیین این همه جرایم بین‎المللی را در مراجع ذی‎صلاح کیفری خود بر اساس اصل صلاحیت جهانی و به‌ویژه با طرح در دیوان کیفری بین‌المللی مجازات کنند.

شکل‌گیری جرایم بین‌المللی نژادپرستی و آپارتاید از سوی رژیم صهیونیستی

این استاد دانشگاه در بخشی دیگر با بیان اینکه جرایم بین‌المللی آپارتاید بر اساس سه عنصر شکل می‌گیرد، عنوان کرد: رژیم صهیونیستی همه این عناصر سازنده را داراست.

نخست: اراده بر‌ای حفظ و نگهداری یک گروه نژادی برتر یعنی نژاد «یهود-صهیونیسم» و برتری آن‌ها بر گروه دیگر نژادی یعنی عرب‎های فلسطینی؛ ظلم و ستم و فشار نظام‌مند و رو به افزایش نژاد «یهود-صهیونیسم» بر ساکنان عرب فلسطینی؛ یک یا چند اقدام غیرانسانی به صورت گسترده و نظام‌مند برای حفظ همان سیاست نژادپرستی صورت می‌پذیرد.  

دوم: در پارلمان رژیم آپارتاید صهیونیستی در سال ۲۰۱۸ قانونی بر اساس قانون اساسی این رژیم تصویب کردند که در آن رژیم صهیونیستی «دولت ملی مردم یهود» (people Jewish the of state-nation) نام گرفته و ادعا شده که در سرزمین اشغالی صهیونیستی، حق تعیین سرنوشت (determination-self to right) تنها و منحصرا به «مردم یهود» متعلق است و الزام است که در این سرزمین پیوسته شهرک یهودی (settlement Jewish) ساخته شود.  

سوم: در حوادث تلخ چند هفته اخیر، حملات ددمنشانه رژیم آپارتاید صهیونیستی به نوار غزه، به قصد نسل‌کشی جمعی و همچنین کوچاندن میلیون‌ها فلسطینی ساکن نواز غزه، این رژیم به قطع آب و برق و سوخت بر روی مردم غزه پرداخت.

ابراهیمی، افزود: دستور ۹ اکتبر ۲۰۲۳ وزیر جنگ رژیم صهیونیستی که دستوری غیرقانونی و غیرانسانی و ناقض کلیه اصول و مبانی حقوق بین‌المللی، حقوق بشر، حقوق انسان دوستانه محسوب می‌شود و بر اساس ماده ۸ پاراگراف ۲ بند «ب» یک جرم جنگی محسوب می‌شود و ریشه در نگاه نژادپرستی و آپارتایدی مقامات این رژیم دارد.

به گفته وی، این اقدام همچنین یک جرم غیرانسانی، جرم علیه بشریت و در معنای ماده ۷ بند ۱ و قسمت «الف» تا «ب» اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری، نسل‌کشی جمعی و همچنین جرم قتل محسوب می‌شود.

وی در بخشی دیگر به تشریح موارد دیگر پرداخت و گفت: مورد چهارم این است که کنوانسیون راجع به اعمال فشار و مجازات جنگی آپارتاید مصوب سال ۱۹۷۳ میلادی، جرایم علیه انسانیت (Crimes humanity against) را اینگونه تعریف کرده است: اقدامات غیرانسانی بدین منظور صورت می‌پذیرد تا یک گروه نژادی از افراد را دور هم جمع کرده و تاسیس می‌کند و آنگاه بر گروه نژادی دیگر غلبه داده و مسلط می‌کند و متعاقبا به صورت نظام‌مند به آن گروه نژادی دیگر فشار آورده و ظلم می‌کند.

پنجم: اساسنامه دیوان کیفری بین‎‌المللی جرایم علیه بشریت را به تفکیک نژادی قومی و محرومیت عمدی حقوق اساسی مردم بر خلاف حقوق بین‌الملل و صرفا براساس اصل تبعیص نژادی و هویت‌بخشی به نژاد برتری‌جویی گروهی نظیر «صهونیست‌های یهودی» و برتری‌جویی علیه «نژاد پست‌تر» به ادعای خودشان تبیین کرده و جرایم مزبور را چنین تعریف کرده است: اقدامات غیرانسانی (acts inhuman) در یک ساختار نظیر رژیم آپارتاید اشغالگر صهیونیستی سازماندهی شده مبتنی بر ظلم و ستم نظام‌مند به‎منظور غلبه دادن و مسلط کردن یک گروه نژادی بر دیگر گروه و یا گروه‌های نژادی دیگر ایجاد شده و اقدامات غیرانسانی مزبور را با این نیت مرتکب می‌شوند تا آن رژیم آپارتاید را حفظ کنند.

ششم: در حالی که بند ۴ ماده ۱۲ میثاق بین‌المللی راجع به حقوق سیاسی و مدنی (ICCPR) به صراحت مقرر می‌دارد که «هیج شخصی نباید از حق وارد شدن یک شخص به کشور خودش ممانعت به عمل آورد» و در حالی که اعلامیه جهانی حقوق بشر مصوب ۱۹۴۸ میلادی اعلام می‌دارد «هر شخصی حق دارد هر کشوری را ترک کرده و به کشور خودش برگردد».

جلوگیری از بازگشت فلسطینیان به سرزمین خود

این کارشناس حقوق بین‎الملل در بخشی دیگر بیان کرد: متاسفانه رژیم صهیونیستی از بازگشت ده‌ها میلیون فلسطینی آواره در کشور‌ها از جمله در لبنان، اردن، سوریه و فلسطین، که در جنگ‌ها و اشغالگری رژیم آپارتاید در سال‌ها، ۱۹۴۸، ۱۹۶۷ و غیره که تعدادشان نیز کم نیست و آواره شده‌اند، به شدت جلوگیری ‌می‌کند.

به گفته وی، مورد هفتم موارد مذکور این است که در حالی که بند ۴ ماده ۱۲ کنوانسیون بین‌المللی راجع به حذف هر یک از اشکال تبعیض نژادی (ICERD) مقرر داشته و اعلام می‌دارد که کشور‌های عضو متعهد هستند از هرگونه اشکال تبعیض نژادی در هر قالبی متع شده‌اند و این کشور‌ها باید ضمن پذیرش تابعیت آنان، حق برگشت مجدد به کشورهای خودشان را پس از خروج از کشور بدهد، رژیم صهیونیستی، مبادرت به اعمال شدید تبعیض نژادی و تحمیل فشار‌های سنگین اقتصادی و اجتماعی و سیاسی بر خلاف کلیه اصول حقوق بین‌الملل علیه مردم فلسطین ساکن در منطقه قدس شرقی می‌کند و همزمان به قتل‌های عامدانه و هدفمند و غیرقانونی فلسطینی‌ها اقدام می‌کند.

هشتم: با آنکه قطعنامه شماره /۱۲۵۴۸GA مجمع عمومی سازمان ملل صادره در تاریخ ۲۷ اکتبر ۲۰۲۳ نیز رژیم صهیونیستی را محکوم کرده و خواهان توقف فوری حملات هوایی و زمینی به نوار غزه شده و از طرفی هم آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل اقدام وحشیانه اخیر رژیم صهیونیستی را محکوم و اعلام کرده که پایه اصلی قضاوت بین‌المللی از سوی جامعه جهانی اعم از دولتی و غیردولتی صورت می‌پذیرد که در این روزها به اکثریت آراء، رژیم صهیونیستی را در ایجاد زمینه برای فاجعه رخ داده مجرم دانسته و محکوم می‌کنند، و هم زمان در این شرایط تظاهرات و تجمعات فزایند‌های علیه کشتار غیرنظامی‌ها و تخریب زیرساخت‌های غزه، در سراسر جهان در جریان است، اما متاسفانه چندین قطعنامه‌ای که علیه رژیم صهیونیستی در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شد از سوی دولت‌های حامی این رژیم به‌خصوص آمریکا با وتو مواجه شده است.

