جنگ اقتصادی در بازار سرمایه ناکام ماند

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، جنگ اقتصادی علیه کشور که مدت هاست آغاز شده، به سمت بازار سرمایه نیز حرکت کرد. شواهد نشان می‌دهد این جنگ علاوه بر اینکه فرمانده‌های خود را ناکام گذاشت.

بورس تهران از ابتدای سال تا ۹ مهرماه در حالی بازدهی بیش از ۱۰۰ درصد را به ثبت رساند که شاخص کل طی این مدت با ۹۹ کانال شکنی بی نظیرترین ارقام تاریخ این بازار را تجربه کرد. در این بین به رسم تمامی بازار‌ها، بعد از رشد و جهش‌های متوالی انتظار برای اصلاح قیمتی در بسیاری از سهم‌ها امری طبیعی بود.

با وجود اینکه بسیاری از کارشناسان بازار سهام اصلاح قیمتی را لازمه روند منطقی بورس دانستند، اما روند فعالیت شاخص کل طی دو هفته اخیر گویای موضوعات دیگری بود که کمتر شباهتی به فاز استراحت و اصلاح قیمت‌ها داشت. آنالیز فعالیت بورس طی این بازه زمانی سرنخ‌های بسیاری را نشان میدهد که تماما منتهی به یک جنگ اقتصادی علیه کشورمان بخصوص بازار سرمایه می‌شود.

از ابتدای سال، بورس تهران به واسطه التهاب بازار‌های رقیب، به مامن جذب نقدینگی‌های سرگردان کشور بدل شد. اطمینان سرمایه گذاران به بورس در حالی برای سرمایه گذاران بی جواب نماند، که تزریق حجم زیادی از پول‌های تازه باعث رونق صنایع مهم کشور نیز شد. ورود سرمایه گذاران جدید به این بازار علاوه بر افزایش اعتبار بازار سرمایه میان دیگر بازارها، به تعمیق هرچه بیشتر بورس تهران انجامید.

افزایش تقاضا و ایجاد صف‌های طویل خرید در بسیاری از نماد‌های بورسی شاخص کل را به کانال تاریخی ۱۹۵ هزار واحد رساند. با این وجود همانطور که پیش‌تر گفته شد لزوم اصلاح قیمتی روند رشد را متوقف کرد تا بازار بتواند با حفظ تعادل بیشتر و بعد از وقفه‌ای کوتاه بار دیگر به مدار صعودی بازگردد.

با این وجود بعد از دو روز از گذشت افت شاخص، شایعه پراکنی‌ها در خصوص تصمیم سازمان بورس و اوراق بهادار مبنی بر حذف معاملات اعتباری التهاب بسیاری در بازار ایجاد کرد، که منجر به تشدید عرضه بسیاری از سهامداران کم تجربه بورسی شد.

ایجاد چنین شایعات بی اساسی با تکثیر در شبکه‌های اجتماعی، مستقیما سهامداران تازه وارد بورس را نشانه رفت. با توجه به اینکه اهالی بازار سرمایه میدانند انتشار چنین خبری تنها از کانال یک مقام رسمی سازمانی قابل تایید است، برخی از مدیران کانال‌ها و صفحات مجازی با تشویش اذهان سهامداران سعی بر آن داشتند که منافع شخصی خود را در این صفوف عرضه دنبال کنند.

با این وجود، عکس العمل سریع و به موقع مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار و تکذیب همچنین ادعایی باعث شد تا منتفعان این شایعه پراکنی‌ها از مقاصد خود جا بمانند.

جریان فکری انحراف معاملات بورسکه از بازی اول ناکام مانده بودند، در دومین اقدام معاملات بازیگران حقوقی و بزرگان بازار را نشانه رفتند.

