کدام جرائم مشمول مرور زمان تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات نمی شوند؟
طبق ماده ۱۰۹ قانون مجازات اسلامی، برخی جرائم مشمول مرور زمان تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات نمیشوند که عبارتند از:
الف- جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور
ب- جرائم اقتصادی شامل کلاهبرداری و جرائم موضوع تبصره ماده (۳۶) این قانون با رعایت مبلغ مقرر در آن ماده
پ- جرائم موضوع قانون مبارزه با مواد مخدر»
نکته: مرور زمان یکساله برای شکایت و یا شش ماهه برای ورثه برای تمامی جرائم اعم از جرم درجه ۷ الی ۱ یکسان است و حق شکایت اعطایی به ورثه از روز فوت به مدت ۱۸۰ روز محاسبه میشود.
نکته: هرچند فوت در ایام تعطیل باشد.
نکته: یکسال مرور زمان شکایت قابل تمدید نمیباشد.
مرور زمان تعقیب
مرور زمان تعقیب یعنی سپری شدن مدت زمان خاصی از تاریخ وقوع جرم یا آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی و بعد از آن دیگر امر تعقب صورت نخواهد گرفت.
ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی
«مرور زمان، در صورتی تعقیب جرائم موجب تعزیر را موقوف میکند که از تاریخ وقوع جرم تا انقضای مواعد زیر تعقیب نشده یا از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی تا انقضای این مواعد به صدور حکم قطعی منتهی نگردیده باشد:
الف- جرائم تعزیری درجه یک تا سه با انقضای پانزده سال
ب- جرائم تعزیری درجه چهار با انقضای ده سال
پ- جرائم تعزیری درجه پنج با انقضای هفت سال
ت- جرائم تعزیری درجه شش با انقضای پنج سال
ث- جرائم تعزیری درجه هفت و هشت با انقضای سه سال.
تبصره ۱- اقدام تعقیبی یا تحقیقی، اقدامی است که مقامات قضائی در اجرای یک وظیفه قانونی از قبیل احضار، جلب، بازجویی، استماع اظهارات شهود و مطلعان، تحقیقات یا معاینه محلی و نیابت قضائی انجام میدهند.
تبصره ۲- در مورد صدور قرار اناطه، مرور زمان تعقیب از تاریخ قطعیت رای مرجعی که رسیدگی کیفری منوط به صدور آن است، شروع میشود.»
نکته: در مرور زمان تعقیب فرقی بین جرائم قابل گذشت و غیرقابل گذشت وجود ندارد.
نکته:قراری که برای این نوع مرور زمان صادر میشود قرار موقوفی تعقیب خواهد بود.
مرور زمان مجازات
مرور زمان مجازات یعنی سپری شدن مدتی خاص و معین به موجب قانون از تاریخ قطعیت حکم است و پس از آن اجرای حکم میسر نیست.
ماده ۱۰۷ قانون مجازات اسلامی
مرور زمان، اجرای احکام قطعی تعزیری را موقوف میکند و مدت آن از تاریخ قطعیت حکم به قرار زیر است:
الف- جرائم تعزیری درجه یک تا سه با انقضای بیست سال
ب- جرائم تعزیری درجه چهار با انقضای پانزده سال
پ- جرائم تعزیری درجه پنج با انقضای ده سال
ت- جرائم تعزیری درجه شش با انقضای هفت سال
ث- جرائم تعزیری درجه هفت و هشت با انقضای پنج سال
تبصره ۱- اگر اجرای تمام یا بقیه مجازات موکول به گذشتن مدت یا رفع مانعی باشد، مرور زمان از تاریخ انقضای آن مدت یا رفع مانع محاسبه میشود.
تبصره ۲- مرور زمان اجرای احکام دادگاه‌های خارج از کشور درباره اتباع ایرانی در حدود مقررات و موافقتنامه‌های قانونی، مشمول مقررات این ماده است.
نکته:در مرور زمان مجازات حکم زمان قطعیت یافته مهم است
نکته:قراری که برای مرور زمان مجازات صادر میشود قرار موقوفی مجازات خواهد بود.
نکته: در جرائم موجب حد، قصاص و دیه مرور زمان نداریم و مرور زمان در کیفری مشمول جرائم تعزیری میشود.
نکته: مرور زمان شامل مباشر، شریک، معاون هم جاری میشود.