استاندارد دوگانه دولت‌های غربی در کنار سیاست مجازات جمعی رژیم صهیونیستی

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به استاندادهای دوگانه کشورهای غربی در باره جنایت‌های رژیم صهیونیستی، گفت: متاسفانه استاندارد دوگانه دولت‌های غربی در کنار سیاست مجازات جمعی این رژیم و سوابق قبلی پر از شرارت آن باعث شده تا در عمل جنگ غزه متوقف نشده و در اذهان جامعه بین‌المللی به‌خصوص مردم کشور‌های منطقه و اسلامی، کارکرد نظام حقوق بین‌المللی و به ویژه سازمان‌های بین‌المللی نظیر شورای امنیت به شدت زیر سوال برود.  

بررسی برخی از جرایم آپارتایدی رژیم صهیونیستی 

ابراهیمی همچنین به برخی جرایم و جنایت‌های رژیم صهیونیستی پرداخت و گفت: اقدامات نژادپرستانه، برتری نژادی، تبعیض نژادی و در یک کاتم اقدامات آپارتایدی رژیم صهیونیستی از زمان تاسیس این رژیم نامشروع در سال ۱۹۴۸ که همگی بر خلاف حقوق بین‌الملل، حقوق بشر، حقوق بشردوستانه، و کلیه منابع حقوق بین‌المللی است و قابلیت پیگیری‌های حقوقی و کیفری در سطح داخلی نظام حقوقی کشور‌ها و حوزه بین‌المللی را دارد، تاکنون عمدتا به شکل‌های مختلف زیر صورت گرفته است:
– حمله گسترده و نظام‌مند علیه مردم مظلوم فلسطین 
– کوچاندن اجباری مردم فلسطین؛ بمباران منازل مسکونی مردم غزه در جنگ اخیر نیز به منظور کوچاندن اجباری بازماندگان صورت می‌گیرد.  
– نسل‌کشی فلسطینی‎ها؛ بار‌ها و بار‌ها حملات جنگنده‌های رژیم صهیونیستی برای از بین بردن همه اعضای خانواده‌های فلسطینی یعنی نسل‌کشی جمعی اقدام کردند تا از آن مجموعه از خانواده نسلی که بخواهد انتقام کشته‌هایشان را بگیرد در قید حیات نباشد.  
– تخریب صد‌ها هزار خانه، بیمارستان، مدرسه، اماکن خصوصی و اختصاصی فلسطینی‌ها و مصادره و تصرف عدوانی گسترده زمین‌ها و اراضی مردم فلسطین 
– کشتار میلیون‌ها فلسطینی اعم از مرد و زن و کودک در طول تاریخ اشغالگری به‌خصوص با قصد نسل‌کشی و پاک‌سازی جمعیتی 
– جلوگیری از ورود پشتیبانی‌ها و کمک‌رسانی‌های داخلی و بین‎المللی و جلوگیری از ارسال و دریافت امداد‌های پزشکی و غذایی و حتی حضور خبرنگاران بین‌المللی در نوار غزه
– انکار و ممانعت از حق بازگشت فلسطینی‌ها به وطن و همچنین خودداری از شناسایی حق تابعیت فلسطین برای فلسطینی‌ها 
– محدود کردن جمعیت مردم فلسطینی به انحاء مختلف از حمله‌های بیولوژیکی تا فقر و محرومیت از امکانات جهت جلوگیری از رشد جمعیت مردم فلسطین
– ممانعت از شکل‌گیری یا توسعه نهاد سیاسی فلسطینی و جلوگیری از تکامل هر نهاد اداری فلسطینی و تشکیل حکومت مخصوص مردم فلسطین
– ممانعت و یا ایجاد محدودیت در جابجایی مردم فلسطین از یک نقطه به نقطه دیگر به‌خصوص ورود به شهرک‌های یهودی و شهر‌های 
رژیم اشغالگر از سرزمین‌های محاصره شده و اشغال شده فلسطینی 
– جداسازی مردم فلسطین و به خصوص اعضای خانواد‌های فلسطینی از یکدیگر نظیر جداسازی کرانه باختری از غزه که ارتباط‌گیری بین مردم فلسطین را با یکدیگر منع کرده و یا محدودیت‌های سنگینی را اعمال می‌کنند.
– یهودی‌سازی (Judaization) شهرک‌ها و یا سرزمین‌های اشغالی و پراکنده‌سازی فلسطینی‌ها 
– حداکثرسازی تملک بر اموال و دارایی‌ها برای اشغالگران صهیونیست و مالکیت‌زدایی از مردم فلسطینی بر اساس سه اصل زور، زر و تزویر
– بستن کلیه مرز‌های غزه به داخل و خارج از منطقه عزه و جلوگیری از هر گونه مراوده جمعیتی و بین‌نسلی خواه درون‌مرزی و خواه 
برون‌مرزی برای مردم غزه
– جلوگیری از اعطای مجوز‌های ساخت و ساز برای فلسطینی‌ها و اعطای بدون حد و مرز مجوز‌های ساخت برای اشغالگران صهیونیست
– ممانعت از شناسایی حق سکونت برای هزاران فلسطینی و بستگان آنان از زمانی که اشغال سرزمین فلسطین در سال ۱۹۷۶ توسعه پیدا کرد 
– ممانعت از شناسایی حقوق پایه‌ای انسانی نظیر آزادی برگزاری اجتماعات، مشارکت در انتخابات، تشکیل موسسات و احزاب و ...