حقوقی‌های بورس که عمدتا در روز‌های ریزشی، با حمایت خود بسیاری از صف‌های تقاضا را جمع آوری می‌کنند در این دوره نیز همانند گذشته به حمایت تمام قد از سهام بازار پرداختند. شاهد این مدعا روند تغییر مالکیت‌های بازار بود. بورس تهران که طی ۵ هفته متوالی شاهد سکانداری بازیگران حقیقی در دست به دست شدن معاملات بود، در اولین هفته افت شاخص کل شاهد چرخش این سکان به سمت حقوقی‌ها بود. حقوقی‌ها که عمده حمایت خود را از صنایع بزرگ آغاز کرده بودند در بسیاری از روز‌ها مانع از ریزش بیشتر شاخص کل نیز شدند.

اما بار دیگر جریان و گروه‌هایی که از اعتبار بازار سرمایه میان سرمایه گذاران ناراضی بودند، اقدام به شایعه پراکنی در خصوص فعالیت‌های بزرگان بازار کردند. از موضوع عدم حمایت حقوقی‌ها از بازار تا مداخله مستقیم سازمان بورس و اوراق بهادار در روند معاملات؛ از موضوعاتی بود که به کرات توسط این گروه‌ها و افراد در شبکه‌های مجازی مطرح شد.

مانور این گروه‌ها برای تخریب چهره نهادناظر و حقوقی‌ها بازهم بی نتیجه ماند و امار و ارقام بار دیگر نشان داد علاوه بر اینکه نهاد ناظر نقشی در مکانیسم معاملات ندارد بلکه حقوقی‌ها نیز تا حد قابل توجهی از عرضه‌های بازار را طی آن روز‌ها جمع آوری کرده اند؛ و این چنین بود که دومین اقدام جریان فکری تخریب بورس نیز بی نتیجه ماند.

درانت‌های هفته گذشته تحرک مثبت حقوقی‌ها در سمت تقاضا تا حد قابل توجهی بازار را به حالت متعادل برگرداند و باعث شد تالار شیشه ای، پرونده فعالیت هفتگی را با جمع شدن اکثر صفوف عرضه جمع کند.

به این ترتیب پیش بینی عمده کارشناسان بورسی؛ آغاز هفته‌ای صعودی برای شاخص کل بود. جریان سازی کاملا بی اساس و انحرافی که بار دیگر سرمایه مردم در بازار سهام را نشانه رفت، بازهم بی نتیجه ماند!

زمزمه‌های ورود دادستانی به بازار سهام در حالی به گوش رسید، که این موضوع در قالب‌های مختلف در فضای مجازی و کانال‌های تلگرامی بخصوص کانال‌های بورسی پراکنده شد. موضوعی که هدف اولش تخریب چهره سازمان بورس و دومین هدف اش خروج نقدینگی‌های جدید از بازار سهام بود.

با این وجود نگارنده این مطالب، طی آن روز‌ها در گفتگو با مقامات سازمان بورس و اوراق بهادار جویای جزییات جلسه مشترک سازمان بورس و دادستانی شد. مقامات سازمان بورس با تکذیب این شایعات بی اساس بیان کردند جلسه مشترک این دو نهاد به درخواست مقامات بورسی برگزار شده و در آن نشست در خصوص برخی تخلفات شرکتی با مقامات قضایی گفتگو و مشورت شده است.

سوالی که در این میان به ذهن می‌رسد این است، که کاسبان افت بورس چه کسانی هستند؟ چه گروه‌هایی از این روند نزولی منتفع می‌شوند که حاضرند با فعالیت مداوم در شبکه‌های مجازی و رسانه‌های غربی باعث قرمز پوشی بازار سهام شوند.

طی چند ماه اخیر یکی از مهمترین دلایل توجه ویژه مردم به بازار سهام افزایش ریسک سرمایه گذاری در بازار‌های رقیب بود. نوسانات بسیار زیاد و جو التهابی در بازار ارز باعث شد تا سرمایه گذاران به دنبال یک محیط امن برای سرمایه گذرای باشند. در این میان، از سوی بسیاری از اقتصاددانان "بازار سرمایه" مطمئن‌ترین مکان سودآوری با کم‌ترین ریسک معرفی شد. این موضوع در نهایت منجر به کوچ نقدینگی از بازار ارز به بورس شد که این روند از ابتدای سال جاری با شدت بیشتری نسبت به قبل صورت گرفت.

طی مدت اخیر بار‌ها مقامات ارشد کشوری از جمله رهبر معظم انقلاب اسلامی و رییس جمهور بیان کردند که عده‌ای در داخل و خارج از کشور برآنند تا با ایجاد فضای سخت اقتصادی، بذر ناامیدی را میان مردم بپرورانند. به نوعی این گروه جنگ اقتصادی را دستور کار خود قرار داده اند تا به مقاصد شوم خود برسند.

لفظ "جنگ اقتصادی" بیان شده از سوی مقامات، بار‌ها و به عینه در بازار ارز و سکه دیده شد. در این زمینه برخی از رسانه‌های خارجی با بزرگنمایی التهابات اقتصادی، منجر به رشد قیمتی دلار در بازار می‌شدند. موضوعی که به هیچ عنوان ادله منطقی برای آن وجود نداشت.

در داخل کشور نیز این موضوع در صفحات و کانال‌های مجازی به کرات دیده شد، بطوریکه نرخ‌های بیان شده برای دلار در بازار آزاد به هیچ عنوان وجود خارجی نداشت.

بررسی‌ها نشان میدهد، علاوه بر گروه‌هایی که به دنبال تروج فضای ناامیدی میان مردم هستند، افرادی نیز از رشد نرخ دلار در بازار سود می‌برند. برخی سفته بازان و افرادی که فعالیت‌هایی با محتوای مبادلات ارزی دارند طی این مدت با دامن زدن بر نرخ دلار از رشد قیمت‌ها سود بردند.

به این ترتیب، تئوری تخریب اعتبار بازار سرمایه و انتقال نقدینگی به سمت بازار ارز شکل گرفت که در چند سناریو طی مدت اخیر به اجرا درآمد.

پایان یک جنگ به سود سهامداران

ایجاد فضای بورس هراسی در حالی شکل گرفت که به نظر می‌رسد بازار سرمایه از این التهابات قهرمانانه عبور کرده است. شاخص بازار سهام از ابتدای سال تا تاریخ ۹ مهرماه رشدی بیش از ۱۰۰ درصد داشته است.

طی دو هفته اخیر، بورس از کانال ۱۹۵ هزار واحد به کانال ۱۷۵ هزار واحد (کمترین میزان) افت داشت. یعنی مجموعا از ۹۹ کانال شکنی از ابتدای سال تنها ۲۰ کانال عقب گرد طی این مدت به ثبت رسید.

همچنین طی این مدت حدود ۱۰ درصد افت شاخص را شاهد بودیم. با توجه به بازدهی بسیار قابل توجه این بازار از ابتدای سال کاهش حدود ۱۰ درصد از بازدهی شاخص کل به معنای ضرر سهامداران نبود، بخصوص سهامدارانی که از ابتدای سال به این بازار آمده بودند. بلکه تنها مقداری از سود این افراد کاسته شده بود.

بررسی ادوار گذشته نشان میدهد، همواره هوشمندی و ذکاوت سهامداران بزرگترین سرمایه این بازار بوده است. دراین خصوص تمامی مشاهدات حاکی از آن است، که بار دیگر این هوش و ذکاوت باعث شد تا بورس و بورس بازان پیروز میدان جنگ اقتصادی باشند.

در نهایت باید اذعان داشت، پروژه بورس هراسی دست اندرکانان خود را ناکام گذاشت. شاید در بعضی مقاطع تسری رفتار‌های هیجانی به روند معاملات بورس آسیب زد، اما روند این روز‌های تالار شیشه‌ای نشان می‌دهد معامله گران سریع به مسیر اصلی بازگشتند تا طی دو روز اخیر شاخص حجم قابل توجهی از افت خود را جبران کند.