کمالوندی: رهبر انقلاب بر لزوم حفظ زیرساختهای موجود صنعت هستهای تاکید کردند/ صنعتیسازی و تجاریسازی در اولویت برنامههای سازمان انرژی اتمی
خبرگزاری میزان - بهروز کمالوندی، معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران با حضور در برنامه گفتوگوی ویژه خبری با اشاره به دیدار دست اندرکاران صنعت هستهای کشور با مقام معظم رهبری و دیدار ایشان از نمایشگاه دستاوردهای هستهای که آن را عالی، خشنودکننده و بشارت دهنده دانستند، گفت: بیانات مقام معظم رهبری انرژی مضاعفی را برای همه متخصصان، دانشمندان و تمام دستاندرکاران حوزه هستهای به همراه داشت تا بتوانیم شتابان در این مسیر حرکت کنیم.
وی ادامه داد: ایشان فرمودند من از دانشمندان و مسئولان فعال هستهای ممنونم که این دیدار خوب و این نمایشگاه عالی را تدارک دیدند و بسیار نمایشگاه خوب، خشنودکننده، دلگرم کننده و بشارت دهنده بود؛ به نظرم به نحو بسیار زیبایی آن چه را که باید گفته بشود، ایشان فرمودند؛ با توجه به این که دستچینی از دستاوردها را داشتیم و ایشان حدود یک ساعت و نیم وقت گذاشتند.
کمالوندی تصریح کرد: در بازدید از هر دستاورد و محصولی ایشان سوالاتی مطرح کردند که توضیحات لازم به ایشان داده میشد؛ مقام معظم رهبری تاکید ویژهای بر کار کردن و معرفی صنعت هستهای به مردم و نقش آن در زندگی هموطنان از سوی سازمان انرژی اتمی ایران و صداوسیما داشتند.
معرفی دستاوردهای هستهای در زندگی مردم
وی در ادامه با معرفی برخی دستاوردهای هستهای که در زندگی مردم و در حوزه رادیوداروها و کشاورزی میتوانند نقش داشته باشند، گفت: ایزوتوپ پایدار ترولیوم ۱۳۰ به عنوان ماده اولیه برای ساخت ید ۱۳۱ که برای سرطان تیروئید استفاده میشود، یک نمونه از صدها موردی است که در ۲ سال گذشته تکامل پیدا کرده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به تفاوت تولید این رادیوداروها با روش استفاده از سانتریفیوژهای اورانیوم، تصریح کرد: تفاوتی که با سانتریفیوژهای اورانیوم دارد این است که آن جا ما ۲ ایزوتوپ داریم و بر اساس حرکت گریز از مرکز، ایزوتوپ سنگینتر از سبک جدا میشود، ولی در این روش با هشت ایزوتوپ مواجه هستیم که سبک بوده و جداسازی آنها کار بسیار سختتری است؛ این موضوع که دانش خیلی بیشتری از سانتریفیوژ میخواهد و اینجاست که ما میتوانیم بگوییم در استفاده از سانتریفیوژ یک جهش داشتیم؛ نمونهای از کارهای انجام شده الکترواستاتیک است که شتابگر الکترون و یون بوده که میتواند در زندگی مردم و در زمینه بهداشت و سلامت، محیط زیست و حوزههای مختلف دیگر موثر باشد.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران با بیان این که حدود یک میلیون بیمار در کشور مدام از رادیوداروهای ساخت این سازمان برای مسایل تشخیصی و درمانی بهره میبرند، گفت: حداقل ۵۰ نوع رادیودارو تولید شده که مردم کشورمان از آن استفاده میکنند؛ متاسفانه تحریمها باعث شده بود که هیچ نوع رادیودارو و حتی مواد اولیه به کشور وارد نشود.
وی بیان کرد: این مسئله باعث شد که سازمان به این فکر بیافتد که حرکت و جهشی داشته باشد تا خدای ناخواسته مردم با مشکل مواجه نشوند؛ خوشبختانه دنبال کردن این مسیر باعث شد مردم کشورمان این تحریمها را با وجود این که واقعا جدی بودند، احساس نکنند؛ با توجه به اینکه آمار سرطان در کشور ما افزایش میباید و حدود پنج سال گذشته نزدیک ۳۰۰ هزار بیمار مبتلا به سرطان داشتیم که به داروهای مختلف نیاز داشتند و ما در صنعت هستهای این کار را انجام دادیم و داروی مورد نیاز آنها تامین شد.
