وضعیت پژوهش و کتاب در حوزه رضایت‌بخش نیست

به گزارش گروه سیاسی ، آیت‌الله سیدهاشم حسینی بوشهری در هفدهمین همایش کتاب سال حوزه که در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، در سخنانی با طرح سه سؤال مبنی بر اینکه وضعیت نشر و کتاب در حوزه چگونه است، چرا کتاب سال برگزار می شود و آسیب‌های ما در حوزه کتاب و پژوهش چیست؟ گفت: یکی از رسالت های سترگ و سنگین حوزه این است که حوزه و روحانیت مرجع فکر دینی فاخر و اندیشه برای مردم بوده و هست و بخشی از فرهنگسازی حوزه این است.

وی با بیان اینکه در آموزه های دینی بر روی نقاد بودن و نظریه پردازی و ارایه فکر به جامعه تاکید شده است تصریح کرد: در روایات داریم که باید نقاد کلام باشید، جامعه علمی باید به سمت زایش و رویش برود و فکر تولید شود و حیات و بالندگی و اسلام دانش را به رد و نقد می شناسد و این پویایی علمی باید روز به روز در حوزه بالنده تر شود و حالت پسرفت و ایستادگی نباید وجود داشته باشد.

وی افزود: پیامبر در نوشتن و اثری باقی گذاشتن تاکید فراوانی داشته اند و کتاب بحار الانوار و هزاران کتاب تولید شده ناشی از همین تشویقات است.

مدیر حوزه علمیه در پاسخ به پرسش اول گفت: ما خواسته ایم به گسترش بعد فرهنگی بیفزاییم و حوزه در گسترش فرهنگ دینی سهیم باشد و سطح آگاهی فرزانگان و اصحاب فکر و فرهنگ را بالا ببریم.

وی ادامه داد: در همایش کتاب سال، آثار یکسال حوزه ارایه می شود کسانی این آثار را تولید کرده اند که در خط مقدم مبارزه با تهاجم فرهنگی هستند، خواسته ایم جایگاه حوزه را در تولید دانش دینی ارتقاء بدهیم و صاحبان آثار را معرفی کنیم زیرا حوزه نمی تواند از کنار مسایل جامعه و بین المللی بی تفاوت بگذرد آن هم با وجود این همه محقق خوب.

وی ادامه داد: ما می خواهیم با این همایشات روحیه پژوهش را تقویت کنیم زیرا الان در حوزه بیشتر به دنبال پژوهش محوری هستیم که البته الان آموزش محوری بیشتر از پژوهش است.

آیت الله حسینی بوشهری تصریح کرد: شناسایی پژوهشگران برتر و استانداردسازی فرهنگ پژوهش از دیگر اهداف ما است زیرا الان کتاب نوشته می شود اما در حد استاندارد حوزه نیست.

عضو شورای عالی حوزه بیان کرد: باید ببینیم در مسایل نوپیدا چه کرده ایم آیا سخنان گذشته را بازنویسی کرده ایم تا حقیقتا آن ها را به نو و روز کرده ایم، اگر فقه برنامه زندگی است ما در این عرصه چه کرده ایم، کتابخانه ها مالامال از کتب ذی قیمت بزرگان است اما آیا ان مطالب متناسب با زمان کنونی هست یا نه و ایا نیاز هست مکاسب دیگری متناسب با امروز نوشته شود؟ اندیشمندان حوزه باید کار بزرگان را الگو برای کار امروز قرار دهند بدوون اینکه نقدی بر آنان وارد کنیم.

وی به طرح این سؤال پرداخت که آیا از وضع کتاب و تالیف در حوزه رضایت داریم یا نه؟ و گفت: ما در سال گذشته 780 کتاب و 75 پایان نامه داشتیم اما امسال 837 کتاب و پایان نامه دو مورد کمتر از سال قبل داریم؛ سال قبل آثار آقایان 829 و بانوان 26 و امسال آثار آقایان 878 بوده و آثار بانوان نیز رشد داشته است.

وی اظهار کرد: در سال قبل 857 به زبان فارسی داشتیم که امسال رشد کرده است و به عربی 102 اثر داریم که از سال قبل بیشتر است و آثار سایر زبان ها نیز 13 مورد بوده است.

مدیر حوزه گفت: در علوم انسانی رشد قابل توجهی داشته ایم ولی با همه این ویژگی ها معتقدم در گسترش کتاب اگر وضع امسال را بررسی کنیم می بینیم از انتظار ما کمتر است؛ باید از موازی کاری و کارهای تکراری پرهیز شود؛ مراکز پژوهشی کم نداریم اما موقعی که اثار را بررسی می کنیم می بینیم دچار تکرار و موازی کاری هستند؛ شرایط امروز با گذشته تفاوت دارد و کار پزوهشی روان تر شده است.

مدیر حوزه های علمیه عنوان کرد: ما از وضعیت کتاب حوزه رضایت نداریم و اگر داشته باشیم پسرفت خواهیم کرد و آسیب خواهیم دید؛ امروز آسیب هایی وضعیت کتاب حوزه را تهدید می کند؛ گاهی پژوهش های ما عمق و ژرف نگری لازم را ندارد و سطحی می نویسیم که انتظار مخاطب را برآورده نمی کند البته نمی خواهم به آثار بزرگان و مراجع را بگویم ولی نوعا آثار این طور است.

وی تصریح کرد: نیازسنجی معمولا کم انجام می شود و هر کس براساس سلیقه خودش کتاب می نویسد در صورتی که امروز نیازمند نیازسنجی جامع هستیم و در زمینه اقشار مختلف کتاب لازم داریم و برای خود حوزه نیز اثار لازم داریم و بارها نیز دستمان را به سوی محققان دراز کرده ایم که کاری مناسب انجام شود.

وی افزود: آسیب دیگر این است که کسانی قلم به دست می گیرند که روش تحقیق بلد نیستند و باید کارگاه های زیادی برای روش تحقیق ایجاد شود تا نویسندگان به روش نوشتن مسلط شوند زیرا تنها نمی توان تنها به دانش اکتفا کرد و دانش باید در کنار روش موجود شود.

آیت الله بوشهری تصریح کرد: حمایت اندک و یا حمایت نشدن از آثار از دیگر آسیب های فراروی ما هست وباید حوزه و نهادهای دیگر در این عرصه اهتمام بیشتری داشته باشند.

وی با اشاره به انتشار 140 نشریه سالانه افزود: باعث سربلندی حوزه است که این تعداد نشریه تولید شود همچنین تولید 350 مقاله علمی داریم و برخی درخواست دارند تا مقالات علمی نیز در دستور بررسی و ارزیابی قرار گیرد که برای آن برنامه ریزی خواهیم کرد.