مخدوش شدن استقلال حرفه‌ای ماما سبب بی‌انگیزگی این قشر شده است/ لزوم تقسیم عادلانه تعرفه زایمان بین پزشک و ماما

ناهید خداکرمی به مناسبت روز ماما در گفت‌وگو با میزان در خصوص مشکلات حرفه‌ای این قشر زحمتکش از جامعه پزشکی گفت: خدمات مامایی بسیار وسیع و چند بعدی است و بیشتر بر حوزه‌های مختلف سلامت زنان و نوزادان متمرکز شده است. مهم‌ترین چالش حرفه مامایی در کشور عدم آشنایی اغلب سیاستگذاران حوزه سلامت با نیاز‌های سلامت بارروی، سلامت زنان و مادران باردار است که در نتیجه این عدم آشنایی از قابلیت‌های حرفه مامایی برای پیشبرد اولویت‌های سلامتی و بهداشتی آنگونه که باید استفاده نمی‌شود.
 
وی ادامه داد: برای مثال با وجود اینکه ماما مهمترین نیروی انسانی موجود برای پیشبرد اهداف  قانون جوانی جمعیت و سند سیاست‌های جمعیتی است، اما هنوز نظام سلامت و حتی ستاد جمعیت کشور نتوانسته است از این نیروی بالقوه آنگونه که شایسته است بهره ببرد.

رئیس انجمن علمی مامایی ایران ادامه داد: متاسفانه با اجرای طرح تحول در شبکه بهداشت کشور و همچنین برنامه پزشک خانواده شهری موانع زیادی برای دسترسی زنان کشور به خدمات مامایی ایجاد شده است و بیشترین مشکل از اولین خط ارتباطی خانواده‌ها برای دریافت خدمات مامایی که  شبکه بهداشت و پزشک خانواده است، آغاز می‌شود.  

رئیس انجمن علمی مامایی ایران اظهار کرد: هنگامی که قانون تنظیم خانواده در حال اجرا بود در هر واحد بهداشتی ۴ بخش شامل خدمت مامایی به زنان باردار، سلامت باروری، بهداشت مادر و کودک و واکسیناسیون در حال خدمت به زنان و کودکان بود، اما در حال حاضر با وجود قانون جوانی جمعیت به جای اینکه این ۴ بخش تقویت شود هر ۴ بخش را تعطیل کردند و واژه‌ای به نام مراقب سلامت ایجاد شده و مادر اصلا نمی‌داند که کدام یک از مراقبان سلامت ماما است در حالی که خدمات سلامت زنان و خدمات بارداری و مامایی یک حوزه تخصصی است و تنها ماما قادر به ارائه آن است و خدماتی که توسط افراد دیگر ارائه می‌شود  پاسخگوی  تمام نیاز‌های مادر نیست.

وی ادامه داد: با وجود اینکه ماما‌ها سالانه حدود ۱۱ میلیون ویزیت بارداری در مراکز بهداشتی انجام می‌دهند و بار اصلی مراقبت‌های دوران بارداری و سلامت باروری بر دوش ۱۲ هزار مامای شاغل در شبکه بهداشت است، اما در سامانه‌های وزارت بهداشت، سازمان‌های بیمه و نسخه الکترونیک نامشان حذف شده  و هویت حرفه‌ای آنان نیز مخدوش شده است یعنی ویزیت و تجویز توسط ماما و در چارچوب شرح وظایفش انجام می‌شود، ولی نسخه و تجویز باید به امضای پزشک برسد، و اگر این مشکل حل نشود هم مراجعان به شبکه بهداشتی و پزشکی خانواده  کشور اعتماد نمی‌کنند و هم ماما نمی‌تواند خدماتش را به صورت مستقیم و در لحظه انجام دهد و این موضوع سرگردانی مادر باردار و مراجعان را به همراه دارد.

خداکرمی با بیان ابنکه با وجود تصویب و ابلاغ پوشش بیمه‌ای خدمات مامایی دیگر مانعی برای عقد قرار داد مستقیم سازمان‌های بیمه پایه با ماما در تیم پزشک خانواده وجود ندارد گفت: نکته دیگری که همکاران شاغل در شبکه بهداشت و پزشک خانواده از آن گلایه مندند موانع تاسیس دفتر کار در پایان ساعات موطف کاری است که با وجود نیاز‌های مردم به مطب و دفتر کار مامایی در بخش خصوصی، دانشگاه‌ها بخصوص در مناطق محروم مانع ایجاد می‌کنند و این امر در برخی مناطق مانند استان سیستان و بلوچستان، فارس و مازندران بیشتر به چشم می‌خورد.

وی ضمن اشاره به اینکه شرح وظایف مصوب ماما کاملا مشخص است، افزود: با وجود اینکه ماما عضو سازمان نظام پزشکی است و برای ارائه خدمتش به پروانه نیاز دارد و با پروانه و کد نظام پزشکی در حدود اختیاراتش فعالیت می‌کند شاهد این موضوع هستیم که استقلال حرفه‌ای و هویت حرفه‌ایش متزلزل شده است، به همین دلیل  احساس نارضایتی و بی انگیزگی دارد.

