تقویت و گسترش طرح تأمین مالی زنجیره تولید در سال جاری

- طبق اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، علی صالح آبادی، با اشاره به انحراف و هدررفت منابع در روش‌های قدیمی اعطای تسهیلات، در خصوص روش تأمین مالی زنجیره تولید اظهار داشت: با انجام طرح تامین مالی زنجیره تولید، امکان نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات که یکی از تاکیدات رئیس جمهور برای نظام بانکی است فراهم می‌شود.

صالح آبادی تصریح کرد: هر نوع تشویقی که در راستای رونق تولید باشد و بتواند اشتغال افرینی پایدار ایجاد کند در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد و در این باره نیز از تمام ظرفیت‌های بانکی استفاده خواهیم کرد.

اوراق گام یکی از ابزار‌های نوین در تامین مالی زنجیره تولید
وی ادامه داد: همچنین با استفاده از این طرح با منابع کمتر امکان حمایت و تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی بیشتری فراهم می‌شود و در مقایسه با روش‌های قدیمی فشار بسیار کمتری به منابع مالی بانک‌ها وارد می‌شود.

صالح آبادی اوراق گام را یکی از ابزار‌های نوین در تامین مالی زنجیره تولید برشمرد و افزود: با اصلاحات انجام شده در دستورالعمل اجرایی اوراق گام در پایان سال گذشته، گام موثری در بهبود عملکرد و استفاده از این ابزار برداشته شده است و امیدواریم با همکاری بانک‌ها بتوانیم گامی مهم در تسریع و گسترش تامین مالی زنجیره تولید برداریم.

ضرورت آموزش شبکه بانکی در تسریع فرآیند تامین مالی زنجیره تولید
رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به اهمیت نقش آموزش شبکه بانکی در تسریع فرآیند تامین مالی زنجیره تولید، اضافه کرد: با توجه به هدفگذاری ۵۰ درصدی تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی از طریق این طرح، باید با استفاده از ظرفیت موسسه آموزش عالی بانکداری نسبت به آموزش روند اجرای طرح در بانک‌های عامل اقدام کنیم.

ضررورت گزارش‌دهی ماهانه بانک‌ها

صالح آبادی با اشاره به اهمیت موضوع تامین مالی زنجیره تولید در مجموعه اقتصادی کشور تاکید کرد: پایبندی به زمانبندی در عملیاتی شدن و گسترش استفاده از این طرح از الزامات موفقیت طرح است، لذا گزارش اقدامات انجام شده از سوی بانک‌ها در این خصوص باید به صورت ماهانه ارائه شود تا برنامه ریزی‌های آتی بر مبنای آن انجام شده و اهداف تعیین شده محقق شود.

نقش تامین مالی زنجیره تولید در رشد اقتصادی ۸ درصدی
وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این جلسه نقش طرح تامین مالی زنجیره تولید در دستیابی به هدف رشد اقتصادی ۸ درصدی را بسیار حیاتی دانست و گفت: با توجه به افزایش هزینه‌های تولید به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه، تغییر سیاست‌های در تخصیص ارز ترجیحی و افزایش دستمزد و هزینه‌های جانبی تولید، دستیابی به رشد اقتصادی تنها از مسیر تامین سرمایه در گردش بنگا‌های تولیدی و افزایش ظرفیت تولید از این طریق میسر خواهد شد.

فاطمی امین افزود: عملیاتی شدن این طرح نقش موثری در جهش تولید، اشتغال و رشد اقتصادی خواهد داشت و از این رو وزارت صمت و بانک مرکزی با همکاری بانک‌ها به جدیت به دنبال عملیاتی شدن طرح تامین مالی زنجیره تولید هستند.

وزیر صنعت، معدن و تجارت در این نشست با تقدیر و تشکر از تلاش شبکه بانکی در چند ماه گذشته در خصوص تامین مالی زنجیره‌ای و پرداخت تسهیلات مبتنی بر صورتحساب‌های سامانه جامع تجارت بیان کرد: مرحله پایلوت این کار انجام شده است و امسال کار باید تسریع و گسترش یابد.

تامین مالی زنجیره تولید از انحراف منابع جلوگیری می‌کند
وی با اشاره به نقش این طرح در جلوگیری از انحراف منابع تصریح کرد: با اجرایی شدن این طرح امکان نظارت و دستیابی به شفافیت در مصرف تسهیلات با توجه به اینکه اطلاعات تمام زنجیره‌ها قابل رصد و پایش است، افزایش یافته و شاهد رونق در بخش‌های مختلف اقتصاد خواهیم بود.

همچنین در این جلسه با پیشنهاد وزارت صمت و موافقت بانک مرکزی مقرر شد از ابتدای اردیبهشت ماه متقاضیان تسهیلات در هفت استان به صورت پایلوت و در پنج صنعت منتخب الزاما دارای صورت حساب الکترونیکی از سامانه جامع تجارت باشند.

در مرحله دوم و از ۱۵ اردیبهشت در تمام استان‌های کشور این الزام عملیاتی شود و در گام سوم و از ابتدای خردادماه تمامی صنایع برای استفاده از تسهیلات مرتبط با تامین مالی زنجیره تولید دارای صروتحساب الکترونیکی از سامانه جامع تجارت باشند.

در این جلسه گزارش اقدامات انجام شده در سال ۱۴۰۰ در طرح تامین مالی زنجیره تولید به شرح زیر ارائه شد:

تشکیل کارگروه‌ها
- تشکیل کارگروه مشترک با وزارت صمت و وزارت اقتصاد و مشارکت مستمر و فعال در کارگروه؛ تشکیل کارگروه‌های مشترک با بانک‌های منتخب و تهیه مدل کسب و کار تأمین مالی زنجیره‌ای؛ تشکیل کارگروه کشاورزی قراردادی با مشارکت دستگاه‌های ذیربط و مشارکت فعال در کارگروه.

ابلاغ ضوابط
- تصویب و ابلاغ شیوه‌نامه «کارت رفاهی متصل به زنجیره»؛ تصویب و ابلاغ «دستورالعمل ارائه خدمات تأمین مالی زنجیره تأمین توسط مؤسسات اعتباری»؛ تصویب و ابلاغ «شیوه‌نامه اجرایی استفاده از برات الکترونیکی در تأمین مالی زنجیره تأمین»؛ تصویب و ابلاغ «بخشنامه استعلام صورتحساب الکترونیکی».

مصوبات ستاد اقتصادی دولت
- ارائه طرح تأمین مالی زنجیره تأمین در ستاد اقتصادی دولت و تدوین مصوبات پیشنهادی؛ بازنگری لایحه وثایق بانکی در جهت توسعه تأمین مالی زنجیره ای؛ تدوین سیاست‌های تشویقی تأمین مالی زنجیره تأمین؛ بازنگری دستورالعمل اوراق گام و تصویب آن در کمیسیون اعتباری و شورای پول و اعتبار و ابلاغ به بانک‌ها.

اقدامات ترویجی
- ارائه مدل تأمین مالی زنجیره‌ای در نشست‌های مشترک با بانک‌ها، دستگاه‌های اجرایی، اتاق‌های بازرگانی، مراکز علمی و ...
- برگزاری کارگاه آموزشی برای مدیران و کارشناسان شبکه بانکی.

همچنین سرفصل برنامه‌های سال ۱۴۰۱ طرح تامین مالی زنجیره تولید به شرح زیر ارائه شد:

تدوین شیوه‌نامه‌های اجرایی
• تصویب و ابلاغ شیوه‌نامه اجرایی کشاورزی قراردادی در تأمین مالی زنجیره تأمین؛
• تصویب و ابلاغ شیوه‌نامه اجرایی عاملیت (Factoring) در تأمین مالی زنجیره تأمین؛
• تهیه، تصویب و ابلاغ شیوه‌نامه اجرایی عاملیت معکوس (Reverse Factoring) در تأمین مالی زنجیره تأمین؛
• تهیه، تصویب و ابلاغ شیوه‌نامه اجرایی تأمین مالی شبکه توزیع در تأمین مالی زنجیره تأمین.
اجرای طرح تأمین مالی زنجیره‌ای در بخش صنعت
• اجرای تأمین مالی زنجیره‌ای در صنایع خودرو، لوازم‌خانگی، پتروشیمی، فلزات، ساختمان، صنایع غذایی و ماشین‌آلات صنعتی با استفاده از «اوراق گام»، «برات الکترونیکی» و «تسهیلات زنجیره‌ای مبتنی بر صورتحساب الکترونیکی» از طریق شبکه بانکی کشور.
• اجرای آزمایشی طرح تأمین مالی زنجیره‌ای در بخش کشاورزی
• اجرای گسترده تامین مالی زنجیره‌ای بخش کشاورزی مبتنی بر کشاورزی قراردادی با مشارکت وزارت جهاد کشاورزی و از طریق شبکه بانکی کشور.
سیاست‌های تشویقی
• تصویب و ابلاغ بسته تشویقی تامین مالی زنجیره‌ای
توسعه و بهبود ابزار‌ها
• توسعه و ترویج استفاده از ابزار گام در تامین مالی زنجیره‌ای؛
• عملیاتی شدن کامل ابزار برات الکترونیکی در تامین مالی زنجیره‌ای؛
• توسعه ابزار‌های مالی جدید از قبیل اعتبار اسنادی داخلی مدت‌دار، ضمانت‌نامه تعهد پرداخت، کارت اعتباری و صورتحساب الکترونیکی در تامین مالی زنجیره‌ای.

برنامه‌های ترویجی و آموزشی. برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمینه روش‌ها و ابزار‌های تامین مالی زنجیره‌ای برای بانک‌ها؛
• تدوین و انتشار محتوای آموزشی برای شبکه بانکی و شرکت‌ها.

رصد و پایش
• تهیه نقشه تفصیلی زنجیره‌های تامین؛
• طراحی و استقرار داشبورد مدیریتی تامین مالی زنجیره‌ای؛
• تهیه «گزارش عملکرد ماهانه» تامین مالی زنجیره‌ای؛
• تهیه «گزارش تطبیق» به تفکیک هر یک از بانک‌ها.
مدیران عامل بانک‌ها و اعضای هیئت مدیره بانک‌های منتخب نیز در این جلسه موانع، مشکلات و همچنین راهکار‌های خود برای بهبود عملکرد طرح تامین مالی زنجیره تولید را مطرح کردند.