کمالوندی در ادامه با اشاره به دستاوردهای سازمان در حوزه پلاسما و در بخش پزشکی و تولید پودر بندآورنده خون در کشور، توضیح داد: پودر هموستاز یا بندآورنده خون در حوزههای مختلف کاربرد دارد و این محصول در حوزه کاربرد پرتوها تولید شده و باید توجه داشت که در انواع محصولات حوزه کشاورزی و سلامت میتوان از پرتودهی بهره برد؛ به طور مثال همان الکترواستاتیک که نخستین بار و در ۲ سال گذشته در داخل کشور ما ساخته شده میتواند در قوت دادن به لاستیکها مورد بهرهبرداری قرار گیرد؛ در این روش شما با تابش پرتو به لاستیک باعث میشوید که مولکولهای آن به هم نزدیک شوند تا با یک مقدار کمتری لاستیک، استحکام بیشتری داشته باشید.
وی افزود: در بحث محیط زیست نیز امکان تصفیه پسابها را با روش پرتودهی داریم و از این حوزه میتوان در دیگر بخشها هم بهره برد. در همین زمینه لازم است برنامههای مختلفی برای معرفی این دستاوردها به مردم داشته باشیم که مورد تاکید مقام معظم رهبری هم بود. جایی که ایشان تاکید داشتند تا مردم آشنا شوند و فکر نکنند صنعت هستهای تنها سانتریفیوژ و غنیسازی است.
نقش دستاوردهای هستهای در صنایع کشور
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: البته غنیسازی بسیار مهم است، ولی ما باید از این مرحله عبور کنیم و بدانیم که دیگر دستاوردهای این صنعت در زندگی و صنایع کشور موثر است؛ به طور مثال تجهیزات در صنعت نفت، صنعت سیمان و دیگر بخشها به فناوری هستهای نیاز دارد؛ همچنین در اصلاح بذر؛ میوتِیشن یا جهش نسلی میتوانیم برنامههای فراوانی داشته باشیم؛ دنیا در آینده با مشکل کم آبی مواجه میشود و کشور ما نیز درگیر این مسئله خواهد شد؛ با این روش امکان آن را داریم که با روشهای پرتودهی، میوتِیشن یا جهش نسلی گیاهی را تولید کنیم که خودش را با آب کمتر یا حتی آب شور تطبیق دهد که در حالت معمول این تطبیق دادن شاید ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال بهطول بیانجامد.
صنعتیسازی و تجاریسازی در اولویت برنامههای سازمان انرژی اتمی
معاون سازمان انرژی اتمی ایران در بخش دیگر صحبتهای خود در این گفتوگوی تلویزیونی با اشاره به دیگر سرریزهای دانش هستهای در کشور و برنامههای این سازمان، گفت: چشم انداز سازمان انرژی اتمی ایران این است که بتواند یک سازمان قوی باشد تا تحقیقات را به مرحله صنعتی و صنعت را به تجارت برساند.
کمالوندی افزود: در حقیقت این چرخهای است که وقتی شما تحقیقی را شروع میکنید دیگر امکان توقف آن را ندارید؛ بعد از اینکه تحقیقات هم تمام شد شما یک نیمه صنعتی را به صورت پایلوت تولید میکنید تا بعد از آن، مراحل تجاری سازی آن طی شود.
وی ادامه داد: وقتی در مورد تجاری سازی میگوییم یعنی عملاً به بازارهای داخلی و بینالمللی عرضه میشود؛ کما اینکه هم اکنون در بحث آب سنگین بازار خوبی داریم و مشتریان ما برای آب سنگین و مشتقات آن در صف هستند.
وی تصریح کرد: نکته مهم در فرمایش حضرت آقا است که فرمودند اینها باید تجاریسازی شود، مستلزم این است که بخش خصوصی وارد شود. به هر حال سازمان دارای مسوولیتی است که با صنعتیسازی و حتی نیمه صنعتی کردن تمام میشود.
