استراتژی نظامی ایران هم دفاعی هم هجومی
اگر در دو قرن گذشته استراتژی جنگی ایران دفاعی بوده و به همین خاطر همراه با ضعف پادشاهان دوران، شکست های سنگینی را هم متحمل شده و حتی بخش های زیادی از سرزمین ایران را واگذار کرده اند، اما پس از انقلاب اسلامی و جنگی که به ما تحمیل شد، استراتژی ایران را هم تغییر داد.
خبرگزاری میزان -
به گزارش گروه سیاسی ، ایران جنگ های زیادی را به خود دیده است. تاریخ کشور نمونه های بسیاری دارد که جنگ ها و نبردهای تاریخی با دشمنان، هم پیروزی به همراه داشته و هم شکست، اما شکست ها و تحقیرهای 200 سال گذشته پیش از انقلاب اسلامی بسیار است.
پس از قاجار که پهلوی سلطنت خود را آغاز کرد، در زمان رضا شاه به ویژه جنگ جهانی دوم ناکارآمدی ارتش شاهنشاهی به خوبی نمایان شد. این ارتش در مقابل هجوم متفقین به ایران که در آن زمان اعلام بی طرفی هم کرده بود، هیچ واکنش نشان نداد و خود را تسلیم ارتش روس و انگلیس و آمریکا کرد.
پس از آن هم، ایران و ارتش کشور یک ارتش وابسته به آمریکا و انگلیس شد. آموزش های نظامی بر عهده آمریکایی ها قرار گرفت و همه سلاح ها باید با صلاحدید آنها از خودشان خریداری می شد. مستشاران نظامی آمریکا در ایران جولان می دادند و حتی از حقوق شهروندان ایرانی هم فراتر بهره مند بودند.
ظاهر ارتش، نشان از نیروی نظامی قدرتمندی داشت اما اینگونه نبود چرا که وابستگی شدید به آمریکا ارتش را در شرایط ضعف قرار داده بود به گونه ای که حتی کوچکترین تصمیمی برای خود نمی توانست بگیرد.
نیروهای مسلح ایران در زمان رژیم گذشته اینگونه شکل گرفته بودند. اما انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی باعث شد شکل نیروهای مسلح انقلاب اسلامی هم تغییر اساسی کند و کاربردی شود.
اعتماد حضرت امام(ره) فرمانده کل قوا به ارتش و سپس تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اوایل پیروزی انقلاب، این فرصت را مهیا کرد تا قابلیت های نیروهای مسلح کشورمان بروز یابد.
هر چند در اوایل جنگ که با نوپایی انقلاب همراه بود، انقلاب با مشکلات زیادی روبرو بود به ویژه خیانت هایی که بنی صدر هنگام ریاست جمهوری و زمانی که فرمانده کل قوا بود مرتکب شد.
با انتخاب بنی صدر به ریاست جمهوری در بهمن 1358، مسأله انتخاب نخست وزیر و تشکیل دولت مطرح گردید که در این مورد بین رییس جمهور و مجلس شورای اسلامی اختلاف نظر پدید آمد. پس از کشمکشهایی سرانجام در شهریور 1359، شهید محمد علی رجایی به عنوان نخست وزیر به مجلس معرفی شد و موفق به کسب رأی اعتماد گردید و دولت خود را تشکیل داد. با این که مسأله مورد اختلاف، ظاهراً حل شده بود، اما کشمکش و اختلاف پنهانی و آشکار بین رییس جمهور و مخالفانش در مجلس و خارج از آن ادامه پیدا کرد. با آغاز جنگ، با این که این مسأله، تمام توان و فکر مسؤلان را به خود مشغول کرده بود، اما در عین حال، اختلاف میان سطح بالای کشور ادامه یافت. در عرصه جنگ نیز، بنی صدر در مقام فرماندهی کل قوا، معتقد به جنگیدن به شیوه اشکانیان بود یعنی نیروی دشمن به درون مرز کشیده شده، سپس محاصره و نابود گردد. این سیاست نظامی، باعث اشغال نقاط وسیعی از اراضی ایران اسلامی توسط ارتش متجاوز بعث شد و بر اثر عدم ارسال مهمات و نیرو به خط مقدم، نیروهای اسلام علیرغم جانفشانیها و حماسه آفرینیهای مثال زدنی، مجبور به عقبنشینی شدند. در نحوه اداره کشور نیز، کوششهای امام که دو طرف را به رفع اختلاف و وحدت و تفاهم دعوت میکرد بیثمر ماند. در نتیجه حضرت امام خمینی، در بیستم خرداد 1360، پس از مشورت با مسؤلان متعهد کشور، طی حکم کوتاهی، ابوالحسن بنی صدر را از فرماندهی کل قوا که به نیابت از ولی فقیه در اختیار داشت، عزل کرد و در پی آن، مجلس شورای اسلامی، طرح عدم کفایت سیاسی بنی صدر را با اکثریت آرا در 31 خرداد آن سال، به تصویب رساند.
