آموزش و پرورش نایاب‌ترین داستان موفق در "افغانستان"
نشریه دیپلمات گزارش داد: افغانستان طی سالهای اخیر پیشرفت قابل توجهی در حوزه آموزش و پرورش داشته و ظرفیت آموزشی دانشگاه‌های موجود در این کشور به طور قابل توجهی بالا رفته است.
به گزارش سرویس بین الملل در کلاس کوچک درسی روشن در یک مدرسه دولتی در غرب کابل، یک گروه 25 نفری از دختران که کلاس چهارم هستند بر روی صندلی‌های چوبی نشسته و کتاب‌هایشان را به زبان دری می‌خوانند. این دانش‌آموزان به دنبال معلم درس‌های خود را با صدای بلند تکرار می‌کنند که حتی در راهروها این صداها شنیده می‌شود.
فاطمه 9 ساله که لباس رسمی مدرسه با رنگ سیاه بر تن دارد و یک روسری سفید هم در سرش است می‌گوید: من با تمام عشق و علاقه‌ام درس می‌خوانم تا یک روزی پزشک شوم و بتوانم مردم را درمان کنم.
دیپلمات گزارش داد: فاطمه می‌گوید من به این دلیل به درس خواندن علاقه دارم که از این طریق می‌توانیم آینده خود و کشورمان را روشن کنیم.
فاطمه یکی از میلیون‌ها کودک افغانستانی است که امروز از مغاره‌های بامیان گرفته تا صحراهای قندهار به مدرسه‌های ابتدایی و متوسطه در سراسر افغانستان مشغول درس خواندن هستند.
آموزش و پرورش یکی از بزرگترین دستاوردهای دولت افغانستان پس از سقوط رژیم طالبان می‌باشد.
در سال 2001 میلادی کمتر از 900 هزار کودک در افغانستان مشغول درس خواندن بودند که تمام آنها را پسر تشکیل می‌داد اما امروز این تعداد به 10 برابر افزایش یافته و 3.5 میلیون آن یعنی 38 درصدشان را دختران تشکیل می‌دهد.
براساس گزارش وزارت آموزش و پرورش افغانستان درسال جاری 9.5 میلیون کودک درافغانستان به مدرسه رفته‌اند و 1.1 میلیون دانش آموز جدید برای نخستین بار به مدرسه ثبت نام کرده‌اند.
این پیشرفت قابل توجه نتیجه این عوامل ترکیبی می‌باشد، حمایت‌های سخاوتمندان جامعه بین‌المللی از اولویت‌های دولت افغانستان اما مهم‌تر از همه تمایل خود مردم افغانستان به آموزش و پرورش می‌باشد چون این مردم تصمیم گرفته‌اند که نه تنها در نقش‌آفرینی کشورشان سهم داشته باشند بلکه به دنبال این هستند که آینده کشورشان را نیز بهتر سازند.
این گزارش می‌افزاید: در حال حاضر بعد از امنیت و بازسازی، آموزش و پرورش سومین بخشی پرهزینه برای دولت افغانستان است، افزایش مهارت‌های درسی، مدیریت آموزگاران و افزایش ظرفیت آنها از اولویت‌های دولت خوانده شده است.
به طور مثال حدود 70 درصد این آموزگاران در دورههای آموزشی ظرفیت سازی شده‌اند و در هر مرکز ولایت، دولت مرکز آموزشی برای آنها ایجاد کرده است.
ابتکار دیگری که دولت با کمک جامعه جهانی روی دست گرفته افزایش حضور زنان دربخش آموزش و پرورش می‌باشد.
وزارت آموزش و پرورش افغانستان برنامه‌‌ای را راه اندازی کرده که براساس آن 300 آموزگار زن را به ولایت‌هایی که حضور زنان در آن‌جا کمرنگ است، اعزام می‌کند.
این آموزگاران جدید به هدف برابری جنسیتی در بخش آموزش وپرورش، نه تنها مشغول تدریس دانش اموزان خواهند بود بلکه وظیفه دارند تا زنان آموزگار جدید را دراین ولایات اموزش داده و تربیت کنند.
پیشرفت در بخش‌های بعد از متوسطه داستان دیگری موفقیت‌آمیز در افغانستان است، از سال 2001 میلادی بدین سو نه تنها ظرفیت آموزشی دانشگاه‌های موجود در این کشور به طور قابل توجهی بالا رفته و گسترش یافته بلکه 124 دانشگاه خصوصی جدید دراین کشور ایجاد شده است.
این مدارس گزینه‌های مطالعه برای دانشجویانی که تمام وقت فرصت دارند را مهیا ساخته و درمجموع ثبت نام دانش آموزان در دانشگاه‌ها از 2001 میلادی که به 7900 تن می‌رسید امروز به 300 هزار نفر افزایش یافته است.
این دستاوردهای آموزش و پرورش ملی، فقط در مورد اعداد و یا ارقام نیست بلکه کیفیت مدارس افغانستان نیز بهبود یافته است.
در حال حاضر متخصصین آموزش و پرورش ملی به طور منظم برنامه‌های آموزشی را بررسی می‌کنند و می‌خواهند مطمئن شوند تا کتاب‌های درسی و آموزش داخل کلاس‌ها به روز هستند و به خوبی به پیش می‌روند.