کمالوندی ادامه داد: مسئولیت صنعتی کردن باید برای سرمایهگذاری، معرفی و بازاریابی به بخش خصوصی محول شود تا ببینند بازار چه میخواهد و آنچه که بازار نیاز دارد را در حوزههای مختلف تامین کند؛ مثلاً لیزر هم کاربرد پزشکی و هم کاربرد صنعتی دارد.
معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران افزود: در زمینههای مختلف بهویژه صنایع کشور در شرایطی هستند که به سرریز صنعت هستهای نیاز داشته و به آنها کمک میکند؛ بهطور مثال جوش هستهای، جوشی است که با جوش معمولی بسیار متفاوت است و در آن میتوانید حتی بدون اینکه از الکترود استفاده کنید و ۲ فلز را حتی ۲ فلز ناهمگون را با لیزر و. به هم متصل کنید؛ مراحل تحقیقاتی این طرح پشت سر گذاشته شده و لیزرهایمان به سمتی میرود که به لحاظ کیلووات قوی و قویتر میشود؛ کاری که بعد از اینکه تحقیق و کارهای اولیه انجام شد، نیاز دارد که توسط بخش خصوصی و سرمایهگذاری آنها تجاری سازی شود.
وی ضمن درخواست حضور پررنگتر بخش خصوصی و ورود آنها در بحث تجاریسازی دستاوردهای صنعت هستهای کشور، گفت: هم اکنون شرکتهای دانش بنیان حضور بسیار خوبی در این عرصه دارند و بخش خصوصی وارد شده است، چون صنعت هستهای ما تنها صنعت غنیسازی نیست.
لزوم توجه ویژه به تربیت نیروی انسانی
کمالوندی در ادامه درباره تاکید مقام معظم رهبری نسبت به برنامهریزی برای تربیت نیروی انسانی مناسب صنعت هستهای در دانشگاهها اظهار کرد: ما یک برنامه راهبردی ۲۰ ساله داریم که حدود یک سال و نیم پیش آقای مهندس اسلامی چند ماه را به آن اختصاص دادند و در شروع کارشان در سازمان انرژی اتمی، برنامهای را تدوین کردند.
وی افزود: این برنامه هفت زیر برنامه دارد که یکی از آنها در حوزه نیروگاهها، رآکتورهای تحقیقاتی، تحقیق و توسعه و دیگری به نیروی انسانی بر میگردد؛ نیروی انسانی؛ سرمایه اصلی صنعت هستهای است؛ به طور مثال در گداخت آژانس بازدیدی داشت و ایران را به لحاظ نیروی انسانی در سطح اول دنیا دانست؛ هرچند که به لحاظ تجهیزات هنوز در آن سطح لازم نیستیم، اما در حال کار در این زمینه هستیم.
ممانعت از خام فروشی آب سنگین
معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه با اشاره به فناوری آب سنگین و جلوگیری از خام فروشی آب سنگین که دستاوردهایش در این نمایشگاه ارائه شد، در مورد محصولات مختلفی که در بخش دوترها ازجمله کیتهای تشخیصی غربالگری نوزادان عرضه شده بود، گفت: انواع و اقسام دوترها برای غربالگری را داریم که FTG یک نمونه از آنها است؛ جلبکی که گلوکز را به بخشهای بدن میرساند که در واقع نشانگذاری میکند و میتواند تشخیص را راحت کند یا آمینو اسیدهایی که نشاندار هستند و کیتهای مختلفی تولید شده است.
وی افزود: بعضی از این مشتقات این قدر برای دنیا مهم است که یکی از معاونهای وزیر یکی از این کشورها سراغ ما آمدند و لیستی از اینها ارائه دادند و خواستند در این زمینه سرمایهگذاری کنند؛ کشورهایی که عرض میکنم، کشورهای پیشرفته هستند، یعنی محصولات آب سنگین ما به کشورهای پیشرفته دنیا صادر میشود؛ دوترهها در واقع یکی از این شاخههایی است که از آب سنگین بوده و ارزآوری بالایی دارد.
