نقش عوامل ژنتیکی در ابتلا به سرطان سینه/ ضرورت انجام معاینات
به گزارش گروه جامعه ، عصمت‌السادات هاشمی، متخصص زنان در گفتگو با برنامه «فراسو» شبکه رادیویی سلامت، آمار ابتلای مردان به سرطان پستان را دو سه درصد و زنان را ۹، ۸ درصد عنوان و بیان کرد: برخی عوامل خطر، دستِ ما نیست؛ مانندِ افزایش سن، جنس (خانم‌ها)، سابقه فامیلی مثبت، مسائل هورمونی، سن شروع قاعدگی، سن یائسگی و سبک زندگی. البته نقش انسان در نوع سبک زندگی مؤثر است. به‌عنوان مثال، پیشگیری از چاقی، مصرف نکردن بی‌رویه هورمون‌ها، تغذیه خوب، مصرف نکردن فست‌فود، پرهیز از سیگار و دخانیات و الکل و ورزش و فعالیت بدنی منظم به افراد توصیه می‌شود.
وی با اشاره به نقش عوامل ژنتیک و محیطی در بروز سرطان پستان، گفت: ۱، ۰ تا ۱، ۵ درصد زمینه ژنتیک و ۸، ۵ درصد عوامل محیطی که موجب جهش ژنی می‌شود، در این خصوص نقش دارد. سابقه سرطان پستان در مادر یا دختر زیر ۴، ۰سالگی، ریسک سرطان را در فرد، چهار پنج برابر افراد عادی جامعه افزایش می‌دهد.
این متخصص زنان با اشاره به انجام معاینات شخص و معاینه پزشک، ادامه داد: خانم‌ها لازم است از ۳، ۰–۲، ۰ سالگی معاینه پستان را از روز پنجم و ششم پریود انجام دهند و پستان خود را لمس کنند
و از نظر وجود توده، ظاهر پوست و نوک آن را بررسی کنند و از ۳، ۰ سالگی، سالی یکبار توسط پزشک معاینه شوند. ایده‌آل است که خانم‌ها به جراح پستان مراجعه کنند و اگر این متخصص در دسترس نباشد، به جراح عمومی که در جراحی پستان تجربه دارد، مراجعه کنند و در برخی جا‌ها که جراح عمومی نداریم، به ماما مراجعه نمایند.
وی یکی از روش‌های استاندارد تشخیص سرطان پستان، ماموگرافی دانست و افزود: خانم‌ها نباید نگران ماموگرافی باشند. ماموگرافی براساس سن بیمار درخواست می‌شود و روش جایگزین ندارد. سونوگرافی و ام‌آرآی براساس ضرورت، مکمل ماموگرافی است و جایگزین آن نمی‌شود. در سنین پایین از سونوگرافی و ام‌آرآی استفاده می‌شود و از ۴، ۵ سالگی بسته به شرایط ماموگرافی انجام می‌گیرد.
هاشمی در ادامه تصریح کرد: کسی که سابقه سرطان پستان در مادر و خواهر دارد، از ۴، ۰ تا ۴، ۵ سالگی به ماموگرافی نیاز دارد. از ۵، ۵ سالگی به بعد هم ماموگرافی دو سال یکبار انجام می‌شود، ولی همه این موارد با توجه به شرایط بیمار تعریف می‌شود. ممکن است در یک خانم ۳، ۵ ساله که توده‌ای در پستان لمس کرده، ابتدا یک سونوگرافی درخواست شود. اگر سونوگرافی وجود توده را مشخص کند، نیاز به ماموگرافی خواهد بود.
وی با بیان اینکه خانم ۴، ۰–۴، ۵ ساله که کیست سینه دارد، باید سونوگرافی انجام می‌دهد، گفت: اگر سونوگرافی توده خوش‌خیم نشان بدهد، نیازی به ماموگرافی ندارد، اما کسی که سابقه خانوادگی سرطان پستان دارد، مجبوریم در فواصل معین ماموگرافی انجام بدهیم. اگر بافت پستان بدون تراکم باشد، فواصل را بیشتر می‌کنیم.
این متخصص زنان در ادامه بیان کرد: اگر خانم‌های ۷، ۰–۷، ۵ ساله حداقل طول عمر ۱، ۰ ساله داشته باشد، باید ماموگرافی انجام شود، اما در خانم ۸، ۰ ساله توصیه نمی‌کنیم سالی یکبار ماموگرافی انجام شود. برای خانم ۶، ۰–۵، ۵ ساله که حداقل ۱، ۰ سال زنده می‌ماند، ماموگرافی انجام می‌دهیم.
وی در خصوص فیبروزکیستیک و کیستیک سالید گفت: فیبروز کیستیک، ضایعه خوش‌خیم است و نگران کننده نیست، اما اگر پزشک ضرورت آن را تشخیص دهد، لازم است سونوگرافی و از ضایعات نمونه برداری شود.
هاشمی در پایان در پاسخ به این سؤال تورمِ دست بعد از شیمی‌درمانی چگونه درمان می‌شود؟ اظهارداشت: فرد باید به کلینیک لنفوم مراجعه کند. این کلینیک‌ها در مورد شکل ورمِ دست فعالیت می‌کنند. در این مراکز لنفوتراپیست‌ها، روش‌های درمانی را برای دست این افراد اتخاذ می‌کنند.