آیا بزرگراه شمالی-جنوبی تهران از نظر فنی مهندسی اشکال دارد؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی میزان، بزرگراه امام علی (ع) یکی از بزرگترین بزرگراه‌های پایتخت است که شمال شرقی تهران را به جنوبی‌ترین نقطه شهر متصل می‌کند تا پیش از سال 1390 تنها 9 کیلومتر از 35 کیلومتر این بزرگراه حدفاصل بلوار ارتش تا مسیل باختر به دلیل مشکلاتی که در رفع معارضات داشت احداث شده بود که با دستور کار قرار گرفتن اتمام این پروژه عظیم شهری سرانجام این بزرگراه در خردادماه 1392 با حضور مسئولین به بهره‌برداری رسید.

بزرگراه امام علی(ع) دارآباد در شمالی‌ترین نقطه تهران را با مجموع 56 پل و 24 تقاطع و گذر از مناطق ۷، ۸، ۱۳، ۱۴، ۱۵ و ۲۰ شهرداری تهران به شهر ری در جنوبی‌ترین نقطه تهران متصل کرده است و دارای هشت مسیر تندرو در تراز منفی یک و شش مسیر کندرو در تراز صفر است و همچنین دو مسیر تندرو برای راه‌اندازی سامانه اتوبوس‌های تندروی تهران در این بزرگراه تعبیه شده است.

در عین حال که بزرگراه امام علی(ع) یکی از شریان‌های مهم شهر تهران محسوب می‌شود اما در برخی از نقاط، پیچ‌ها و رمپ‌ها مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده است که منجر به تصادفات و ترافیک‌های نیمه سنگین در این مناطق شده است تا جایی که در این رابطه مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران تاکید کرده است؛ کندگذرها در برخی از قطعات بزرگراه امام علی(ع) نظیر تقاطع خاوران برای ترافیک محله مشکل‌ساز شده که شهرداری تهران با توجه به گذشت بیش از دو سال از بهره‌برداری این پروژه، باید در کوتاهترین زمان ممکن برای آن چاره‌اندیشی کند.

در همین حال محمدحسین ابدی یکی از اساتید شهرسازی دانشگاه تهران بر این عقیده است که در اتوبان امام علی(ع) اصولی نظیر شیب طولی و عرضی، تقاطع‌ها و ‌تخلیه آب‌های سطحی رعایت نشده و پیچ‌هایی در این اتوبان وجود دارد که هیچ سنخیتی با بزرگراه‌های استاندارد ندارد.

با وجود این مسائل حداقل انتظار شهروندان از مسئولان علاوه بر تکمیل و احداث چنین بزرگراه‌هایی نبود ایرادات و اشکالات مشابه در پروژه‌هاست که در این میان سردار رحیمی، رئیس پلیس وقت راهور تهران بزرگ در اسفندماه سال 91 اتوبان امام علی(ع) را به عنوان یکی از محورهای حادثه‌خیز به دلیل شیب غیراستاندارد اعلام کرده بود البته این موضوع شامل بلوار ارتش تا مسیل باختر می‌شود اما با شروع ساخت ادامه بزرگراه نه تنها این ایرادات رفع نشد بلکه افزایش هم یافت.

به طوریکه طبق اعلام همایون فتاحی، مدیر مرکز کنترل ترافیک شهر تهران در اواخر مردادماه سال گذشته؛ با بررسی وضعیت ترافیک و تردد معابر شهر تهران از مهرماه سال ۹۲ تا 15 تیرماه سال 93, بزرگراه امام علی(ع) یکی از محورهایی بود که آمار بیشترین تصادفات خسارتی را داشته است.

در همین حال مرکز کنترل ترافیک شهر تهران در این مدت شش محور این بزرگراه را دارای بیشترین تصادفات جرحی، هشت محور را دارای بیشترین تصادفات خسارتی و محور بعثت از ورودی امام علی(ع) شمال تا خروجی به امام علی(ع) جنوب مسیر شرق به غرب در منطقه ۱۵ را دارای بیشترین تصادف عابر اعلام کرد.