هم چنین برای نخستین بار در این تاریخ این کشور دانشگاه‌های خصوصی در افغانستان دورههای کارشناسی ارشد را راه اندازی کردند.
همه این پیشرفت‌ها مانند یک عقربه در جهت مثبت در حال حرکت است، چون در مدت طولانی توسعه و رشد سواد یکی از بزرگترین موانع در افغانستان بوده است.
افغانستان هنوز هم یکی از پایین‌ترین نرخ افراد با سواد در جهان را دارد. اکنون میانگین نرخ افراد با سواد در بین زنان و مردان این کشور 38 درصد می‌باشد که 28 درصد آن از یک دهه پیش است.
اما دولت افغانستان یک برنامه 5 ساله را روی دست دارد و می‌خواهد تا سال 2020 میلادی این ارقام به 59 درصد افزایش دهد.
یکی از برنامه دولت راه اندازی 15 هزار دوره سوادآموزی در سراسر این کشور است و گفته می‌شود که در سال گذشته 411843 تن سواد خواندن و نوشتن را فرا گرفتند و هم چنین برنامه‌های آموزشی از طریق 28 رادیو و 22 تلویزیون پخش می‌شود تا کسانی به کلاس‌های درسی دسترسی ندارند از این طریق زمینه خواندن ونوشتن برای شان فراهم شود.
البته با وجود این همه دستاوردها هنوز هم چالش‌های زیادی در این کشور وجود دارد، از تمام جمعیت 32 میلیونی افغانستان نصف آن را افراد زیرسن 15 سال تشکیل می‌دهد و دانش‌آموزان بیشتر بیشتر وارد مدارس خواهند شد و این مسئله رسیدگی فوری بر ضعف‌های سیستماتیک در نظام آموزش وپرورش این کشور دارد.
بالا بردن کیفیت برنامه‌های درسی و آموزشی در مدارس ابتدایی و متوسطه به یک برنامه‌ریزی بلند مدت نیاز دارد، پشتیبانی بهتر از آموزگاران از جمله آموزش‌های بیشتر برای آموزگاران می‌باشد تا اطمینان حاصل شود که این مربیان واجد شرایط لازم برای تدریس مضامین می‌باشند.
در حال حاضر بیشتر کلاس‌های آموزشی در مدارس افغانستان با کمبود کتاب‌های درسی مواجه هستند و مدیران اکثر مدرسه‌ها فاقد توانایی ارائه رهبری و آموزشی قوی می‌باشند و دولت افغانستان نیز نیاز دارد تا مطئمن شود که مردم درمناطق دور دست و روستایی از فراگیری آموزش به دور نمانند.
در سال 2015 میلادی یک مطالعات تازه در نشست توسعه آموزش و پرورش در اسلو دریافت که با وجود پیشرفت‌های چشم‌گیر در بخش آموزش و پروش و افزایش ظرفیت مدیریتی در وزارت آموزش و پرورش افغانستان هنوز هم مردمان دور دست و روستایی این کشور از دسترسی به آموزش محروم مانده‌اند.
راه حل برای این مشکلات، بهبود زیرساخت‌های فیزیکی، توسعه برنامه‌های درسی پیشرفته‌تر، ارائه آموزش‌های مناسب، فراهم کردن مواد درسی، بهبود کیفیت اموزگار و مدیریت در مدارس، آزمایشگاه ها، و کتابخانه‌ها می‌باشد.
برای انجام تمام این کارها، رسیدگی به این بخش‌ها یک نیاز است. متاسفانه، خلاء اطلاعاتی که در حال حاضر وجود داشته وضعیت امنیتی در برخی از مناطق کشور بدتر شده است.
خشونت‌ها توسط گروه‌های شورشی که شامل حضور جنگجویان خارجی می‌باشد وتوسط بعضی کشورهای بیرونی به خاطر منافع‌شان حمایت می‌شوند بیشتر شده و این گروه‌ها عملیات‌های‌شان را گسترش داده‌اند و باید برای رفع این چالش‌ها رسیدگی صورت گیرد.
با این حال، پیشرفت‌های قابل توجهی که تاکنون در بخش آموزش و پرورش افغانستان به دست امده نباید توسط جامعه بین المللی نادیده گرفته شوند به ویژه کشورهای کمک کننده که تحت فشار داخلی قرار دارند تا کمک‌های توسعه‌شان را به افغانستان کاهش دهند.
منفعت در کیفیت آموزش و دسترسی به آموزش وپرورش یک نمونه کامل سال‌ها سرمایه‌گذاری در توسعه افغانستان است و نشان می‌دهد که درحال حاضر این کشور چگونه سود سهام واقعی‌اش را تلافی می‌کند.
هم اکنون شتاب بی‌تردید و احساس روزافزون اعتماد به نفس در بین افغانستانی‌ها برای بهتر شدن وضعیت وجود دارد.
درنشست بروکسل که قرار است در تاریخ ماه 20 اکتبر سال جاری میلادی برگزار شود دولت وحدت ملی فرصت دارد تا تمام دست‌آوردها و پیشرفت‌های سالهای گذشته‌اش را با شرکت‌کنندگان این نشست شریک سازد.
/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *