کمک بارش‌های زمستانی به سدها
_ روزنامه همشهری نوشت: بارندگی‌های مساعد دی‌ماهی و تداوم ذوب ذخایر برفی در ارتفاعات مشرف به مخازن سدها، به کمرنگ شدن بحران آب در برخی مناطق کشور منجر شده و میزان پرشدگی مخازن سدهای کشور در اواخر بهمن‌ماه را نسبت به اوایل دی‌ماه ۱۵.۵ درصد افزایش داده است. البته همچنان ذخایر آب سدها نسبت به سال قبل ۱۹ درصد کمتر بوده و در مقایسه با بلندمدت نیز با کسری قابل‌توجهی مواجه است.
اطلاعات و داده‌های آب کشور از بهبود ذخایر آبی سدها حکایت دارد؛ به‌گونه‌ای که، میزان پرشدگی مخازن سدهای کشور از ۳۷ درصد در اواسط دی‌ماه به ۴۲.۸ درصد در اواخر بهمن‌ماه افزایش پیدا کرده است. البته این بهبود، ناشی از رسیدن آب حاصل از بارندگی‌های زمستانی به مخازن سدهاست و نمی‌تواند مصداق اتمام بحران آب یا پایان خشکسالی باشد؛ چراکه این منابع پشتوانه تأمین پایدار آب در بهار و تابستان آینده است و درصورت توقف بارندگی در این فصول، دوباره مخازن سدها خالی خواهد شد.
ترمیم ۳۱ درصدی بارندگی
چند ماهی است که انتشار آمار‌های حوزه آب مشمول اصل محرمانگی شده و به‌جز اطلاعاتی که مسئولان حوزه آب می‌گویند، آمار و رقمی منتشر نمی‌شود. در این وضعیت تصویر روشنی از وضعیت بارندگی کشور وجود ندارد؛ اما آخرین اظهارات رئیس سازمان هواشناسی کشور حاکی از این است که میزان بارندگی‌های کشور از ابتدای سال آبی جاری تاکنون حدود ۳۱درصد نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است.
سحر تاج‌بخش در جریان سفر اخیر خود به استان خراسان رضوی، به ایرنا گفت: از ابتدای سال آبی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰ (اول مهرماه) به‌طور میانگین ۱۱۲میلی‌متر بارش در سطح کشور رخ داده که این مقدار گرچه ۳۱ درصد بیش از مدت مشابه در سال آبی قبل است، اما نسبت به دوره آماری بلندمدت کاهش ۱۰درصدی دارد.
براساس اظهارات تاج‌بخش، در سال آبی جاری، پاییز کم‌بارشی در سطح کشور تجربه شده و میزان بارش‌ها ۴۰درصد زیر نرمال بوده است؛ اما وضعیت بارندگی در زمستان بهبود پیدا کرده و طبق پیش‌بینی‌ها، بارش در اسفندماه نیز متمایل به نرمال خواهد بود.
نکته دیگری که رئیس سازمان هواشناسی کشور مطرح کرده این است که میزان بارش برف در کشور نسبت به سال قبل بهبود قابل‌توجهی داشته، اما همچنان نسبت به بلندمدت کاهش دارد و طبق بررسی‌های انجام شده علاوه بر کاهش برف در سطح کشور، چگالی آن نیز کاهش قابل‌توجهی داشته است.
برگ برنده سدها
آمار‌های دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور نشان می‌دهد: مجموع حجم ذخایر آب در مخازن سدهای کشور تا ۲۳ بهمن‌ماه سال آبی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰ به حدود ۲۱میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب رسیده که از افزایش ۱۵.۵ درصدی نسبت به اوایل دی‌ماه حکایت دارد؛ اما همچنان نسبت به‌مدت مشابه سال آبی گذشته ۱۹درصد کمتر است.
