فروش نفت و چالشهای میان اقلیم و بغداد
خبرگزاری میزان - از زمانی که نیروهای آمریکایی با سرنگونی صدام در سال ۲۰۰۳ تلاش کردند مدل مطلوب خود را در عراق ایجاد کنند، ۲۰ سال میگذرد.
فساد در پول حاصل از فروش نفت، اعتراضات و نهادینه شدن قدرت و مواردی دیگر باعث تشدید تنشها میان اربیل و بغداد شده است.
در واقع طرفین بر سر اینکه چه سهمی از بودجه عراق باید به اقلیم کردستان تعلق گیرد، با دولتهای متوالی در بغداد به اختلافنظر خوردهاند و این امر باعث شده که اقلیم برای پرداخت حقوق کارکنان بخش دولتی که هر ماه ۶۲۵ میلیون دلار دریافت میکند، دچار مشکل شود.
در سالهای اخیر هم این اختلاف از دیدگاه بغداد سرچشمه میگیرد که اعتقاد دارد مقامهای اقلیم از سال ۲۰۱۴ بهطور غیرقانونی نفت تولید شده در منطقه اقلیم را بدون رضایت دولت مرکزی از طریق ترکیه میفروشند.
عراق این موضوع را به دادگاه بینالمللی داوری برد و ترکیه با صدور حکمی توسط اتاق بازرگانی بینالمللی مستقر در پاریس به جریمه ۱٫۵ میلیارد دلاری به نفع بغداد محکوم شد و در پاسخ هم، ترکیه جریان صادرات روزانه چهارصد هزار بشکه نفت خام کردستان عراق و ۷۵ هزار بشکه دیگر نفت عراق از میادین کرکوک را متوقف کرد.
آنکارا از بغداد میخواهد که از دریافت غرامت چشمپوشی کند و پرونده داوری دیگری را که در حال بررسی علیه آن است کنار بگذارد تا صادرات از بندر جیهان ترکیه از سر گرفته شود.
این اختلافات اکنون ضلع سومی به نام ترکیه دارد که آشکارا بغداد را تحت فشار گذاشته است و حتی دادن آب به عراق را منوط به پس گرفتن شکایت کرده است.
رقم درآمدهای نفتی وعده داده شده به اقلیم شمال عراق پس از مذاکرات ماه آوریل میان اربیل و بغداد، ۹۰۰ میلیون دلار در ماه بود.
مقامهای اقلیم میگویند با وجود اینکه اقلیم روزانه ۸۵ هزار بشکه نفت خام را که بر اساس این قرارداد تعهد شده بود بدون دریافت یک دلار به بغداد فرستادهاند، به مراتب کمتر از آن دریافت کردهاند.
در ۲ سپتامبر، مقامهای فدرال به دولت اقلیم کردستان عراق اطلاع دادند که مایل به پرداخت ۳۸۰ میلیون دلار در ماه به عنوان وام هستند.
مقامهای اقلیم کردستان عراقی مدتهاست که از بیتفاوتی فزاینده آمریکا نسبت به وضعیت خود ابراز ناامیدی کردهاند، به طوری که نامهها بیپاسخ مانده و مقامهای ارشد آمریکا دیگر به اندازهای که در دولت قبلی انجام میدادند، تعامل نمیکنند.
این بیتفاوتی سابقه داشته است؛ در زمان حمله داعش، آمریکا بیتفاوت بود و اگر مداخله ایران نبود، دولت اربیل سقوط کرده بود. در واقع اکنون قدرت بغداد و درگیریهای آمریکا در سایر مناطق جهان، باعث شده است که اربیل، تنهاتر شود و رویای اقلیم پیشرفته، توسعهیافته و البته عاری از فساد، رنگ باخته است. دیگر آمریکا، ضامن اقلیم در سه موضوع کلیدی نفت، بودجه و سرزمین نیست.
بخشی از این شرایط در اقلیم شمال عراق، ناشی از اختلافات دو گروه اصلی در منطقه اقلیم عراق است: «حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان». این وضعیت ناپایدار میتواند به درگیری داخلی مجدد در عراق منجر شود.
دو گروه حاکم در کردستان عراق، در اوایل دهه ۱۹۹۰ وارد جنگ شدند و بیاعتمادی میان آنها آنقدر عمیق است که هنوز نیروهای پیشمرگه مربوطه خود را تحت یک فرماندهی واحد متحد نکردهاند. در واقع، در اقلیم اکنون دو دولت و دو نیروی امنیتی و نظامی وجود دارد.
فساد با متمرکز شدن بیشتر ثروت به نارضایتی مردم این منطقخ دامن میزند و رویاهای اقلیم را کمرنگ میکند.
نکته دیگر، عدم توانایی اقلیم شمال عراق در کنترل مرزهای خود و تضمین امنیت همسایگان است. هم ایران و هم ترکیه از حضور گروههای تروریستی در خاک اقلیم نارضایتی دارند.
این گروهکها از جمله پ.ک.ک باعث شدند که ترکیه عملا خاک اقلیم را هدف قرار دهد؛ همچنین مجموعه دلایل فوق به ویژه فساد در اربیل و عدم شفافیت این دولت محلی، باعث شده است جذابیت الگوی ساختار اربیل در یک عراق فدرال، کمتر شود.
انتهای پیام/