خداکرمی با بیان اینکه متاسفانه در نظام شبکه تنها به مسائل جسمانی زن باردار و فرزندش توجه می‌شود، توضیح داد: مادر باردار نیاز‌های روحی و روانی و حمایتی مامایی دارد و لازم است در هر ویزیت حداقل نیم ساعت تا یک ساعت ماما با مادر باردار گفتگو و مراقبت و مشاوره دریافت کند، زن باردار نیازمند مهارت آموزی است و نمی‌شود بصورت مکانیکی با وی رفتار کرد چرا که زمان ویزیت یک زن باردار با کنترل روتین یک بیماری بسیار متفاوت است و امیدواریم این امر در تخصیص سرانه و تعداد نیروی انسانی مدنظر قرار گیرد.

این متخصص سلامت باروری و مامایی با اشاره به اینکه مشکل دیگر ما این است که علیرغم ابلاغ قانون،   فراهم کردن سازوکاری برای اجرا شدن مصوبه شورایعالی بیمه برای پوشش خدمات مامایی توسط سازمان‌های بیمه گزار با کندی موجه است و هنوز شرایط اجرا بطور کامل فراهم نشده است. عنوان کرد: اولین سازوکار همان نسخه الکترونیک است که باید از شبکه بهداشت آغاز شود و سپس کلیه مطب‌های مامایی را در بر گیرد.

وی ضمن تشکر از شورای عالی بیمه سلامت و وزارت بهداشت گفت: درخواست  داریم شرایط به نحوی باشد که بیمه شده‌ها بتوانند از این مصوبه هرچه زودتر بهره‌مند شوند و در نسخه الکترونیک تمام خدمات مامایی گنجانده شود.

وی در مورد مشکلات دانشجویان مامایی گفت: آموزش مامایی ترکیبی از آموزش عملی، تئوری و بالینی است و دانشجوی مامایی باید بر بالین مادر مهارت آموزی پیدا کند، اما در بسیاری از مراکز درمانی سطح ۳ که ویژه دانشگاه‌ها است، دانشجویان مامایی از تبعیضی آزار دهنده در برخورداری از فضای فیزیکی و امکانات آموزشی رنج می‌برند که امیدوارم به این امر رسیدگی شود چرا که اگر دانشجوی مامایی به خوبی در حوزه بارداری و زایمان طبیعی و همچنین مادران نیازمند مراقبت ویژه آموزش بالینی نداشته باشد، در ارائه خدمات به مردم هم با مشکل مواجه می‌شود.

خداکرمی با بیان این نکته که اجرای کامل بخشنامه پیوستن گروه مامایی و سلامت باروری به دانشکده‌های پزشکی و یا تاسیس دانشکده‌های مستقل مامایی و سلامت باروری برای حل این مشکل می‌تواند بسیار راهگشا باشد گفت: با توجه به شرایط جمعیتی کشور ایجاد ساختار مستقلی در قالب اداره کل مامایی و سلامت باروری در ستاد یا معاونت درمان وزارت بهداشت احساس می‌شود.

خداکرمی با تاکید بر لزوم بهبود شرایط کار ماما در زایشگاه‌ها گفت: ماما‌ها یکی از نجیب‌ترین  اعضای جامعه پزشکی هستند که علیرغم کار در شرایط سخت و طاقت فرسا و با کمترین خطا و قصور حرفه‌ای گاه قربانی هجمه‌هایی سازمان یافته  از جانب گروه‌هایی که با حرفه مامایی دارای تعارض منافع هستند می‌شوند، همان طور که می‌دانید در حرفه‌های پزشکی هم مانند سایر تخصص‌ها ممکن است برخی افراد دچار خطا و قصور ناخواسته شوند که لزوماً نمی‌توان این امر را به همه تعمیم داد، ولی گاهی مشاهده می‌شود هنگامی که یکی از اعضای گروه مامایی دچار کوچکترین خطا و قصوری می‌شود هجمه‌ای سازمان یافته برعلیه تمامیت حرفه مامایی وارد می‌شود که این امر سبب رنجش و گلایه جامعه مامایی شده است.

رئیس انجمن علمی مامایی ایران ضمن بیان اینکه همکاران ما با کمترین امکانات مالی بیشترین خدمات را در حوزه سلامت باروری و جمعیت ارائه می‌دهند، افزود: سخت‌ترین بخش فعالیت ماما‌ها در زایشگاه است، که همزمان حافظ و مراقب جان دو انسان (مادر و نوزاد) هستند. هر تولد بین ۸ تا ۱۰ ساعت و حتی گاهی تا ۲۰ ساعت هم طول می‌کشد و همکاران ما با مهارت و علم خود زندگی را به خانواده‌ها هدیه می‌کنند، با این وجود قرار بود ۳۰ درصد تعرفه زایمان طبیعی به ماما‌ها اختصاص پیدا کند، اما همچنان پرداخت نمی‌شود، در حال حاضر ماما‌ها زایمان را انجام می‌دهند، ولی تعرفه به افراد دیگری پرداخت می‌شود که سبب بی انگیزگی و احساس تبعیض در شاغلین زایشگاه‌ها شده و ما امیدوارم هر چه سریع‌تر تعرفه زایمان بطور عادلانه بین پزشک و ماما تقسیم شود.

انتهای پیام/