تنگه هرمز؛ حیاتی‌ترین آبراه نفتی به روایت وزارت انرژی آمریکا

به گزارش گروه سیاسی ، تنگه‌ی هرمز (Strait of Hormuz) یک آبراهه‌ی راهبردی است که نقطه‌ی اتصال خلیج فارس و دریای عمان محسوب می‌شود. در شمال، به جمهوری اسلامی ایران و در جنوب به عمان محدود بوده و تنها راه اتصال به آب‌های آزاد برای خلیج فارس است.

 

این آبراه کلیدی، خلیج فارس را که کشور‌های نفت‌خیز مانند بحرین، کویت، قطر، عربستان سعودی و امارات عربی متحده در حاشیه آن قرار دارند به دریای عمان وصل می‌کند.

 

تنگه هرمز حداقل ۱۱۰ کیلومتر طول داشته (با توجه به تعریف منابع مختلف) و عرض آن در نواحی مختلف حدود ۳۵ در جنوب جزیره لارک تا کمتر از ۶۰ کیلومتر در سایر نواحی متغیر است. آب‌های قبل و بعد از این تنگه نیز عرضی کمتر از ۱۰۰ کیلومتر در حدفاصل جنوب غربی جزیره قشم تا سواحل غرب کنگان دارند.

 

عمق این آب راه در نقاط مختلف از ۳۵ تا حدود کمتر از ۱۰۰ متر متفاوت بوده و از این‌رو تنها بخشی از آن با عرض کم در حد چند کیلومتر است بنابراین کشتی‌های عبوری به‌خصوص ابرتانکر‌های نفت‌کش، ناو‌های هواپیمابر و زیردریایی‌های بزرگ برای عبور از این آبراه با محدودیت‌های زیادی رو به رو هستند.

 

تنگه هرمز دومین تنگه بین‌المللی پرتردد دنیاست که وزارت انرژی آمریکا (United States Department of Energy) آن را «حیاتی‌ترین آبراه نفتی» نام‌گذاری کرده است.

 

روزانه بیش از ۴۲میلیون بشکه نفت خام و معادل ۵۳درصد از کل نفت تولیدى در جهان از پنج تنگه حیاتی عبور می‌کند که سه مورد از آن‌ها حدود ۴۶درصــد از کل عرضه جهانی نفت خام را به خود اختصاص داده‌اند.

 

در این میان، تنگه‌ی هرمز با انتقال ۱۸میلیون بشکه در روز، بیش از ۲۰درصد از ترانزیت کل نفت خام جهان و درواقع نخستین و مهم‌ترین نقش را در نقل و انتقالات نفتی در اختیار دارد. سایر آبراه‌های مهم دریایی که نقش کلیدی در مبادلات جهانی نفت خام دارند عبارت‌اند از: تنگه مالاکا، کانال سوئز، آبراه باب المندب و تنگه بسفور.

 

ایران، عربستان سعودی، کویت، عراق، امارات متحده عربی و قطر، نفت خام خود را از تنگه هرمز به مقاصد مختلف که عمده‌ترین آن‌ها آسیا و اروپاست، صادر می‌کنند. همچنین بیش از ۹۰درصد از ظرفیت مازاد نفت جهان در اختیار این کشورهاست که در مواقع بحرانی و کمبود در بازار نفت، باید روانه بازار‌های جهانی شود.

 

علاوه بر این سالانه ۷۷میلیون تن ال ان جى که بیش از ۳۰درصد از عرضه آن در جهان است، از این تنگه صادر می‌شود. محصولات پتروشیمی و فراورده‌های نفتی قابل توجهی نیز از تنگه هرمز وارد و صادر می‌شود. این در حالی است که با افزایش تنش میان آمریکا و ایران و دخالت غیرمسئولانه برخی از کشور‌های حاشیه خلیج فارس، گزینه بسته شدن تنگه هرمز و توقف عبور و مرور کشتی‌ها از آن به موضوعی بحث‌برانگیز در محافل انرژی و سیاسی تبدیل شده است؛ بنابراین کشور‌های غربی و به‌تبع آن برخی از وابستگان آن‌ها در منطقه، به دنبال اجرای طرح‌هایی برای کاهش وابستگی صادرات نفت خود به این تنگه، به‌ویژه در مواقع بحرانی‌اند. که تأسیس خط لوله ADCOP نیز در همین راستا بوده است.( برگرفته از تارنمای اندیشکده راهبردی تبیین)

 

بیشتر بخوانید: هرمز؛ تنگه‌ای از تنگه‌ها