ضرورت برنامهریزی برای توسعه نیروگاههای SMR
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه این برنامه درباره اشاره مقام معظم رهبری به تولید ۲۰ هزار مگاوات برق مورد نیاز کشور از طریق صنعت هستهای و ساخت نیروگاههای کم ظرفیت، اظهار کرد: فکر میکنم ایشان به یک موضوعی اشاره کردند که موضوع روز دنیا است؛ نیروگاههای کوچک یا متوسط؛ SMRها که اکنون دنیا در این زمینه بسیار کار میکند.
وی افزود: در واقع نیروگاههای کوچک را مثل اتومبیل میتوانید تولید کنید، در هر جایی لزومی ندارد که آنرا مطابق با شرایط مکان و محل بسازید و میتوانید به تعداد آنها را به منظوری که مورد نیاز است، به هرجایی که میخواهید ببرید؛ به طور مثال در یک شهر کوچک ممکن است ۳۰۰ مگاوات نیاز باشد که شما سه نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی را کنار هم میگذارید؛ دنیا دارد به این سمت میرود، چون سرمایهگذاری کمتری میخواهد و با سرعت بیشتری هم به بازدهی میرسد.
کمالوندی گفت: ما هم در این زمینه کار را شروع کردهایم؛ البته صنعت ما بسیار خوب است، به طور مثال میتوان گفت تولید و ساخت نیروگاه متوسط ۳۰۰ مگاوات در دارخوین، ۱۰۰ درصد تولید داخل و بومی است؛ البته طراحیهایش کاملا تمام شده، با صنایع مختلف صحبت شده است؛ صنایع مختلف کشورمان این ظرفیت را دارند که بتوانند توربین، ژنراتور بخار و… را تولید کنند یا مثلاً کَسکهای دو منظوره برای جابهجایی سوختهای مصرف شده را با ظرفیت ۱۴۰ تن را تولید کردیم؛ یعنی حجم ریختهگری آن فلز ۱۴۰ تن است که در دنیا کم اتفاق میافتد و در ایران برای نخستین بار است که رخ داده است.
نقشآفرینی فناوری هستهای در صنعت نفت و پتروشیمی
معاون سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه با اشاره به نقش فناوری هستهای در صنایعی مثل پتروشیمی و نفت با استفاده از سنجشگرها و همچنین حوزه اکتشاف با محصولات ژئوفیزیک هوابرد، گفت: خوشبختانه در حوزه هوابرد از طریق برداشت اطلاعات از آسمان بهوسیله هواپیما یا هلیکوپتر وضعیت بسیار خوبی داریم؛ برای نخستین بار از سال گذشته امکان تحلیل دادههای خود را داریم و هم اکنون این ظرفیت در اختیار سازمان است که با هواپیما و هلیکوپتر در عمق ۱۵ کیلومتری زمین، انواع فلزات را تشخیص دهد و میتوانیم این کار را حتی برای اکتشاف نفت انجام دهیم.
وی ادامه داد: حضرت آقا در نمایشگاه دیدند که چطور این دستگاهها روی هواپیما و هلیکوپتر تعبیه شده و چگونه کار میکنند؛ این مسئله کمک میکند که کل کشور را پوشش داده و داشتههایمان در زیرزمین را تشخیص دهیم؛ در دنیا معمولا این توان و امکان بسیار کم است، آنهایی هم که برای کشورها میآیند تا این کار را انجام دهند، احتمال دارد اطلاعات را صرفا محرمانه نگه ندارند یا برای آن کشور صرفا نباشد، کما اینکه ما حدود یک چهارم از کشورمان قبل از انقلاب پیجویی و بررسی شده و در بقیه کشور نیز این کار به سرعت توسط خودمان انجام میشود.
