چالش اروپا و نامزد جمهوری‌خواهان؛ سناریوهای ترامپ برای ناتو و جنگ اوکراین چیست؟
خبرگزاری میزان - سران کشورهای اروپایی به غیر از مجارستان، رسما نمی‌خواهند که دونالد ترامپ دوباره بر مسند قدرت در آمریکا بنشیند.
اتحادیه اروپا نگران است که ترامپ، به توافق ۷۵ ساله ناتو یا پایان داده و یا حمایت‌های آمریکا را به طرز چشمگیری کاهش دهد.
با اینکه ترامپ ممکن است در هر محفلی، موضعی متفاوت با حرف‌های پیشین خود بگیرد، اما او از ابتدای جنگ روسیه و اوکراین، موافق ارسال کمک‌های مالی برای دولت زلنسکی نبود.
محافظه‌کارانی که سردمدار سیاست «اولویت با منافع داخلی آمریکاست» هستند، با تمامی لوایحی که مجلس نمایندگان و سنا تصمیم گرفتند تا به اوکراین کمک مالی کنند، مخالفت کردند.
ترامپ با انتخاب جی.دی.ونس به عنوان معاون خود، نشان داد که تمایلی به جلب رضایت جنگ‌طلبانی نظیر میچ مکانل، حتی در حزب خود را ندارد.
اتحادیه اروپا نیز چند ماه پیش با مشاهده افت شانس بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری، مارک روته Mark Rutte نخست‌وزیر سابق هلند را جایگزین دبیر کل فعلی ناتو کردند.
پایگاه پولتیکو در گزارشی می‌گوید: «علت تصمیم اتحادیه اروپا این بود که مارک روته، سابقه ایستادن در برابر ترامپ را داشته و جلو او کم نخواهد آورد.»
ترامپ به دفعات گفته است که کشورهای اروپایی با عدم تخصیص ۲ درصد از درآمد ناخالص داخلی برای بودجه «دفاعی»، سر مردم آمریکا کلاه می‌گذارند و به قول خودش «از ما سواری می‌گیرند.»
پولتیکو در گزارشی با نام «برنامه‌های ترامپ برای ناتو» به سراغ آینده این توافق در صورت پیروزی احتمالی ترامپ رفته است.
این پایگاه درباره این موضوع، می‌نویسد: «حقیقت امر این است که با توجه به مصاحبه‌هایی که با نزدیکان و مشاوران مسائل خارجی که احتمالا در دولت دوم ترامپ حاضر شوند، داشته‌ایم، ترامپ به احتمال زیاد از ناتو خارج نخواهد شد؛ اما حتی اگر او از این سازمان به‌صورت رسمی خارج نشود، بدین معنی نیست که پایه و اساس ناتو، در دولت دوم ترامپ پابرجا بماند.»
انتقاد اصلی ترامپ به اتحادیه اروپا این بود که آن‌ها، ۲ درصد از درآمد ناخالص کشورهای خود را برای بودجه دفاعی هزینه نمی‌کنند. البته جنگ روسیه و اوکراین، یکی از عللی بود که بیش از ۲۲ عضو این توافق، امروز به تعهد تخصیص ۲ درصد عمل کنند.
دن کالدول یکی از مشاوران امنیت ملی ترامپ به پولتیکو گفت که ناتو را «باید از بیخ و ریشه تغییر داد. ما چاره دیگری نداریم؛ بحران بدهی مالی آمریکا (۳۵ تریلیون دلار) و افت استخدام کارکنان جدید نظامی، صنعت دفاعی کشورمان را زیر فشار گذاشته است.»
البته کارزار ترامپ، نه تیم مشخصی را به‌عنوان مشاوران امنیت ملی معرفی کرده و نه سیاست خود را در قبال ناتو مشخص کرده است اما مشاوران و نزدیکان مقام ارشد جمهوری‌خواهان، اکنون در حال تدوین برنامه‌ای متناسب با طرز فکر ترامپ، برای فشار به کشورهای اروپایی هستند.
مشاوران ترامپ درباره برنامه‌های احتمالی ترامپ، گفته‌اند که آمریکا چتر حمایتی هسته‌ای خود را روی اروپا نگه خواهد داشت و پایگاه‌های نظامی و نیروهای هوایی و دریایی آمریکا در آلمان، انگلیس و ترکیه به کار خود ادامه خواهند داد. با این حال، بیشتر نیروهای زمینی اعم از زره‌ای، توپخانه و... به دستان اروپایی‌ها سپرده خواهند شد.
کالدول، می‌گوید: «ترامپ قصد دارد تا به طرز چشمگیری حضور نظامی آمریکا را در اروپا کاهش داده و فقط در موارد ضروری به یاری اعضای ناتو بیاید. ما دیگر نمی‌خواهیم که نفر اصلی در جنگ‌ها باشیم.»
بخشی از برنامه‌های احتمالی ترامپ را موسسه Center for Renewing America در فوریه ۲۰۲۳ منتشر کرده بود. مدیریت این نهاد بر عهده راسل وات Russell Vought بوده و او در کنار این مسئولیت، رئیس سیاست‌گذاری دفتر حزب جمهوری‌خواهان نیز است.
پیش‌بینی می‌شود که وات یکی از مشاوران عالی رتبه در دولت دوم ترامپ باشد. کالدول تا چندی پیش مشاور ارشد راسل وات بود.
حمایت آمریکا، خرج دارد
بخش دیگر از سیاست ترامپ در قبال ناتو را ژنرال کیث کلاگ Keith Kellogg یکی دیگر از مشاوران امنیت ملی در دولت وی، پیشنهاد داده بود و می‌گوید که خدمات ناتو باید در دو سطح ارائه شود، «کشورانی که به تعهد ۲ درصد پایبند نباشند، زیر چتر حمایتی نظامی آمریکا قرار نخواهند گرفت.»
البته ماده پنجم توافقنامه ناتو، تمامی اعضا را ملزم به دفاع از کشوری که به آن حمله شده است، می‌کند. با این حال مشاوران ترامپ، می‌گویند که در این ماده، الزامی برای کمک نظامی گنجانده نشده است.
برنامه ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین چیست؟
یکی دیگر از برنامه‌های ترامپ، پایان دادن به جنگ اوکراین است. اگرچه او در مناظره با بایدن گفته بود که «پیشنهاد روسیه برای خاتمه جنگ را قبول ندارد» اما مشاوران ترامپ، گفته‌اند که او با روسیه بر سر اینکه کدام بخش‌های اوکراین را می‌تواند نگه دارد، به توافق خواهد رسید و تضمین می‌کند که اوکراین و گرجستان به ناتو نخواهند پیوست.
مخالفان این سیاست ترامپ معتقدند که برنامه‌های او، انقلابی را در سازوکار ناتو ایجاد خواهد کرد که اروپا در رسیدن به این اهداف، ناتوان است.
آمریکا بزرگترین حامی ناتو بوده و ۳.۵ درصد از درآمد ناخالص کشور، رقمی بیش از ۸۶۰ میلیارد دلار را در سال ۲۰۲۳ برای بودجه «دفاعی» هزینه کرد. این رقم برابر با ۶۸ درصد از کل هزینه‌ای است که دیگر کشورهای ناتو برای بودجه «دفاعی» درنظر می‌گیرند. آلمان با اینکه در رتبه دوم اختصاص بودجه «دفاعی» قرار دارد، تنها ۱۰ درصد آمریکا، هزینه کرده بود. البته وزیر دفاع آلمان پیشنهاد داده است که باید ۳.۵ درصد از درآمد ناخالص کشور را برای بودجه «دفاعی» در نظر گرفت.
بخش بزرگی از بودجه ۸۶۰ میلیارد دلاری آمریکا، برای حمایت از اروپا است، اما پنتاگون تاکنون از افشای رقم دقیق این حمایت‌ها، خودداری کرده است.
برخی از مشاوران ترامپ، گفته‌اند که حتی اگر آلمان ۳.۵ درصد از درآمد ناخالص را به بودجه دفاعی اختصاص دهد، هنوز کافی نیست.
البریج کولبی، معاون استراتژیک وزیر دفاع دولت اول ترامپ، می‌گوید: «من تمایل دارم که توافق ناتو حفظ شود، اما همانطوری که به دفعات به اروپایی‌ها گفته‌ام، تنها راه بقای ناتو این است که آن‌ها باید بخش بزرگی از بار را به دوش بکشند. ما دیگر نمی‌توانیم ۱۰ برابر آلمان‌ها، هزینه کنیم و باید روی آن‌ها فشار بیاوریم؛ باید پیامد‌هایی برای کوتاهی کشورهای اروپایی در نظر گرفته شود. ما دوست داریم که ناتو به کار خود ادامه دهد، اما اروپایی‌ها باید کار را در دست خودشان بگیرند؛ ایده اولیه ناتو نیز همین بود. دوایت آیزنهاور نیز این عقیده را (در زمان تاسیس ناتو) داشت.»
کولبی درباره موضوع چین هم می‌گوید: «با توجه به قدرت گرفتن چین، تغییرات در ناتو بسیار ضروری است. ما به‌اندازه کافی نیروی نظامی نداریم... ما نمی‌توانیم توان خود را برای دفاع از اروپا در مقابل حملات روسیه کاهش دهیم، در حالیکه می‌دانیم چین و روسیه شریک یکدیگر بوده و چین تهدید بسیار بزرگ‌تر و خطرناک‌تری است.»
کایرون اسکینر Kiron Skinner یکی از مشاوران و مسئول سیاست‌گذاری در وزارت دفاع دولت اول ترامپ معتقد است که آمریکا در قرن ۲۱ نمی‌تواند دستگاه خودپرداز جهان باشد. باید نقش آمریکا به‌عنوان «پلیس جهانی» بازنگری شود.
بزرگترین تصمیم ترامپ برای ناتو، سیاست وی در قبال جنگ اوکراین خواهد بود. آمریکا از زمان آغاز جنگ، ۲۰ هزار نظامی جدید را به اروپا فرستاده است که تعداد نیروهای آمریکایی در این قاره به ۱۰۰ هزار نفر رساند؛ علاوه بر فرستادن نظامیان، آمریکا تجهیزات جنگی فراوانی را نیز از آغاز این جنگ در اروپا مستقر کرده است.
مشکل دموکرات‌ها و اتحادیه اروپا با برنامه‌های ترامپ برای ناتو
رسانه‌های جریان اصلی آمریکا می‌گویند که. ترامپ مخالف پیوستن اوکراین به ناتو بوده و معتقد است که جنگ روسیه به همین علت شروع شد.
مقام ارشد جمهوری‌خواهان در ملاقاتی که با مایک جانسون، رئیس مجلس کنگره در ماه ژوئن داشت، گفته بود: «اگر ما روزی به مشکل بر بخوریم، اوکراین به یاری ما نخواهد آمد و به‌جای اینکه ۶۰ میلیارد دلار به اوکراین بدهیم، باید این پول را به سربازان خودمان بدهیم.»
ترامپ در ویدیویی که کمپین وی در ماه مارس منتشر کرد، درباره آینده ناتو، گفت: «ما در دولت اول، پروسه ارزیابی اساسی هدف و ماموریت ناتو را شروع کردیم و باید در دولت دوم به نتیجه برسیم.»
پولیتیکو در ادامه گزارش خود می‌نویسد: «کشورهای اروپایی توانایی برعهده گرفتن مسئولیت نظامی بیشتری را ندارند. با اینکه آن‌ها سعی کردند تا با اختصاص ۲ درصد از درآمد ناخالص کشور برای بودجه دفاعی، ناتو را از تهدیدات ترامپ بیمه کنند، اما دست بالاتر، نزد ترامپ بوده و او می‌تواند اتحادیه اروپا را برای رسیدن به خواسته‌هایش زیر فشار قرار دهد؛ چون آمریکا هنوز سهم بسیار بیشتری از کمک‌های مالی ناتو به اوکراین را پرداخت کرده و اقتصاد ضعیف اروپا و نیاز آن‌ها به انرژی، بیش از پیش به واشنگتن وابسته شده است.»
مشاوران امنیت ملی ترامپ درباره برنامه‌های احتمالی در دولت دوم او چه می‌گویند؟
کالدول، مشاور امنیت ملی ترامپ درباره بدعهدی‌های اروپا، گفت: «کشورهای اروپایی باید به‌جای توسعه صنایع نظامی در سطح ملی، به فکر توسعه این صنعت در سطح قاره‌ای باشند؛ چون این امر، ظرفیت و بازدهی تولید را افزایش می‌دهد. آن‌ها همچنین توافق کرده بودند که تعداد نیروهای واکنش سریع خود را از ۴۰ هزار به ۳۰۰ هزار نفر افزایش دهند که هنوز به وعده خود وفا نکرده‌اند. آنچه که پیداست، کشورهای اروپایی معنی عمل کردن به عهد را نمی‌فهمند.»
راسل وات، رئیس دفتر مدیریت و تنظیم بودجه در دولت اول ترامپ بود و پیش‌بینی می‌شود که به سمت ریاست دفتر رئیس‌جمهور در دولت آتی ترامپ نائل شود؛ این مشاور، چین را بزرگترین تهدید علیه آمریکا دانسته و معتقد است که آمریکا باید نقش بسیار کمرنگ‌تری را در ناتو بازی کند.
کالدول، می‌گوید: «تعدادی از سفیران کشورهای اروپایی در چند ماه اخیر با ما ملاقات کردند و نگرانی‌های خود را بیان کردند. اما مسئله این است که آن‌ها شرایط امروز آمریکا را درک نمی‌کنند؛ آن‌ها نمی‌فهمند که نمی‌شود هر دفعه از اروپا بیایند آمریکا و درخواست پول کنند و بگویند چون پوتین به کشور آن‌ها حمله خواهد کرد. مشکل این است که مالیات‌دهندگان آمریکایی در پاسخ به سران اروپایی می‌گویند: «شما چه کاری کرده‌اید؟ آلمان چه کاری کرده است؟ چرا هنوز از روسیه گاز طبیعی می‌خرید.» اروپایی‌ها باید در وهله اول مشکلات داخلی خود را حل کنند و بعداً کاسه گدایی در برابر ما دراز کنند.»
آلمان از شروع جنگ اوکراین، از روسیه گاز طبیعی نخریده است، اما در یک چرخش از بلژیک و هلند گاز طبیعی خریده که این دو کشور خود از روسیه گاز طبیعی می‌خرند.
جان بولتون، مشاور سابق ترامپ در کتاب زندگی‌نامه خود نوشته است: «ترامپ بابت اینکه اروپایی‌ها از روسیه گاز می‌خرند، بسیار شاکی بود.»
ترامپ در نشست سران ناتو در سال سال ۲۰۱۸، با لحنی تند به رئیس این ائتلاف نظامی گفته بود: «مثلاً قرار است که ما از شما حفاظت کنیم، اما این شماها هستید که این همه پول را در جیب روسیه می‌ریزید.»
نقش هژمونی آمریکا در دنیای امروز
امروز سه تفکر در حزب جمهوری‌خواه در رابطه با نقش آمریکا در دنیا وجود دارد: گروه اول که اکثریت را تشکیل می‌دهد، اعتقاد به «اولویت با آمریکا است» دارند؛ این گروه با هرگونه مداخله نظامی و ارسال کمک مالی برای جنگ‌های خارجی مخالف هستند. البته برخی از سیاست‌مداران، به افرادی که حتی با ارسال کمک به اسرائیل مخالفت می‌کنند، برچسب یهودستیزی می‌زنند؛ بنابراین حتی اگر فردی نمی‌خواهد که آمریکا به اسرائیل کمک کند، اما از ترس این برچسب‌ها و از دست دادن مقام و منزلت، یک استثنا برای اسرائیل قائل می‌شوند.
گروه دوم، که بیشتر مشاوران امنیت ملی در دولت پیشین و احتمالا آتی ترامپ را شامل می‌شوند، همانطوری که در این گزارش اشاره شد، اعتقاد به کمرنگ شدن نقش آمریکا در ناتو دارند، اما موضع صفر و یک «اولویت با آمریکا» گروه اول را ندارند.
جی.دی.ونس، معاون ترامپ نیز با فاکتور گرفتن بحث اسرائیل، در گروه اول جای می‌گیرد؛ البته ممکن است که وقتی روی کار بیاید، موضع خود را شبیه به گروه دوم کند.
گروه سوم نیز متشکل از جنگ‌طلبان و منتفعان مجتمع صنعت نظامی مانند لیندسی گراهام و میچ مکانل است. با اینکه این گروه از نظر تعداد در اقلیت بوده، اما قدرت و ثروت بسیاری در واشنگتن و دنیای تجارت دارند.
ترامپ در سخنرانی‌های کمپین خود، موضع «اولویت با آمریکا است» را می‌گیرد؛ رسانه‌های جریان اصلی، موضع ترامپ و هوادارانش را «انزواگرا» isolationist توصیف می‌کنند و در برخی از موارد گفته‌اند: «چنین سیاستی، به جنگ جهانی دوم ختم شد.»
این رسانه‌ها به‌نوعی سردمداران این تفکر را محکوم کرده و می‌گویند که اگر آمریکا در نقش «رئیس پلیس جهانی» ظاهر نشود، جنگ جهانی سوم شروع خواهد شد.
جالب است که اغلب آمریکایی‌های ضد جنگ در دهه شصت و هفتاد میلادی، لیبرال‌ها و چپگرایان بودند. اما در چرخشی جالب و برنامه‌ریزی شده، آن‌ها امروز خواستار نزاع با روسیه هستند!
اگرچه البریج کولبی، مشاور امنیت ملی در دولت اول ترامپ، معتقد است: «نباید اروپا را به کل به حال خود رها کرد، چون جنگ‌طلبانی نظیر رئیس‌جمهور لتونی، به زبان لاتین گفت که تنها راه چاره «نابودی روسیه است.» چگونه می‌خواهند روسیه را نابود کنند؟ این کشور بیش از ۶ هزار بمب هسته‌ای دارد. یکسری از این سران خیلی بی‌احتیاط به سراغ این مشکل رفته‌اند که به نظر من خیلی دیوانه‌وار است. من نگرانم که به‌علت این قبیل از سیاست‌های احمقانه، کشور ما را هم به دنبال خودشان با روسیه وارد جنگ کنند.»
پولیتیکو در گزارش خود اعتراف می‌کند که حتی اوباما نیز معتقد بود که اروپایی‌ها باید بیشتر برای بودجه دفاعی، هزینه کنند.
رئیس‌جمهور دموکرات، کشورهای اروپایی را «مفت‌بر» توصیف کرده بود.
یکی دیگر از دیپلمات‌های اتحادیه اروپا درباره نگرانی‌های آن‌ها از برنامه ترامپ برای ناتو، گفت: «ما دقیقا نمی‌دانیم که چه میزان باید تلاش کنیم تا رضایت ترامپ را جلب کنیم؛ چون نمی‌توان برنامه ترامپ برای ناتو را پیش‌بینی کرد. البته ما تهدید چین را درک می‌کنیم و می‌دانیم که آمریکا شاید نتواند در آن واحد از اروپا حمایت کند و در جبهه دیگری هم با چین بجنگد.»
پولیتیکو در پایان به نقل از مشاوران امنیت ملی ترامپ، می‌گوید: «موضع اروپایی‌ها از دولت دوم ترامپ، سبب شد تا بیشتر اعضا به عهد اختصاص ۲ درصد از درآمد ناخالص برای بودجه دفاعی، وفا کنند.»
انتهای پیام/