پس از آن بود که رزمندگان روحیه گرفتند و دست ارتش و نیروهای مسلح برای جنگ با دشمن باز شد و توانستند طرح ها و نقشه های عملیاتی خود را پیاده کرده و به مقابله با ارتش صدام بپردازند. عملیات بیت المقدس که برای آزاد سازی خرمشهر از اشغال ارتش بعث طراحی شده بود، در روز سوم خرداد 1361 پس از ۵۷۸ روز اشغال به عنوان مهمترین هدف عملیات الی بیتالمقدس در دوره جنگ ایران و عراق توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران (به فرماندهی شهید علی صیاد شیرازی) و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (به فرماندهی محسن رضایی) انجام گرفت. بازپسگیری خرمشهر در پی مرحله چهارم عملیات الی بیتالمقدس که از ۱ تا ۴ خرداد ۱۳۶۱ روی داد، برآورده شد.
جنگ و دوران دفاع مقدس به انقلاب اسلامی آموخت که باید در حوزه نظامی و دفاعی پیشرفت کند و به نیازهای خود در داخل دست یابد.در 8 سال جنگ تحمیلی علیه ایران، عراق از همه کمک های آمریکا، شوروی سابق و کشورهای عربی منطقه بهره برد، اما ایران به تنهایی و در شرایط سخت تحریم توانست پیروز این جنگ نابرابر شود.
پیشرفت های نظامی به ویژه موشکی از همان زمان آغاز شد و اکنون به مرحله ای رسیده است که دشمنان را از دست از پا خطا کردن بر حذر می دارد. گرچه استراتژی نظامی ایران دفاعی جلوه می کند و بر اساس سیاست بازدارنگی نظامی چیده شده اما، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به خاطر تحرک بالا و ادامه پیشرفت های خود از ویژگی تهاجمی بالایی هم برخوردار هستند.
فرمانده معظم کل قوا در دیدار عیدانهی فرماندهان ارشد نیروهای مسلح،درباره ویژگی های نیروهای مسلح ایران تأکید کردند: تنها نیروی مسلح جهان که هم «مکتبی» است و انگیزههای معنوی دارد و هم «کارایی» دارد و در کشوری برخوردار از «استقلال سیاسی» عمل میکند، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هستند.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: نظامیگری در جمهوری اسلامی ایران نه یک جایگاه تشریفاتی و زینتی است، و نه یک عملیات بیمهار، بیمنطق، بیملاحظه و بیجهت.
ایشان با تأکید بر اینکه باید هویت منحصربهفرد نیروهای مسلح ایران همواره تقویت شود، افزودند: نیروهای مسلح برای شخص خاص و یا برای حزب و جناح خاصی نیستند بلکه مربوط به همهی ملت و کشور هستند و باید حصار امن مردم و مدافع امنیت ملی و عمومی باشند.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: با افزایش توان عملیاتی نیروهای مسلح که مجموعهای از سازماندهی، تجهیزات، آموزش و پشتیبانی است، در کنار ارتقای تواناییهای معنوی که فراتر از واجبات و مستحبات دینی است و باید در اعماق قلب نیروها بهوجود آید، نیروهای مسلح احساس قدرت واقعی بهدست خواهند آورد.
گسترش پیشرفت های نظامی در زمینه موشکی برای تفوق داشتن بر تحرکات و اقدامات نظامی دشمنان و ابتکار عمل در واکنش سریع موشکی، نیروی زمینی قدرتمند، پر تعداد با تسلیحات و تجهیزات پیشرفته و کارآمد، نیروی دریایی ارتش با مأموریتی که فرمانده کل قوا به آن محول کردند باعث شد تا این نیرو در کنار نیروی دریایی سپاه، متشکل از قایق های چابک و تندرو با نصب سلاح های پیشرفته و تأثیر گذار در کنار ناوها و زیر دریای هایی که با حضور خود در آبهای خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند، امنیت دریایی را با وجود نیروهای فرا منطقه ای برای ایران به همراه بیاورند.