نکته قابل‌تأمل در گزارش دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور این است که در سال آبی جاری، ذخایر برفی سال نسبت به سال قبل بیش از دو برابر است و ذوب برف در ماه‌های آتی باعث رشد نسبی ورودی آب به سدها خواهد شد. به‌عبارت‌دیگر، برگ برنده سدها در زمستان امسال، همین انباشت برف در ارتفاعات است که می‌تواند از کاهش شدید تراز آبی آن‌ها در فصول کم‌باران جلوگیری کرده و برای کوتاه‌مدت، مانع افت شدید ذخایر آبی شود. در بلندمدت اما، همچنان مدیریت مصرف آب و توجه مشترکان به مصرف بهینه منابع آبی، تنها راه برون‌رفت از بحران آب است و این نکته باید مورد توجه شهروندان قرار گیرد.
سقوط ذخایر آبی در سدهای پایتخت
طبق آخرین آمارها، وخیم‌ترین شرایط آبی در سدهای استان اصفهان و تهران و سدهای حوضه‌های آبریز دریاچه ارومیه و استان خوزستان تجربه می‌شود که در شرایط فعلی به‌ترتیب حدود ۱۰درصد، ۱۷درصد، ۳۳درصد و ۴۸درصد پر هستند. بر این اساس، در شرایط فعلی حدود ۱۰ درصد از مخزن سد زاینده‌رود اصفهان آب دارد و با توجه به تعهدات آبی قابل‌توجهی که برای این سد تعریف شده، وضعیت دشواری را تجربه می‌کند؛ اما در پایتخت نیز که بزرگ‌ترین بازار مصرف آب کشور محسوب می‌شود، ذخایر آبی سدهای پنج‌گانه با سقوط ۴۳.۷ درصد نسبت به سال قبل مواجه است. چند روز پیش، احمدعلی قربانیان، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای تهران از کاهش ۲۴۳میلیون مترمکعبی حجم آب سدهای پنج‌گانه نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته خبر داد و اعلام کرد که حجم آب سدهای تأمین‌کننده آب شرب استان تهران هم‌اکنون ۳۱۳میلیون مترمکعب است که در مقایسه با ذخیره ۵۵۶ میلیون مترمکعبی در مدت مشابه سال قبل، حدود ۲۴۳ میلیون مترمکعب (معادل ۴۳.۷ درصد) کاهش نشان می‌دهد. براساس آمارها، میزان ورودی آب سدهای پنج‌گانه استان تهران از ابتدای سال آبی جاری تاکنون با کاهش ۳۱ درصد نسبت به سال قبل مواجه بوده و از ۲۹۶ میلیون مترمکعب در سال گذشته به حدود ۲۰۵میلیون مترمکعب در شرایط فعلی رسیده است. آمار‌های بارندگی استان تهران نیز در وضعیت نامساعدی نسبت به سال قبل حکایت دارد به‌گونه‌ای که از ابتدای سال آبی جاری تاکنون میانگین ارتفاع ریزش‌های جوی در حوضه آبریز استان تهران ۹۰ میلی‌متر بوده که ۴۶ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است.
آخرین آمار‌های حوزه آب حاکی از این است که در روز ۲۲ بهمن امسال، حجم ذخیره آب سد لار ۱۲میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با موجودی ۳۴میلیون مترمکعبی سال قبل ۶۴.۷ درصد کمتر است. همچنین حجم ذخیره آب در سد امیرکبیر ۳۷میلیون مترمکعب اعلام شده که حدود ۶۰ درصد کمتر از ذخیره ۹۲میلیون مترمکعبی در سال گذشته است. در این وضعیت ذخیره آب سد ماملو نیز از ۱۴۹میلیون مترمکعب در سال گذشته به ۶۹میلیون مترمکعب رسیده که ۵۳.۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین حجم آب سد طالقان ۳۱.۳ درصد کاهش پیدا کرده و از ۲۵۹میلیون مترمکعب در سال گذشته به ۱۷۸میلیون مترمکعب رسیده و حجم ذخیره آب سد لتیان نیز ۱۷ میلیون مترمکعب اعلام شده که نسبت به ذخیره ۲۲ میلیون مترمکعبی در سال قبل، ۲۲.۷ درصد کاهش نشان می‌دهد.