کمالوندی افزود: این محصول با فناوری هستهای ساخته شده و در حال استفاده است و دادههایی که به شکل هوایی به دست میآید، تحلیل و بررسی میشود. کشور ما کشور ثروتمندی است که منابع زیرزمینی فراوانی دارد؛ این فناوری کمک میکند بدانیم در زیر زمین چه داریم تا بتوانیم از آنها به بهترین شکل استفاده کنیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره صحت سنج، جریان سنج و غلظت سنج و محصول دو فازی جدید که در نمایشگاه ارائه شد، گفت: در بحث مخازن نفتی، چون امکان دیدن داخل آن نیست و یا در مورد میزان دبی جریاناتی که در پالایشگاهها وجود دارد، نیاز به صحت سنج است؛ همچنین در مورد لولهها نیاز به جریان سنج است تا میزان اسید یا مواد دیگر در آن مشخص شود.
وی افزود: این سنجشگرها که در نمایشگاه نمونههایی از آن ارائه شدند، مواردی هستند که به ما نمیدادند، اما هم اکنون خودمان آنها را تولید کردیم که در صنایع مختلف از جمله نفت، ذوب آهن و دیگر حوزههای صنعتی استفاده فراوانی دارد.
توجه ویژه به تعامل با آژانس زیر سایه قانون اقدام راهبردی
اشاره مقام معظم رهبری به تعامل با آژانس براساس قانون مجلس دیگر موردی بود که سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در مورد آن گفت: قانون اقدام راهبردی که یک قانون بسیار خوب است، دست سازمان انرژی اتمی را باز گذاشت.
وی افزود: این قانون زنجیرهایی که دور سازمان بسته شده بود را باز کرد و در ادامه شاهد جهش بسیار خوبی در صنعت هستهای کشور بودیم. ظرفیت غنیسازی ما الان ۳۸ هزار سو است که تا حدود ۴۰ هزار تا هم ظرفیت آماده داریم و ماشینهای جدید باعث ایجاد چنین ظرفیتی شدند.
وی با بیان این که نگاه قانون اقدام راهبردی این بوده که تعهدات ما صرفا در محدوده پادمان باشد، گفت: این قانون نصب العین سازمان در تعاملات با آژانس بینالمللی است؛ حضرت آقا هم اشاره داشتند که همکاری با آژانس باشد که این همکاری به نحو احسن هم اکنون در جریان است.
معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: البته کشورهای غربی زیاده خواهی دارند یعنی تعهدات فراتر از پادمان هم از ما میخواهند که ما قبول نکردیم؛ مسئلهای که مورد تاکید مقام معظم رهبری هم بود و به نظرم این پیام به سطح دنیا میرود که نباید این فشارهای بیهوده را بر کشور ما وارد کنند؛ ما البته نظارتهای بیشتر را هم میپذیریم به شرط این که آنها هم تعهدات خودشان را که تعهدات لغو تحریمهاست، اجرا کنند؛ وقتی آنها تعهدات خود را اجرا نمیکنند، عملا دلیلی ندارد که کشور ما بخواهد فراتر از پادمان، تعهداتی را اجرا کند.
زیرساختهای صنعت هستهای تغییر نمیکند
کمالوندی در مورد تاکید مقام معظم رهبری بر اینکه زیرساختهای موجود صنعت هستهای نباید دست بخورد، تصریح کرد: قطعا همین طور است؛ یعنی اگر توافقی باشد، حتما این توافق باید به نحوی باشد که زیرساختها تغییر پیدا نکند و از بین نرود؛ البته اینها مواردی است که وزارت امورخارجه هم اگر مذاکراتی دارد حتما در جریان خواهد بود و رعایت خواهد کرد.
وی ادامه داد: یک نکته هم که حضرت آقا اشاره کردند؛ همکاری با کشورهای همسو است؛ از این فرصت و تریبون باید استفاده کنیم، ما با کشورهای همسایه زمینههای مشترک فراوانی داریم که یکی از آنها در بحث ایمنی هستهای است؛ اکنون نیروگاههای هستهای در جنوب کشور ما وجود دارد؛ امارات چهار نیروگاه ۱۴۰۰ مگاواتی دارد، ترکیه چهار نیروگاه میسازد، در اطراف کشورهای عربی؛ عربستان هم نیروگاه میسازد؛ ما در مسئله ایمنی هستهای حداقل میتوانیم باهم همکاری داشته باشیم، ضمن اینکه فرمایش ایشان طوری بود که ما میتوانیم در حوزههای مختلف با کشورهای همسو همکاری داشته باشیم.
انتهای پیام/