آب دریاچه چیتگر از کجا می‌آید؟
- همشهری آنلاین نوشت: اندیشه ساخت دریاچه در محله چیتگر به نخستین برنامه‌های شهری توسعه تهران باز می‌گردد که سرانجام در سال ۱۳۹۲ افتتاح شد. اکوسیستم کوهپایه‌ای، مهم‌ترین ویژگی منظرساز بستر پروژه دریاچه شهدای خلیج‌فارس است. دانستن این موضوع که آب این دریاچه مصنوعی بزرگ از کجا و چگونه تأمین می‌شود، خالی از لطف نیست.
علیرضا زمانی درباره منبع تامین آب دریاچه می‌گوید: منبع تأمین آب دریاچه، رودخانه کن است و بزرگ‌ترین دریاچه انسان‌ساخت محسوب می‌شود.
این تهران‌شناس و پژوهشگر در ادامه می‌گوید: «دریاچه شهدای خلیج‌فارس یا چیتگر، گود خیلی بزرگی بود که بعد‌ها در آن دریاچه ساخته شد. برخلاف آنچه همه تصور می‌کنند که این دریاچه مصنوعی و ساخته دست مهندسان است، قبلاً در این بخش، اراضی بسیار گودی وجود داشت که شاخه‌ای از رودخانه کن جدا شده و به رودخانه لتمال کن که در مرز منطقه ۵ و ۲۲ قرار داشت، ریخته می‌شد، اما این رود همیشه جریان نداشت و در بهار، که رودخانه پر آب بود، شاخه‌ای ایجاد می‌کرد و در زمین‌های کشاورزی روان بود. بعد‌ها این آب‌های جاری سرازیر و در گودی جمع می‌شد. اغلب، انتهای این گودی آب وجود داشت و در آبیاری گندم‌زار‌ها از آن استفاده می‌شد.»
رودخانه کن، تغذیه‌کننده آب دریاچه چیتگر
به گفته زمانی آب از رودخانه کن پس از طی مسیر ۷ کیلومتری کانال سرپوشیده و مراحل تصفیه، وارد مخزن دریاچه شهدای خلیج‌فارس می‌شود و به این‌ترتیب تراز آب دریاچه در سطح مطلوبی از سطح دریای آزاد قرار می‌گیرد. هرچند آب هدایت‌شده از رودخانه کن کیفیت خوبی دارد، اما قبل از انتقال به مخزن دریاچه، با هدف حفظ آبزیان و سازگاری با اکوسیستم دریاچه، در تصفیه‌خانه دریاچه شهدای خلیج‌فارس تصفیه و پس از انجام اقدامات فنی وارد دریاچه می‌شود و همین امر باعث شده آب دریاچه به لحاظ مشخصات زیست‌محیطی دارای کیفیت بسیار بالا و مطابق با استاندارد‌های بین‌المللی باشد.
همه‌گونه‌های موجود دریاچه
«قوم‌الدین بزرگیان» مسئول سایت پرنده‌نگری دریاچه چیتگر می‌گوید: در مطالعات قبلی توسط کارشناسان محیط‌زیست، حدود ۱۸گونه آبزی و ماهی، مثل قزل‌آلای رنگین‌کمان و کپور سرگنده جزوگونه‌های آبزیان این دریاچه شناسایی شده‌اند. در خصوص اضافه یا کم شدن تعداد آن‌ها هنوز مطالعه‌ای انجام نشده است.
علاوه بر این، ۲ لاک‌پشت ازگونه‌های لاک‌پشت دریایی بار‌ها در دریاچه دیده شده و پرنده‌های مهاجر هم از دیگر مهمانان دریاچه هستند. بیشترگونه‌های ماهیانی که شناسایی شده‌اند متعلق به خانواده کپورماهیان مانند کپور نقره‌ای، کپور سرگنده، علفخوار و کپور معمولی هستند. گونه‌ای از سیاه‌ماهی که از ماهیان بومی رودخانه کن محسوب می‌شود هم از طریق آب ورودی به دریاچه منتقل شده و در این محیط‌زیست می‌کند. گونه سیاه‌ماهی و قزل‌آلای رنگین‌کمان، بومی حوضه آبریز کن و منطقه چیتگر نیست؛ احتمالاً این‌گونه‌ها نیز همراه ماهیان پرورشی یا توسط مردم به دریاچه راه پیدا کرده‌اند.
می‌شود گفت انواع ماهی‌ها از جمله مرواریدماهی، قفقاز، سیاه‌ماهی، سیاه‌ماهی معمولی، کاراس وحشی، کپور معمولی، ماهی حوض، تیزکولی، کپور نقره‌ای، کپور سرگنده، علفخوار، آمورنما، اسکار، گربه‌ماهی رفتگر، گربه‌ماهی سیاه‌گوش، گامبوزیا، پیرانا، ماهی‌طوطی در دریاچه شهدای خلیج‌فارس شناسایی شده‌اند. بستر دریاچه به دلیل جلوگیری از نفوذ آب عایق است و به همین دلیل کیفیت زیستگاهی مناسب را برای جایگزینی بی‌مهرگان پرتولید در دریاچه‌های آب شیرین نظیر دوکفه‌ای، حلزون، میگو، انواع کرم‌های کم‌تار و پرتار و آمفی‌پودا را ندارد.
- بیشتر بخوانید:
- اتلاف ۷۳ میلیون مترمکعب آب برای آبیاری چمن در تهران!