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که در زمان جنگ توانست از قابلیت های خود به خوبی استفاده کند، اکنون هم با توجه به اقداماتی که در زمینه تولید قطعات هواپیماهای موجود انجام داده توانسته آنها را برای عملیات اورهال کند و همچنان از جنگنده بمب افکن های اف 4، اف 5 و اف 14 خود بهره ببرد.
نباید از یاد برد که آمریکایی ها تنها به ایران شکاری اف 14 داده بودند که یکی از بهترین هواپیماهای جنگی در نوع خود است. به خاطر این که قطعات این هواپیما به ایران نرسد خط تولید آن تعطیل و همه جنگنده های اف 14 که در آمریکا وجود داشت اوراق و معدوم شد اما باز هم این هواپیماهای جنگی همچنان در ایران به پرواز در می آیند.
استراتژی نظامی ایران، هم بر پایه دفاعی استوار است و هم هجومی، نمی توان یک نیروی مسلح قدرتمند و مکتبی را تنها بر اساس استراتژی دفاعی پرورش داد. ایران با این روش توانسته است از بروز درگیری ها و جنگ های پر هزینه جلوگیری کند که این خود یک امتیاز ویژه در این زمینه محسوب می شود. با کمترین هزینه بهره وری بالایی به دست می آید.
این که انقلاب اسلامی توانسته است تاکنون از مرزها و کیان خود محافظت کند و هرگونه تهدیدی را خنثی سازد نشان دهنده قابلیت بالای آن در مقابل هجمه های گسترده ای است که علیه او می شود. این اندازه فشار و تهدید و تحریم هر کشور دیگری را از پا در می آورد.
اکنون در سوریه حضور نظامی ایران تأثیر گذار است و باعث شده است تا سران کشورهایی که با دولت و ملت این کشور دشمنی دارند نتوانند نیروی زمینی خود را به این کشور وارد کنند. گرچه در یمن ارتش سعودی با کشوری به جنگ رفته که در شرایط بسیار نامناسبی حتی پیش از جنگ قرار داشت، اما اکنون پس از گذشت یک سال از حمله ارتش سعودی به یمن دستاوردی برای آنها نداشته است.
هر چند ایران نتوانسته برای حمایت از مردم مظلوم این کشور اقدام مستقیمی انجام دهد اما حمایت های ایران به گونه ای دیگر مردم و ارتش این کشور را همچنان در مقابل حملات آل سعود مقاوم نگهداشته است.
هنگامی که نیروهای مسلح ایران اقدام به برگزاری رزمایش و آزمایش موشک های بالستیک خود می کنند واکنش های دشمنان نشان می دهد که این موشک ها به هدف خورده اند. هدفی که هیچگاه نباید از روی رادار موشک ها محو شود.
انتهای پیام/
پس از قاجار که پهلوی سلطنت خود را آغاز کرد، در زمان رضا شاه به ویژه جنگ جهانی دوم ناکارآمدی ارتش شاهنشاهی به خوبی نمایان شد. این ارتش در مقابل هجوم متفقین به ایران که در آن زمان اعلام بی طرفی هم کرده بود، هیچ واکنش نشان نداد و خود را تسلیم ارتش روس و انگلیس و آمریکا کرد.
پس از آن هم، ایران و ارتش کشور یک ارتش وابسته به آمریکا و انگلیس شد. آموزش های نظامی بر عهده آمریکایی ها قرار گرفت و همه سلاح ها باید با صلاحدید آنها از خودشان خریداری می شد. مستشاران نظامی آمریکا در ایران جولان می دادند و حتی از حقوق شهروندان ایرانی هم فراتر بهره مند بودند.
ظاهر ارتش، نشان از نیروی نظامی قدرتمندی داشت اما اینگونه نبود چرا که وابستگی شدید به آمریکا ارتش را در شرایط ضعف قرار داده بود به گونه ای که حتی کوچکترین تصمیمی برای خود نمی توانست بگیرد.
نیروهای مسلح ایران در زمان رژیم گذشته اینگونه شکل گرفته بودند. اما انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی باعث شد شکل نیروهای مسلح انقلاب اسلامی هم تغییر اساسی کند و کاربردی شود.
اعتماد حضرت امام(ره) فرمانده کل قوا به ارتش و سپس تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اوایل پیروزی انقلاب، این فرصت را مهیا کرد تا قابلیت های نیروهای مسلح کشورمان بروز یابد.
هر چند در اوایل جنگ که با نوپایی انقلاب همراه بود، انقلاب با مشکلات زیادی روبرو بود به ویژه خیانت هایی که بنی صدر هنگام ریاست جمهوری و زمانی که فرمانده کل قوا بود مرتکب شد.
با انتخاب بنی صدر به ریاست جمهوری در بهمن 1358، مسأله انتخاب نخست وزیر و تشکیل دولت مطرح گردید که در این مورد بین رییس جمهور و مجلس شورای اسلامی اختلاف نظر پدید آمد. پس از کشمکشهایی سرانجام در شهریور 1359، شهید محمد علی رجایی به عنوان نخست وزیر به مجلس معرفی شد و موفق به کسب رأی اعتماد گردید و دولت خود را تشکیل داد. با این که مسأله مورد اختلاف، ظاهراً حل شده بود، اما کشمکش و اختلاف پنهانی و آشکار بین رییس جمهور و مخالفانش در مجلس و خارج از آن ادامه پیدا کرد. با آغاز جنگ، با این که این مسأله، تمام توان و فکر مسؤلان را به خود مشغول کرده بود، اما در عین حال، اختلاف میان سطح بالای کشور ادامه یافت. در عرصه جنگ نیز، بنی صدر در مقام فرماندهی کل قوا، معتقد به جنگیدن به شیوه اشکانیان بود یعنی نیروی دشمن به درون مرز کشیده شده، سپس محاصره و نابود گردد. این سیاست نظامی، باعث اشغال نقاط وسیعی از اراضی ایران اسلامی توسط ارتش متجاوز بعث شد و بر اثر عدم ارسال مهمات و نیرو به خط مقدم، نیروهای اسلام علیرغم جانفشانیها و حماسه آفرینیهای مثال زدنی، مجبور به عقبنشینی شدند. در نحوه اداره کشور نیز، کوششهای امام که دو طرف را به رفع اختلاف و وحدت و تفاهم دعوت میکرد بیثمر ماند. در نتیجه حضرت امام خمینی، در بیستم خرداد 1360، پس از مشورت با مسؤلان متعهد کشور، طی حکم کوتاهی، ابوالحسن بنی صدر را از فرماندهی کل قوا که به نیابت از ولی فقیه در اختیار داشت، عزل کرد و در پی آن، مجلس شورای اسلامی، طرح عدم کفایت سیاسی بنی صدر را با اکثریت آرا در 31 خرداد آن سال، به تصویب رساند.
پس از آن بود که رزمندگان روحیه گرفتند و دست ارتش و نیروهای مسلح برای جنگ با دشمن باز شد و توانستند طرح ها و نقشه های عملیاتی خود را پیاده کرده و به مقابله با ارتش صدام بپردازند. عملیات بیت المقدس که برای آزاد سازی خرمشهر از اشغال ارتش بعث طراحی شده بود، در روز سوم خرداد 1361 پس از ۵۷۸ روز اشغال به عنوان مهمترین هدف عملیات الی بیتالمقدس در دوره جنگ ایران و عراق توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران (به فرماندهی شهید علی صیاد شیرازی) و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (به فرماندهی محسن رضایی) انجام گرفت. بازپسگیری خرمشهر در پی مرحله چهارم عملیات الی بیتالمقدس که از ۱ تا ۴ خرداد ۱۳۶۱ روی داد، برآورده شد.
جنگ و دوران دفاع مقدس به انقلاب اسلامی آموخت که باید در حوزه نظامی و دفاعی پیشرفت کند و به نیازهای خود در داخل دست یابد.در 8 سال جنگ تحمیلی علیه ایران، عراق از همه کمک های آمریکا، شوروی سابق و کشورهای عربی منطقه بهره برد، اما ایران به تنهایی و در شرایط سخت تحریم توانست پیروز این جنگ نابرابر شود.
پیشرفت های نظامی به ویژه موشکی از همان زمان آغاز شد و اکنون به مرحله ای رسیده است که دشمنان را از دست از پا خطا کردن بر حذر می دارد. گرچه استراتژی نظامی ایران دفاعی جلوه می کند و بر اساس سیاست بازدارنگی نظامی چیده شده اما، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به خاطر تحرک بالا و ادامه پیشرفت های خود از ویژگی تهاجمی بالایی هم برخوردار هستند.
فرمانده معظم کل قوا در دیدار عیدانهی فرماندهان ارشد نیروهای مسلح،درباره ویژگی های نیروهای مسلح ایران تأکید کردند: تنها نیروی مسلح جهان که هم «مکتبی» است و انگیزههای معنوی دارد و هم «کارایی» دارد و در کشوری برخوردار از «استقلال سیاسی» عمل میکند، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هستند.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: نظامیگری در جمهوری اسلامی ایران نه یک جایگاه تشریفاتی و زینتی است، و نه یک عملیات بیمهار، بیمنطق، بیملاحظه و بیجهت.
ایشان با تأکید بر اینکه باید هویت منحصربهفرد نیروهای مسلح ایران همواره تقویت شود، افزودند: نیروهای مسلح برای شخص خاص و یا برای حزب و جناح خاصی نیستند بلکه مربوط به همهی ملت و کشور هستند و باید حصار امن مردم و مدافع امنیت ملی و عمومی باشند.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: با افزایش توان عملیاتی نیروهای مسلح که مجموعهای از سازماندهی، تجهیزات، آموزش و پشتیبانی است، در کنار ارتقای تواناییهای معنوی که فراتر از واجبات و مستحبات دینی است و باید در اعماق قلب نیروها بهوجود آید، نیروهای مسلح احساس قدرت واقعی بهدست خواهند آورد.
گسترش پیشرفت های نظامی در زمینه موشکی برای تفوق داشتن بر تحرکات و اقدامات نظامی دشمنان و ابتکار عمل در واکنش سریع موشکی، نیروی زمینی قدرتمند، پر تعداد با تسلیحات و تجهیزات پیشرفته و کارآمد، نیروی دریایی ارتش با مأموریتی که فرمانده کل قوا به آن محول کردند باعث شد تا این نیرو در کنار نیروی دریایی سپاه، متشکل از قایق های چابک و تندرو با نصب سلاح های پیشرفته و تأثیر گذار در کنار ناوها و زیر دریای هایی که با حضور خود در آبهای خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند، امنیت دریایی را با وجود نیروهای فرا منطقه ای برای ایران به همراه بیاورند.
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که در زمان جنگ توانست از قابلیت های خود به خوبی استفاده کند، اکنون هم با توجه به اقداماتی که در زمینه تولید قطعات هواپیماهای موجود انجام داده توانسته آنها را برای عملیات اورهال کند و همچنان از جنگنده بمب افکن های اف 4، اف 5 و اف 14 خود بهره ببرد.
نباید از یاد برد که آمریکایی ها تنها به ایران شکاری اف 14 داده بودند که یکی از بهترین هواپیماهای جنگی در نوع خود است. به خاطر این که قطعات این هواپیما به ایران نرسد خط تولید آن تعطیل و همه جنگنده های اف 14 که در آمریکا وجود داشت اوراق و معدوم شد اما باز هم این هواپیماهای جنگی همچنان در ایران به پرواز در می آیند.
استراتژی نظامی ایران، هم بر پایه دفاعی استوار است و هم هجومی، نمی توان یک نیروی مسلح قدرتمند و مکتبی را تنها بر اساس استراتژی دفاعی پرورش داد. ایران با این روش توانسته است از بروز درگیری ها و جنگ های پر هزینه جلوگیری کند که این خود یک امتیاز ویژه در این زمینه محسوب می شود. با کمترین هزینه بهره وری بالایی به دست می آید.
این که انقلاب اسلامی توانسته است تاکنون از مرزها و کیان خود محافظت کند و هرگونه تهدیدی را خنثی سازد نشان دهنده قابلیت بالای آن در مقابل هجمه های گسترده ای است که علیه او می شود. این اندازه فشار و تهدید و تحریم هر کشور دیگری را از پا در می آورد.
اکنون در سوریه حضور نظامی ایران تأثیر گذار است و باعث شده است تا سران کشورهایی که با دولت و ملت این کشور دشمنی دارند نتوانند نیروی زمینی خود را به این کشور وارد کنند. گرچه در یمن ارتش سعودی با کشوری به جنگ رفته که در شرایط بسیار نامناسبی حتی پیش از جنگ قرار داشت، اما اکنون پس از گذشت یک سال از حمله ارتش سعودی به یمن دستاوردی برای آنها نداشته است.
هر چند ایران نتوانسته برای حمایت از مردم مظلوم این کشور اقدام مستقیمی انجام دهد اما حمایت های ایران به گونه ای دیگر مردم و ارتش این کشور را همچنان در مقابل حملات آل سعود مقاوم نگهداشته است.
هنگامی که نیروهای مسلح ایران اقدام به برگزاری رزمایش و آزمایش موشک های بالستیک خود می کنند واکنش های دشمنان نشان می دهد که این موشک ها به هدف خورده اند. هدفی که هیچگاه نباید از روی رادار موشک ها محو شود.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *