نگاهی به ساختار سینماهای قدیمی شهر نشان می‌دهد تعداد سینماهایی که طی ساله‌های اخیر ساخته شده بسیار کم و تعداد مراکز فرهنگی مانند پردیس ها نیز افزایش یافته و توانسته تا نظر بیشتر مخاطبان سینما را به خود جلب کند.
خبرگزاری میزان - بررسی های میدانی نشان می‌دهد که سینماها هرگز بعد از دو سال تعطیلی ناشی از کرونا نتوانستند بار دیگر مورد توجه علاقمندان به هنر و سینما قرار بگیرند و در این بین رکود بیشا از پیش دست سینماهای قدیمی شهر را بسته است.
به گفته کارشناسان اولین و مهمترین عامل در عدم حضور مردم در سینماها افزایش قیمت و در عین حال شرایط دشوار خانواده‌ها که ناشی از وضعیت اقتصادی ایجاد شده از سوی بیماری کرونا است از عوامل خالی بودن سالنهای سینما است به صورتی که خانواده ها ترجیح می دهند هزینه های خود را در جهت تامین احتیاجات اولیه و مهم زندگی خود تنظیم کنند تا اینکه به فکر رفتن خانوداگی به سالنهای سینما باشند.
برخی منتقدان فیلم های سینمایی نیز بر این باورند که در کنار تمامی مسائل مطرح شده اکران برخی از فیلم‌های بی کیفیت در کنار فیلم های خوب نیز سبب شده تا حدود زیادی مخاطبان نسبت به سینما بی اعتماد شده و دیگر بلیت برای تماشای فیلمها نخرند.
نگاهی به ساختار سینماهای قدیمی شهر نشان می‌دهد تعداد سینماهایی که طی ساله‌های اخیر ساخته شده بسیار کم و تعداد مراکز فرهنگی مانند پردیس ها نیز افزایش یافته و توانسته تا نظر بیشتر مخاطبان سینما را به خود جلب کند.
در این میان سینماهایی که از ساختاری قدیمی برخوردار هستند و نتوانستند خود را با تکنولوژی روز همراه کنند با کمبود مخاطب بیشتری روبرو هستند همین امر عاملی برای فاصله گرفتن سینماهای فرسوده از پردیس‌های با تکنولوي پیشرفته شده است،
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که سینماداران تاکید می‌کنند هزینه سرپا نگه داشتن سالن سینماها بسیار گزاف شده و این مکان‌های فرهنگی هنری دیگر نمی‌توانند مخارج خود را تامین کنند از سوی دیگر هزینه برای تغییر و گسترش توسعه سینماهای فرسوده بسیار سرسام آور و گزاف است و سینماداران در بخش خصوصی از پس آن بر نمی‌آیند.
نکته قابل توجه اینکه برای تغییر کاربری سینماها و یا ایجاد تغییر و تحول در سینماها پیش از اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مانع تراشی کند ارگان‌هایی همانند شهرداری با دریافت هزینه‌های بسیار زیاد وارد عرصه می‌شوند بدین ترتیب هرگونه تغییر و تحول در ساختار سینماها همچنین تجهیز و ایجاد به‌سازی؛ هزینه‌های بسیار هنگفتی را بر روی دست مالکان می‌گذارد لذا آنان ترجیح می‌دهند به جای پرداخت این هزینه‌های هنگفت همچنان سینماهایشان یک محل فرهنگی نوستالژی که خاطرات فراوانی را از گذشته به یاد افراد می آورد باقی بماند.
برای یافتن تمامی سوال‌ها پیرامون وضعبت سالنهای سینما خبرنگار میزان به سراغ سالنهای فرسوده شهر رفته و وضعیت آنها را مورد بررسی داده است که در ادامه خواهید خواند:
سینماهای قدیمی شهر چشم به راه مخاطب
با هدف تهیه گزارش میدانی از وضعیت سینماهای خصوصی و قدیمی شهر به میدان «ولیعصر(عج)» رفتم و با مسئول یکی از گیشه سینماهای قدیمی اطراف میدان «ولیعصر(عج)» پیرامون استقبال مردمی از فیلمها پس از تعطیلات دو ساله ناشی از کرونا سوالاتی را مطرح کردم وی در پاسخ گفت: دو سال تعطیلی ناشی از کرونا به سینما ضررهای فراوانی زد در این میان سینماداران خصوصی و قدیمی شهر مشکلات بسیار بیشتری را متحمل شدند برخی از آنان در این فکر بودند که سینمای خود را به فروش برسانند و یا تغییر کاربری دهند زیرا هزینه‌های نگهداری آنها بسیار بالا بود اما شرایط اقتصادی نه تنها اجازه تغییر مدیریت‌ها را نداد بلکه آنان را با دشواری‌های جدیدتری روبرو کرد.
وی در مورد نوسازی و یا ایجاد سینماهای جدید و مدرن ابراز کرد: تغییر و تحول برای سینماهای قدیمی خصوصی کار بسیار سختی است زیرا هزینه های فراوانی را طلب می کند در حالی که درآمد و آیدی سینماها امروز بسیار کاهش پیدا کرده و مردم برای دیدن فیلم ها کمتر به سینماهای قدیمی می روند.
این مسئول گیشه سینما تاکید کرد: هرگونه تغییر در ساختار سینماها نیازمند تایید از سوی شهرداری است. شهرداری نیز مبلغ زیادی فقط برای مجوز تغییر کاربری و بررسی ابتدایی جهت تحول در سینما می‌گیرد و این تنها جدا از کاغذ بازی های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
شهرداری یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ مشکل کجاست؟
وی تصریح کرد: در نظر بگیرید که مالک یک سینمای قدیمی و کم سود، قصد تغییر و تحول در سینمای خود را داشته باشد، بنابراین ابتدا درخواست خود را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه می‌کند و درصورت همراهی ارشاد، و پس از موافقت و هرگونه کمک مالی و یا تسهیلاتی؛ به‌عنوان مالک یک قطعه زمینی اجازه تغییر کاربری یا تحول در ساختار سینما و ایجاد پردیس را دارد، آن زمان با مراجعه به شهرداری و آگاهی از عوارض و طرح جامع شهری روبرو می شود که باز هم مشخص نیست که آیا موافقت یا مخالفت این ارگان را در بر خواهد داشت یا خیر، چنانچه موافقت در کار باشد هزینه‌های بسیاری را باید متقبل شود در اینجا سینمادار ترجیح می دهد که همچنان صاحب یک سینمای قدیمی و کم طرفدار باشد یا اینکه به سراغ ساخت یک سینمای جدید و یا ساخت و ساز ساختمان باشد.
این مسئول گیشه نگاه ارگان ها و سازمان ها را به سینما مورد ارزیابی قرار داد و بیان کرد: از اوایل دهه ۷۰ لقب تجاری از مالکیت سینماها برداشته شد و سینما حوزه ای فرهنگی نامیده شدند. همین تغییر در کارکرد سینماها سبب شد تا ملک سینماها با افت قیمت شدیدی روبرو شود و هیچ گونه توجیه و صرفه اقتصادی برای مالکان آن نداشته باشد.
پای یک رقیب در میان است
بعد صحبت با مسئول گیشه سینما کمی جلوی درب خروج سینما استراحت کردم و کمی بعد درب سالن خروج باز شد و خاطبان در حال خروج و ترک سالن سینما بودند در همین حین با یکی از مخاطبان فیلم اکران شده وارد گفتوگو شدم و پیرامون علل کاهش مخاطبان سینما از وی پرسیدم و او پاسخ داد: اگر امروز میزان علاقه و حضور مخاطبان به سینما کاهش یافته باید حضور یک رقیب بزرگ مانند سینمای خانگی را مد نظر قرار داد پخش فیلم های سینمای خانگی مخاطبان بسیاری را به خود اختصاص داده و باعث کاهش مخاطبان سینما شده است این روند روز به روز گسترش یافته و شرایط اقتصادی نیز کمک می‌کند تا خانواده ها ترجیح دهند تا بیشتر از سینما رفتن و هزینه‌های بالای آن در خانه بنشینند و با خرید یک اشتراک از پلتفرم‌ها خانوادگی به تماشای فیلمها در منزل خود بپردازند.
وی تغییر عادت ها و گرایش بیشتر افراد به استفاده از فناوری و در دسترس بودن امکانات خصوصاً پس از گشترش بیماری کرونا را عاملی برای کاهش بازدید کنندگان از سینما دانست و اظهار کرد: با شکل گیری کرونا و شسته شدن غبار از چهره فضای مجازی و در عین حال فناوری‌های جدید؛ فرهنگی متفاوت در سراسر دنیا حاکم شد چراکه افراد یاد گرفتند تا در تنهایی به دیدین فیلم ها بپردازند و عاملی برای گرایش کمتر مردم به سینماها شد.
