مهاجرت معکوس چیست؟

خبرگزاری میزان – کشور‌های اروپایی در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند تا از آنچه بحران مهاجرت می‌خوانند، برای توجیه بی‌توجهی به حقوق قشری ایجاد شده از آسیب‌پذیرترین افراد بر اثر سیاست‌های مداخله‌جویانه و جنگ‌طلبانه خود در سراسر جهان می‌خوانند، استفاده کنند.

کشور‌های اروپایی در این راستا از برخی از واژه‌ها و عبارت‌ها استفاده پرتکراری دارند؛ مهاجرت معکوس، بازدارندگی از مهاجرت، ...

وجه اشتراک همه واژه‌ها و عبارت‌های مورد استفاده کشور‌های اروپایی در توجیه سیاست‌های ضد مهاجرتی نقض حقوق بشری پناه‎جویان و مهاجران است.

مهاجرت معکوس عبارتی است که میان دولت‌های اروپایی و احزاب و گروه‌های راست‌گرای افراطی قاره اروپا مشترک است؛ این بدان معناست که کوبیدن پایتخت‌های اروپایی بر طبل اخراج مهاجران به بهانه تصویب قوانین مهاجرتی فضا را برای جولان گروه‌ها و احزاب راست‌گرای افراطی فراهم کرده است.

یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های گروه‌های راست افراطی که در سال‌های اخیر رشد نگران‌کننده و قابل توجهی در کشور‌های مختلف اروپا داشته اند، بیگانه‌هراسی و مهاجرستیزی است.

واژه مهاجرت معکوس چگونه متولد شد؟

مهاجرت معکوس پیش از آن‎که دچار استحاله معنایی با هدف استفاده در رویکرد‌های ضد مهاجرتی قرار بگیرد، اصطلاحی بود که به‌عنوان مهاجرت بازگشتی نیز شناخته می‌شد؛ در مجموع، مهاجرت معکوس به پدیده‌ای اطلاق می‌شود که مهاجران پس از مهاجرت به مکان دیگری برای مدت معینی به محل مبدا خود باز می‌گردند.

این یک اتفاق رایج در سراسر جهان است که دارای ویژگی‌های متعددی است:

۱. ماهیت موقت: مهاجرت معکوس اغلب موقتی است، به‌طوری‎که مهاجران در طول دوره‌های رکود اقتصادی یا بحران به مناطق اصلی خود باز می‌گردند و پس از بهبود شرایط، دوباره مهاجرت می‌کنند.
۲. نیروی کار ماهر: مهاجرت معکوس اغلب شامل کارگران ماهری می‌شود که در کشور‌های میزبان خود مهارت و تجربه کسب کرده‌اند و آن‌ها را به کشور خود باز می‌گرداند.
۳. حواله‌ها: مهاجران معکوس اغلب به ارسال حواله برای خانواده‌های خود در کشور‌های میزبان خود ادامه می‌دهند و به اقتصاد آن کشور‌ها کمک می‌کنند.
۴. شهر به روستا: در برخی از کشورها، مهاجرت معکوس اغلب شامل حرکت از شهر به روستا است.

مهم‌ترین دلایل مهاجرت معکوس نیز به شرح زیر هستند:

۱. عوامل اقتصادی: رکود اقتصادی یا کمبود فرصت‌های شغلی در مناطق میزبان می‌تواند باعث مهاجرت معکوس شوند.
۲. عوامل اجتماعی: مهاجران همچنین ممکن است به دلیل عوامل اجتماعی مانند پیوند‌های خانوادگی، ارتباطات فرهنگی یا تمایل به بازنشستگی در کشور خود به خانه بازگردند.
۳. عوامل سیاسی: بی‌ثباتی سیاسی یا تغییر در سیاست‌های مهاجرت نیز می‌تواند به مهاجرت معکوس منجر شود.

مهاجرت معکوس پیامد‌هایی نیز دارد که عبارتند از:

۱. اقتصادی: مهاجرت معکوس می‌تواند تاثیر اقتصادی قابل توجهی داشته باشد؛ این امر می‌تواند به کمبود نیروی کار در مناطق میزبان و عرضه بیش از حد نیروی کار در مناطق اصلی منجر شود و به‌طور بالقوه باعث کاهش دستمزد‌ها شود.
۲. اجتماعی: مهاجرت معکوس همچنین می‌تواند تاثیرات اجتماعی داشته باشد، مانند تغییر در ساختار خانواده و افزایش فشار بر خدمات اجتماعی در مناطق خانگی.
۳. توسعه‌ای: از جنبه مثبت، مهاجرت معکوس می‌تواند به توسعه در مناطق اصلی کمک کند، زیرا مهاجران بازگشتی مهارت، تجربه و گاهی اوقات سرمایه به همراه دارند.

مهاجرت معکوس پدیده‌ای پیچیده با پیامد‌های اقتصادی، اجتماعی و توسعه‌ای قابل توجه است.

تغییر مفهوم مهاجرت معکوس زیر فشار سیاست‌های ضد مهاجرتی غرب

درحالی‎‏که عبارت مهاجرت معکوس از دهه ۱۹۷۰ با بازگشت داوطلبانه و خودخواسته مهاجران سیاه‌پوست از مناطق شمالی و غربی آمریکا به سمت جنوب این کشور مورد توجه بیشتر قرار گرفت، استحاله آن از اوایل دهه ۲۰۰۰ شروع شد؛ زمانی‎که سیاست‌های جنگ‌طلبانه و منفعت‌طلبانه کشور‌های غربی، مردم مناطق آسیب‌دیده را برای فرار از پیامد‌ها به سمت کشور‌های اروپایی روانه کرد.

کشور‌های اروپایی در مواجهه با موج‌های مهاجرت تلاش کردند با تصویب سیاست‌های ضد مهاجرتی و سخت‎گیرانه از این عبارت برای توجیه و تعریف سیاست‌های ضد مهاجرتی خود سوءاستفاده کنند.

مهاجرت معکوس در دهه‌های اخیر به‌عنوان عنصر حیاتی سیاست مهاجرتی بسیاری از کشور‌ها در اروپا تبدیل شده است؛ آن‌ها با استفاده از این عبارت‌، بندی را در پیمان‌های مهاجرتی مشترک و قوانین داخلی مهاجرتی خود گنجاندند که نام «دستورالعمل بازگشت» را به آن دادند.

کشور‌های اروپایی در سال ۲۰۲۲ دستور اخراج ۴۲۲ هزار و ۴۰۰ مهاجر را با استناد به دستورالعمل مذکور صادر کردند و نام مهاجرت معکوس را به آن دادند.

منتقدان، می‌گویند آنچه کشور‌های اروپایی به‌عنوان قوانین جدید برای کنترل مهاجرت می‌خوانند، معاملات مشکوک اخلاقی برای مجبور کردن مهاجران به ترک این کشور‌ها است و با هیچ متر و معیاری نمی‌تواند در قامت معنای واقعی مهاجرت معکوس گنجانده شود.

موج‌سواری راست‌گرا‌های افراطی بر واژه‌سازی مهاجرت معکوس

راست‌گرایان افراطی در اروپا که در ماه‌های گذشته بیش از هر زمان دیگری خود را نمایان کرده و اشتیاق خود را برای در دست گرفتن قدرت دنبال کرده، می‌تواند بحران‌های خفته و نیمه‎خفته حقوق بشری را در قاره اروپا تشدید کرده و برخی از بدترین بحران‌های انسانی را مرگ‌بار‌تر از همیشه کند.

آنچه مشخص است راست‌گرایی افراطی عزم خود را برای فروانداختن نقاب حقوق بشری قاره اروپا جزم کرده است.

راست‎گرایی افراطی به‌عنوان قوی‌ترین جریان ضد مهاجرتی در کشور‌های اروپایی، تلاش دارد از ابزار‌های مختلف برای جلوگیری از ورود مهاجران به کشور‌های اروپایی جلوگیری کرده یا حتی مهاجران حاضر در کشور‌های مختلف اروپایی را از خاک این کشور‌ها بیرون براند.

رشد راست‌گرایی افراطی در اروپا سبب شد تا مهاجرت معکوس به بخش مهمی از ادبیات این جریان تبدیل شده و فشار‌ها را بر مهاجران افزایش دهد.

انتهای پیام/