تداوم خطوط بی‌آرتی بزرگراه امام علی(ع) در گرو جلسه شورای عالی ترافیک

بخش دیگری از اتوبان امام علی(ع) که سبب بروز تصادفات دلخراشی در این بزرگراه شده بخش مربوط به خط ویژه است که از ابتدای ایجاد آن تا به الان سبب وارد شدن انتقادات زیادی نسبت به احداث آن شده به طوری که در پنجاه و نهمین جلسه علنی شورای شهر تهران اسماعیل دوستی، عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در این باره گفته است؛ باید خطBRT‌اتوبان امام علی(ع) به دلایلی از جمله غیرهمسطح بودن این خط و عدم دسترسی به آن، کم تردد بودن، ایجاد اختلال در حرکت خودروها در سایر خطوط، استفاده از خطوط این خط در سایر خطوط و تسهیل در سایر خطوط اتوبان، به ویژه در روزهای پنجشنبه و جمعه که مردم به سمت بهشت زهرا در حرکت هستند جمع‌آوری شود.

در حالی که بیش از دو سال از افتتاح رسمی این خطوط می گذرد اما همچنان مشکلات، اختلالات و انتقاداتی که در این خطوط وجود داشته به قوت خود باقی است حتی پیش از این تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در خصوص اظهارات دوستی تاکید کرده بود که جمع‌آوری خط بی‌آرتی اتوبان امام علی(ع) نیازمند بررسی مجدد آن در شورای عالی ترافیک است حال پس از گذشت چندین ماه حتی این جلسه هم تشکیل نشد.

سرهنگ پرویز حسینی، معاون ترافیکی پلیس راهور تهران نیز در این باره تاکید کرده است؛ خطوط بی‌آرتی بزرگراه امام علی(ع) نواقصی دارد که باید برطرف شود و ما هم منتظریم که جلسه شورای عالی ترافیک در این خصوص تشکیل شود و با نتیجه قطعی مشخص خواهد شد که این خطوط تداوم دارد یا برداشته می‌شود. بزرگراه امام علی(ع) یک معبر بزرگراهی است و به طور کامل برای عابران ایمن‌سازی نشده است؛ در محل‌هایی بدون استفاده از پل تردد عابران، از معبر بزرگراه انجام می‌شود و یا اگر پل عابر پیاده وجود دارد روی پل روگذر تعبیه شده است. لازم است طراحی‌ها در این رابطه تغییر کند. در این بزرگراه برای تردد عابران پیاده که از خطوط بی‌آرتی اتوبوس شرکت واحد استفاده می‌کنند نیازمند ایمن‌سازی بیشتر است.

با وجود این اسماعیل دوستی جمع‌آوری این خطوط را غیرممکن دانسته و تصریح کرده است؛ شهرداری تهران باید در پروژه‌های خود به طور دقیق مطالعاتی را انجام دهد تا دچار چنین مشکلاتی نشود.

عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه چندین بار از بزرگراه امام علی(ع) بازدید کرده‌ام گفت: به دلیل مشکلات این بزرگراه به ویژه ایجاد خطوط بی‌آرتی در آن تذکری به شهردار تهران دادم که وی نیز پاسخ تذکرم را داده است؛ از جمله مواردی که در تذکرم به شهردار تهران ارائه کرده بودم نبود مسافر در اتوبوس‌های تندرو این خط بود که وی تصریح کرد: "با وجود مشکلات مختلف شهروندان در روزهای پنجشنبه و جمعه به دلیل مراجعه به بهشت زهرا(س) از اتوبوس‌های بی‌آرتی این بزرگراه استفاده می‌کنند در واقع این خط مسافر دارد".

این عضو کمیسیون عمران شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه این بزرگراه از نظر فنی و مهندسی حتماً دارای اشکالات است گفت: هزینه‌ای برای جداسازی بخشی از این بزرگراه برای اتوبوس‌های بی آر تی و ایجاد پل‌های عابر صورت گرفته است و از سویی مردم از این خط استفاده می‌کنند با این شرایط نمی‌دانیم با پروژه پر هزینه امام علی(ع) چه کنیم اینکه اگر بخواهیم بی آر تی آن را جمع کنیم به مسافرانش چه بگوییم و هزینه انجام شده آن چه می‌شود؟!

آیا مسیر رودخانه در جنوب بزرگراه امام علی(ع) ایمنی است؟

همچنین بخش دیگری از این اتوبان حدفاصل کارخانه سیمان تا بزرگراه شهید آوینی در مسیر رودخانه‌ای قرار دارد که بخشی از آن توسط سازه‌های بتنی پوشیده شده اما بخش اعظمی از آن سرپوشیده نیست و در اثر انحراف یک خودرو و یا تصادف در این محدوده امکان سقوط خودرو و سرنشینان به داخل رودخانه وجود دارد و به دلیل جریان شدید آب و شیب آن امکان امدادرسانی به حادثه‌دیدگان به راحتی میسر نخواهد بود.

علی‌اکبر انجمنی، شهردار منطقه 15 تهران با اشاره به هزینه‌بر بودن سرپوشیده کردن این بخش از بزرگراه گفت: برنامه‌ای برای سرپوشیده کردن این مسیر نداریم اما با نصب گاردریل و نیوجرسی به ایمن‌سازی آن اقدام کرده‌ایم.

تکمیل پل‌های معلق تقاطع امام علی(ع)-خاوران منوط به تعریض شوش و خاوران

یکی از تقاطع‌هایی که در بزرگراه امام علی(ع) پس از گذشت حدود 27 ماه از افتتاح و بهره‌برداری رسمی آن همچنان نیمه تمام رها شده تقاطع خاوران است؛ در پایگاه اطلاع‌رسانی معاونت عمرانی شهرداری تهران در بهمن‌ماه 92 تاکید شده بود؛ تقاطع غیرهمسطح خیابان خاوران، تنها تقاطع باقی مانده روی بزرگراه امام علی(ع) است که تکمیل آن به دلیل تعدد معارضات ملکی و تاسیساتی، طبق برنامه زمان‌بندی پیش‌بینی شده به بعد از افتتاح مسیر اصلی پروژه موکول شد. بخش‌های باقی مانده از طرح این تقاطع غیرهمسطح، شامل دو پل جهتی به منظور ارتباط بزرگراه آهنگ با خیابان خاوران است؛ سازه‌هایی که زیر بار رفتن کامل آنها، منوط به اجرای طرح تعریض خیابان های شوش و خاوران است.

اما نکته‌ای که جای سوال دارد زمان اجرای طرح تعریض خیابان شوش و خاوران است، آیا این دو پل که وجهه نامناسبی در کنار اتوبان امام علی(ع) و خیابان خاوران ایجاد کرده قرار است چندین سال به همین شکل رها شود؟ مازیار حسینی، معاون سابق عمرانی شهردار تهران در این باره گفته است؛ قرار است بزرگراه شوش احداث شود و هر زمانی که این بزرگراه در مسیر تعریض قرار بگیرد در این نقطه بزرگراه امام‌ علی(ع) را قطع می‌کند و برای اینکه در آینده هزینه مجددی انجام نشود و تداخلی در بزرگراه امام علی(ع) بوجود نیاید این پل‌ها ساخته شده است.

وی احداث این پل‌ها را طرحی برای آینده عنوان و تاکید کرد؛ زمانی برای اجرای این طرح مشخص نیست و خیابان خاوران نیز در طرح تعریض قرار دارد که این موضوع نیز فعلا در دستور کار ما قرار ندارد.

همچنین انجمنی، شهردار منطقه 15 گفته است مسئولیت ما در این باره تملک اراضی این منطقه است که در حال حاضر تنها مشکل تملک ما مربوط به تملک ساختمان اداره مخابرات است و پس از رفع آن سعی ما بر این است که بخش جنوبی این پل را که مربوط به این منطقه است، تکمیل کنیم.

بزرگراه امام علی(ع) با توجه به صرف هزینه‌ای هنگفت برای ساخت آن با کمی کارشناسی بیشتر می‌توانست بسیاری از مشکلات امروزی را نداشته باشد و به عنوان یکی از مهمترین و کلیدی‌ترین شریان‌های تهران به مردم خدمات‌رسانی مطلوبی کند اما به دلیل مشکلاتی که حتی برای رفع آن ضرب‌العجلی از سوی مدیران شهری داده نمی‌شود، هر روز شهروندان با ترافیک و خطرات احتمالی آن در برخی از نقاط که سلامت و جانشان را به خطر می‌اندازد، دست و پنجه نرم می‌کنند.

گزارش از: حامد فراهانی