صلاحیت رسیدگی قضایی دیوان بین‌المللی کیفری 

ابراهیمی در ادامه به تشریح صلاحیت قضایی دیوان کیفری بین‌المللی برای رسیدگی به جرایم رژیم صهیونیستی پرداخته و گفت: نخست: باید بدون هرگونه شک و تردیدی اعلام کرد که همه انواع جرایم بین‎المللی ارتکابی رژیم صهیونیستی، در طبقه‌بندی‌های رسیدگی تعقیبات کیفری دیوان کیفری بین‌المللی مصوب ۱۹۹۸ از جرایم هستند؛ نظیر نسل‎کشی، جرایم علیه بشریت یا جرایم غیرانسانی، جرایم جنگی، نقض کنوانسیون‌های ۴ گانه ژنو، و جرایم مندرج در بند ۱ ماده ۷ دیوان کیفری بین‎المللی از قبیل جرم قتل، جرم نابودسازی نسلی، جرم برده‎داری، تبعید و کوچاندن جمعیت‌های قومی، شکنجه، تجاوز به عنف، بردگی جنسی، نژادپرستی و اپارتاید و هر نوع جرم دیگری که بر خلاف حقوق بین المللی باشد.  

دوم: دیوان کیفری بین‌المللی صلاحیت رسیدگی‌های کیفری پرونده‌های جرایم بین‌المللی فوق‌الذکر را دارد چه این پرونده را عضوی از اعضای دیوان بین‌المللی بدان ارجاع دهد و یا آنکه از سوی شورای امنیت سازمان ملل به استناد بند «ب» ماده ۱۳ دیوان بین‌المللی کیفری ارجاع شود؛ مضافا آنکه دیوان کیفری بین‌المللی به استناد بند ۳ ماده ۱۲ نسبت به پرونده‌های ارجاعی از کشور‌های غیرعضو نیز صلاحیت رسیدگی دعوی را دارد.  

سوم: نظر به اینکه فلسطین در سال ۲۰۱۵ اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری را پذیرفت و به آن ملحق شده، بدون شک دیوان بین ‌المللی دادگستری به استناد بند الف پاراگرف ۲ ماده ۱۲ اساسنامه مزبور صلاحیت برای رسیدگی به جرایم بین‎المللی موضوع دیوان رژیم صهیونیستی را دارد.

