تنش‌های هسته‌ای در جهان؛ عقربه‌های «ساعت روز قیامت» چه می‎گویند؟

خبرگزاری میزان - تشدید بحران طولانی‌مدت اوکراین به یک جنگ نیابتی تمام عیار ناتو و روسیه با هشدار‌های چشمگیر درباره خطرات تشدید درگیری به یک جنگ هسته‌ای جهانی همراه شده است. 

بولتن دانشمندان اتمی اوایل سال ۲۰۲۳، عقربه‌های «ساعت روز قیامت» معروف خود را به ۹۰ ثانیه تا نیمه‌شب منتقل کرد و دلیل آن را افزایش خطرات جنگ هسته‌ای ناشی از بحران اوکراین عنوان کرد. 

از سال ۲۰۲۲ به بعد، مقامات غربی، رسانه‌ها و اندیشکده‌ها بیانیه‎ها و مقاله‎هایی منتشر می‌کنند و مسکو را مسئول تشدید تنش‌ها معرفی می‌کنند؛ آن‌ها معتقدند که ممکن است روسیه از تسلیحات هسته‌ای در اوکراین استفاده کند.

با این وجود «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه در مصاحبه‌ای گفت: یک خطر بزرگ در مناقشه اوکراین با این واقعیت مرتبط است که آمریکا و کشور‌های ناتو در حالی که برای رویارویی آماده می‌شوند، خطر درگیر شدن در یک درگیری مسلحانه مستقیم بین قدرت‌های هسته‌ای را رقم می‌زنند.

مسئول تشدید تنش‌های هسته‌ای

«والری گاربوزوف»، مدیر سابق موسسه مطالعات آمریکا و کانادا، طرف غرب را گرفته و روسیه را مسئول بحران اوکراین و رکود روابط با واشنگتن می‌داند و تلویحا به این موضوع اشاره می‌کند که مسکو و نه واشنگتن، مسئول عدم اطمینان راهبردی فزاینده در جهان است. 

«الکساندر کرامارنکو»، یک کارشناس مسائل سیاسی که همچنین به عنوان مدیر آکادمی دیپلماتیک وزارت خارجه روسیه در موسسه مسائل بین‌المللی فعالیت می‌کند، گفت با تمرکز بر خطر تشدید تنش هسته‌ای، فهرستی مفصل از گام‌هایی که آمریکا برای تضعیف اعتماد مسکو انجام داده، وجود دارد.

به گفته وی، واشنگتن این روند را با خروج یک‌جانبه از معاهده موشک‌های ضد بالستیک در سال ۲۰۰۲ آغاز کرد، قبل از اینکه به تلاش برای ایجاد سپر موشکی در اروپا ادامه دهد. 

در سال ۲۰۱۹، آمریکا گام بعدی را برداشت و از معاهده نیرو‌های هسته‌ای میان‌برد (INF) خارج شده و تهدید کرد که اجازه می‌دهد معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک جدید که اکنون معلق شده، بدون تمدید منقضی شود.

آمریکا و متحدان غربی آن سرسختانه از شروع کار بر روی پروتکل راستی‌آزمایی کنوانسیون سلاح‌های بیولوژیکی خودداری می‌کنند. شبکه آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا در سراسر جهان، از جمله آزمایشگاه‌هایی که در جریان درگیری‌ها در اوکراین شناسایی شده‌اند، سوالاتی را درباره تضمین‌های آمریکا برای استفاده نکردن از چنین سلاح‌هایی ایجاد می‌کنند.

کنترل تسلیحات جامع

«کرامارنکو» با اشاره به نقض معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) از طریق استقرار سلاح‌های هسته‌ای در شش کشور از جمله آلمان، تاکید کرد: نگرانی‌های مشابهی درباره استرالیا در بحبوحه تصمیم این کشور برای دستیابی به فناوری زیردریایی هسته‌ای آمریکا تحت «بلوک نظامی سه‌جانبه بین قاره‌ای آکوس»، که جهان را به دوره آغاز جنگ سرد بازمی‌گرداند، وجود دارد.

نقش آمریکا در بحران اوکراین

در موضوع بحران اوکراین که اکنون از آن به عنوان عامل اصلی تشدید خطر هسته‌ای یاد می‌شود، در آستانه تشدید تنش در اواخر سال ۲۰۲۱، این واشنگتن بود که از ایده ارائه ضمانت‌های امنیتی در چارچوب گسترش ناتو و رویکرد زیرساخت‌های این ائتلاف نظامی به سمت مرز‌های روسیه خودداری کرد. 

در طول تشدید بحران اوکراین از سال ۲۰۱۴ به بعد، مسکو از حفظ گفت‌وگوی راهبردی با واشنگتن حمایت کرد و این روند در نهایت به هیچ نتیجه‌ای در تضمین امنیت روسیه منجر نشد. 

یک کارشناس، می‎گوید به نظر می‌رسد که بحران اوکراین از سوی آمریکا به‌عنوان یک «برخورد رعدآسا» برای «مقابله» با روسیه پیش از پرداختن به چین و در نتیجه اجتناب از «جنگ در ۲ جبهه» طراحی شده است. 

انتهای پیام/