کانون‌های تولید ریز گرد دریاچه ارومیه زیر آب می‌روند/ کشت غیرقانونی چقندر قند ادامه دارد
مسعود تجریشی در گفت‌و گو با خبرنگار گروه جامعه درباره وضعیت کنونی دریاچه ارومیه، گفت: سطح آب دریاچه ارومیه به نسبت سال گذشته حدود ۸ تا ۹ سانتیمتر بالا آمده است. از سال ۱۳۷۳ که بیشترین تراز دریاچه را داشته ایم تا حدود ۱۳۹۲، ۸ متر تراز آب را در دریاچه ارومیه را از دست دادیم، یعنی سالیه حدود ۳۵ تا ۴۵ سانت تراز دریاچه افت کرد. از سال ۱۳۹۳ با همکاری دولت و دستگاه‌های اجرایی و با توجه به برنامه دولت برای احیا دریاچه، نه تنها تراز آب از دست ندادیم بلکه تراز را تثبیت نیز کرده ایم. اگر این اقدامات صورت نمی‌گرفت باید حدود ۱/۵ متر کاهش سطح آب را می‌داشتیم. تمام تلاش بر این بوده که شرایط دریاچه را تثبیت کرده و همزمان افزایش تراز دریاچه را داشته باشیم. تثبیت تراز دریاجه ارومیه در این ۴ سال با موفقیت انجام شده است.
معاون توسعه انسانی سازمان محیط زیست افزود: تثبیت تراز آب دریاچه به افزایش یا کاهش بارندگی ربطی نداشته است چرا که چند سال بارندگی ۴۰۰ میلیمتر بوده و چند سال به ۲۰۰ میلیمتر نیز نمی رسیده است اما هر سال تثبت تراز دریاچه را داشتیم. تراز سطح دریاچه از طریق اقداماتی از جمله رها سازی آب، کاهش مصرف آب کشاورزی پایاب سد‌ها (بدون اینکه اتفاقی در میزان محصولات کشاورزی داشته باشیم) کنترل شده و حدود ۳۰ درصد استفاده از آب دریاچه کاهش یافته است.
تجریشی در ادامه اظهار کرد: مقداری از این تثبیت آب را در دریاچه از طریق رها سازی به دریاچه رساندیم امسال هم وزارت نیرو گفته که از آذر ماه رهاسازی آب را انجام می‌دهد. در این راستا همچنین منابع مالی خوبی برای سردهنه ها اختصاص یافته است. در گذشته آب را به صورت غیر قانونی برداشت کرده و اسمش را یخ آب گذاشته بودند که به این وسیله آب را در مزارع پخش می‌کردند. تمام این عوامل را کنترل شد.
تجریشی گفت: سازه ها را به خاطر اینکه مطمئین شویم آب برداشت نمی‌شود و به سمت دریاچه می رود کنترل کردیم و اکنون تمام آب به سوی دریاچه می رود و هیچ مانعی وجود ندارد. سطح آب دریاچه۱ تا ۲ سانتیمتر رشد داشته است.
وی درباره اقدامات دیگری که در راستای احیای دریاچه ارومیه انجام شده، گفت: جلوی تغییر کاربری‌ها را گرفته و نگذاشتیم زمین‌ها از دیم به آبی تغییر وضعیت دهند و نظارت‌های قانوی را افزایش داده ایم. ستاد مدیریت بحران دریاچه روی معیشت مردم وقت زیادی گذاشته تا اقتصاد و معیشت کشاورزان را بهبود دهیم. در قبال اینکه مصرف آب را کم کرده و در ازای آن بهره روی آب را افزایش دهیم.
تجریشی گفت: مطالعاتی را از سال گذشته در آذربایجان غربی با عنوان زنجیره ارزش محصولات کشاورزی آغاز کرده ایم و به سمت گیاهانی که مصرف آب کمتری نیاز دارند، رفته ایم تا بتوانیم صرفه اقتصادی بیشتری را داشته باشیم. به عنوان مثال کلزا به جای گندم جایگزین شود. با استفاده از این روش می توانیم گیا‌هان دارویی را که مصرف کمتر و صرفه اقتصادی بیشتر و همچنین ارزش صادرات داشته باشند، تولید کنیم. در این زمینه همکاری‌هایی با وزارت جهاد کشاورزی، معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری و اتاق بازرگانی انجام شده است.
وی تصریح کرد: سال دوم است که این طرح در ۱۸ استان اجرایی شده است. همچنین امسال در مهاباد به کشاورزان به صورت حجمی آب تحویل داده می‌شود. در حوزه آبریز دریاچه ارومیه این اولین بار بود که این امر انجام می‌شد. هماهنگی بین کشاورزان و مسئولان در این طرح جواب داد. انشالله از سال آینده روی ۴ سد دیگر بتوان این امر را پیاده کرد. در بحث کنترل کشت چقندر قند استان قرار بود، یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن تولید باشد که از چند سال گذشته این میزان کاهش پیدا کرده و جلوی افزایش تولید آن را گرفته ایم. البته در برخی مناطق کشت غیرقانونی چقندر ادامه دارد که ما نظارت هایمان را افزایش دادیم.
معاون توسعه انسانی سازمان محیط زیست اظهار کرد: فقط در آذربایجان غربی که باید چقندرقند کاشته شود اجازه کاشت داده شده است. انتظار داریم در طی سه سال آینده تراز آب دریاچه را به ۱ متر افزایش یابد و با بالا آمدن آب در دریاچه، کانون‌های تولید ریز گرد و گرد و خاک زیر آب می‌روند و سلامت مردم را می‌توان با این اقدام تضمین کرد و در آن صورت دریاچه ارومیه منظری به عنوان تفرجگاه برای مردم می شود.