این کارشناس حقوق بین‌الملل، اضافه کرد: اگرچه فلسطین صلاحیت دیوان بین‌المللی کیفری را پذیرفته، اما رژیم صهیونیستی از امضای اساسنامه این دیوان امتناع کرده و به آن ملحق نشده است و با همکاری دولت آمریکا و برخی از دولت‌های غربی مقابل هر طرح دعوی علیه خود را گرفته و در احقاق رسیدگی عادلانه دادگستری سنگ‌اندازی می‌کند.  

چهارم: جرایم بین‎المللی نظیر جرایم جنگی، جرایم علیه بشریت و نسل‎کشی جمعی همگی از جمله جرایمی هستند که محاکم داخلی کشور‌ها ‌می‌توانند برای خود صلاحیت جهانی قائل شده و آنگاه وارد رسیدگی‌های کیفری شده و مسببان، آمران و مباشران ارتکاب چنین جرایمی را به اشد مجازات برسانند.  

پنجم: ماده ۱۵ اساسنامه دیوان بین‎المللی کیفری به دادستان این دیوان، بدون آنکه ضرورتی به طرح دعوی از سوی کشور‌های عضو باشد، اختیار و صلاحیت قضایی می‌دهد که وارد پیگیری‌های‌های کیفری و قضایی بر اساس تقاضای اشخاص و یا سازمان‌های مطالبه‌گر باشند.

ابراهیمی در توضیح این ماده، گفت: در ماه فوریه ۲۰۲۱ دیوان بین‌المللی کیفری مقرر کرد که این دیوان نسبت به آنچه که از جرایم بین‌المللی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین و همچنین قدس شرقی صلاحیت دارد و می‌تواند وارد رسیدگی‌های جرایم علیه بشریت، نژادپرستی، آپارتاید و اقدامات مجرمانه‌ای که در سرزمین اشغالی انجام می‌دهند، شود.

ششم: در ماه مارس ۲۰۲۱ «فاتو بنسودا»، دادستان وقت دیوان بین‌المللی کیفری یک تحقیق کیفری را نسبت به ادعا‌های ارتکاب جرایم جدی که در سرزمین فلسطین اشغالی از ۱ژوئن ۲۰۱۴ مطرح شده است، انجام داد و اعلام شد که دیوان بین‌المللی کیفری نسبت به جرایم جنگی ارتکابی در نوار غزه نیز صلاحیت رسیدگی دارد. 

این استاد دانشگاه، تاکید کرد: علاوه بر این دیوان کیفری بین‌المللی برای رسیدگی به مجازات جمعی (punishment collective) که جرایم جنگی بر اساس کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو هستند، صلاحیت دارد. متاسفانه کریم خان، دادستان دیوان بین‌المللی کیفری درباره اقدام برای پیگیری جرایم جنگی رژیم اشعالگر علیه بشریت و جنایت‌های جنگی ساکت است و اقدام عملی و پیگیری‌های دیوانی از تاریخ ارجاع پرونده به این دیوان جهت رسیدگی و تحقیقات میدانی انجام نداده است.  

این کارشناس حقوق بین‌الملل در پایان گفت: لازم است با توجه به صلاحیت جهانی دادگاه‌های کشور‌های جامعه بین‌المللی، کلیه کشور‌ها به‌خصوص کشور‌های اسلامی اقدامات فوری انجام دهند تا ضمن محکومیت کلیه اقدامات مجرمانه بین‌المللی و ارتکاب جرایم بین‌المللی موضوع مواد ۷ و ۸ اساسنامه بین‌المللی دادگستری، از نسل‌کشی دسته‌جمعی، تخریب ساختمان‌ها و خانه‌ها، کوچاندن اجباری فلسطینی‌ها از اراضی و امالک اجدادی، شهرک‌سازی‌های رژیم صهیونیستی، نژادپرستی نظام‌مند و تبعیض نژادی گسترده جلوگیری شود.

انتهای پیام/