پردیس‌ها زنده و در تکاپو
هرچه سینماهای قدیمی و خصوصی کم رونق‌تر هستند در مقابل پردیس ها و مجموعه های فرهنگی رونق بیشتری دارند اما به اذعان بسیاری از سینماداران میزان مخاطبان سینما نسبت به قبل از بیماری کرونا کاهش چشم گیری داشته است.
پس از صحبت با این مخاطب سینما میدان «ولیعصر(عج)» را ترک کردم و به میدان انقلاب اسلامی و مقابل یکی از سینماهای قدیمی که امروز با لقب پردیس مشغول فعالیت بوده رفتم که یک دفعه شاهد حضور گسترده علاقمندان سینما مقابل این پردیس سینمایی شدم در این میان حضور افراد سالمند نیز جذاب بود و من را به فکر فرو برد که نباید از آن به سادگی عبور کنم، تعداد بازدیدکنندگان و علاقمندان با توجه به اینکه ساعت یک و نیم بعد از ظهر بود برایم جالب و قابل ملاحظه بود.
زن و شوهر میانسالی را در میان جمعیت علاقمندان مقابل سینما دیدم و به سراغ آنها رفتم، آنها برای تماشای فیلم مورد علاقه خود در حال خرید بلیط از گشیه بودند علت حضورشان در این پردیس سینمایی را پرسیدم آنها تاکید کردند چون نوستالژی از این پردیس سینمایی را دارند و در عین حال دخترشان در خیابان انقلاب دانشجو است و همین حوالی کلاس داشته برای گذران اوقات فراغت و یادآوری خاطرات گذشته به این پردیس سینمایی آمده‌اند.
سالنهای مجهز و در پی آن مخاطب بیشتر
پس از گفتوگو با این زن و شوهر میانسال و رفتن علاقمندان به داخل سالن سینما و خلوت شدن گیشه به سراغ مسئول گیشه این سینما رفتم و با وی به گفتوگو نشستم، وی در پاسخ به این سوال که چگونه این سینما با اینکه جزو سینماهای قدیمی است اما لقب پردیس به خود گرفته و با استقبال خوب مردم مواجه شده است، ابراز کرد: سینماهای قدیمی که این روزها همچون پردیس‌ها با تکنولوژی جدیدتری وارد عرصه فعالیت شدند عموماً با استقبال بیشتری نسبت به سینمای‌های قدیمی دیگر روبرو می‌شوند این مهم را می توان به خوبی در پردیس سینمایی که هم‌اکنون من در آن مشغول فعالیت هستم مشاهده کرد.
این مسئول گیشه سینما در همین راستا ابراز کرد: این سینما نیز بسیار قدیمی بود جزو سینماهای نوستالژی برای مردم محسوب می‌شود اما ارتقاء سالنهای این سینما به تکنولوژی پیشرفته صدا و تصویر و هم به دلیل نوستالژی که برای مخاطبان دارد همچنین امکانات رفاهی که برای مخاطب تعبیه شده به این سینما مراجعه کنند و امروز ما نیز همچون پردیس های سینمایی جدید شاهد حضور خوب مخاطبان در سالن سینماهای این سینما باشیم.
وی پیرامون حضور علاقمندان به سینما بیان کرد: پس از دوسال تعطیلی سینماها اکنون شاهد استقبال مردم از سینماها هستیم اگرچه شرایط اقتصادی بر حضور مردم در این محل های فرهنگی تاثیر گذاشته و باعث کاهش حضور مردمی در سینماها شده اما باید توجه داشت که ارجحیت خانواده‌ها به سبد خانواده و نیازهای واجب و اولیه زندگی تمرکز پیدا کرده اما باز هم علاقمندان به سینما در سالن های سینمایی حضور دارند.
حمایت برخی نهادهای فرهنگی از پردیس‌ها
اگر امروز پردیس‌ها همچنان پر رونق بوده و شاهد حضور مردم برای دیدن فیلم ها هستند دلیلش حمایت‌های ارگان‌های فرهنگی از سینماها و مراکز فرهنگی و استفاده از تکنولوژی روز دنیا است که طی این دو سال وقفه ناشی از کرونا توسط ارگان‌های فرهنگی در شهرداری صورت گرفته.
گفتوگو با مسئول گیشه این پردیس سینمایی نشان می دهد در زمانی که کرونا شدت گرفت و سینماها تعطیل بودند کارمندان سینما با حمایت ارگان‌های حامی سینما حقوق خود را دریافت می کردند لذا این سینما داران نگران هزینه های هنگفت سینماهای خود نبودند.
همچنین گفتوگو با مسئول گیشه این سینما گویای این نکته بود که کمک در جهت به‌سازی و استفاده از فضای بدون کاربری این سینماها مورد ارزیابی قرار گرفته و برنامه هایی در جهت استفاده مناسب از این فضا ها در دستور کار حوزه‌های فرهنگی دولت و سرمایه‌گذاران آنان قرار دارد اما اینکه این وعده ها چه زمانی تحقق یابد خود نیازمند بررسی و گذر زمان است.
عوامل فاصله‌گیری مردم از سینما و فیلمها
پس از تهیه گزارش از سینماهای اطراف میدان انقلاب اسلامی تا چهار راه «ولیعصر(عج)» پیاده‌روی کردم و در مسیر راه به آینده سینمای ایران و مشکلات آن فکر کردم سپس سوار اتوبوس‌های بی آر تی خیابان «ولیعصر(عج)» شدم در مسیر ایت خیابان به سمت شمال و میدان تجریش به سراغ یکی از سینماهای اطراف میدان قدیمی تجریش رفتم، مسئول گیشه این سینمایی خصوصی در پاسخ به این سوال من که وضعیت فیلم‌های روی پرده را چطور ارزیابی می‌کند بیان کرد: نمی توان گفت فیلم هایی که در سینما اکران می شود، ضعیف هستند و عاملی برای فرار مخاطبان محسوب می شوند زیرا این فیلم ها ممکن است در دو سینمایی متفاوت در معرض دید عموم قرار بگیرند اما در یک سینما بیشتر از سینمای دیگر مورد استقبال قرار واقع شوند و در سینمای دیگر از اقبال خوبی برخوردار نباشند به همین دلیل نمی‌توان ایراد را در فیلمنامه و یا ساخت فیلم دانست بلکه این موضوع به ذائقه علاقمندان به سینماها بر می‌گردد.
وی تصریح کرد: جوانان به فناوری و مدرن بودن سینماها بها می دهند همین امر سبب می‌شود فیلم‌های در سینماهای مجهز مورد اقبال بیشتری قرار بگیرند، پردیس ها عموماً مکان هایی هستند که مورد توجه جوانان بیشتر قرار دارند و اقبال بیشتر جامعه خصوصاً جوانان را با به خود اختصاص داده‌اند.
این مسئول گیشه در همین راستا ابراز کرد: زمانی رادیو مدرن ترین تکنولوژی بود که می توانست مردم و مخاطبان بسیاری را با خود همراه کند پس از آن سینماها وارد عرصه هنر شده و با شکلی متفاوت زمینه سرگرمی و در عین حال توسعه فرهنگی را پایه گذاری کردند. امروزه سینماهای عادی نیز جای خود را به پردیس ها و مال ها داده و از سینماهای فرسوده چیزی جز خاطره ها و نوستالژی های قدیمی بر جای نمانده است.
سینماهای قدیمی نیازمند مخاطب هستند
وی تاکید کرد: سینماهای قدیمی نیز مخاطب هستند تا خود را به تکنولوژی روز مجهز کنند اما هزینه های گزاف برای پیوستن به تکنولوژی و تغییر و تحولات همچنین کاغذ بازی‌های لازم برای تخریب، نوسازی و امکان بازسازی سینماها مانند رویایی دست نیافتنی برای سینما داران قدیمی شده.
این مسئول گیشه سینما در مورد افزایش قیمت بلیط تاکید کرد: نمی توان از مردم در خواست کرد تا بلیط‌های گران خریداری کنند و به دیدن فیلمها بیایند در عین حال نمی توان سینما داران را مجبور کرد تا قیمت ها را پایین نگه دارند چون هزینه‌های سینماها بسیار زیاد است و تامین اداره این مکان های فرهنگی با قیمت‌های گذشته امکان پذیر نیست.
وی خود را یکی از فعالان عرصه تئاتر معرفی و خاطر نشان کرد: عرصه هنر با چالش های اقتصادی همخوانی ندارد هر زمان که مشکلات اقتصادی شرایط را برای زندگی مردم سخت کرده دست‌اندرکاران هنر در تنگنا قرار گرفته و توسط جامعه کنار گذاشته می شوند اکنون نوبت سینماها است که دشواری اقتصادی ناشی از کرونا پایه‌های فعالیت آنها لغزنده کند خصوصا سینماهای خصوصی و قدیمی لذا حمایت و ایجاد تسهیلات از سوی وزارتخانه‌ها و نهادهای فرهنگی هنری امری مهم و حیاتی بوده تا فعالان برای عرصه هنر و فرهنگ به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
