خانه داری یا اشتغال؛ مادران کدام یک را انتخاب کنند؟
_ فارس نوشت: همه مادران شاغل هستند، چه مادر خانه دار باشند و چه مادری که هم خانه دارد و هم بیرون از خانه مشغول به کار است. کار بیرون از خانه این روز‌ها دیگر صرفا یک انتخاب نیست و گاهی اجبار محسوب می‌شود، اما چه کار باید کرد تا تعادل بین زندگی حرفه‌ای و نقش مادری ایجاد شود و یا تعادلی بین کار خانه و مادر بودن؟
اکثر بانوان زمانی را به تحصیلات یا حرفه‌ای شدن در شغلشان گذرانده اند. افراد می‌توانند انتخاب‌های مختلفی داشته باشند ممکن است بخواهند مادر تمام وقت باشند که یک شغل کامل و قابل احترام است و شاید هم انتخاب این باشد که بخواهند بعد از بچه دار شدن علاوه بر مادری و خانه داری، شغل بیرون از منزلشان را هم حفظ کنند و در آن پیشرفت داشته باشند.
اما سوال این است که چه کار می‌توان کرد تا آسیب‌های این موضوع برای فرزندان به حداقل برسد؛ بنابراین مخاطبان این گزارش هم کسانی می‌توانند باشند که درحال حاضر شاغل هستند و به تازگی بچه دار شده اندد و درگیر این موضوع اند که به کارشان بازگردند یا خیر و هم کسانی که بچه ندارند و قصد بچه دار شدن دارند و سوالشان این است که مجدد می‌بایست به شغلشان بازگردند یا خیر.
۲ سال اول کودکی زمان حساس دلبستگی
توصیه اول این است که مادران بدانند دو سال اول زندگی زمانی حساس برای تشکیل دلبستگی ایمن در کودکان است. بهترین و ایده ال‌ترین گزینه این است که دو سال اول زندگی کودک به طور کامل در کنار مادر به عنوان نخستین الگوی دلبستگی سپری شود و مادر در آن زمان شاغل نباشد و زمانی که با فرزندش سپری میکند هم نسبت به خانه داری بیشتر باشد.
اما اگر این امکان وجود ندارد و مادر بعد از مرخصی زایمان به شغلش باید بازگدد، آن زمان چه باید کرد؟
۶ تا ۹ ماه بی وقفه کنار فرزندتان باشید
اگر امکانش را ندارید که دو سال اول زندگی فرزندتان به شغلتان بازنگردید، توصیه دیگر این است که شش ماه نخست زندگی کودکتان را به طور کامل بدون بازگشت به شغل در کنارش باشید و به شغلتان بازنگردید. معمولا شش ماه تا نُه ماه زمان برای مرخصی‌های زایمان در ایران برای مادران شاغل درنظر گرفته شده است.
البته توصیه می‌شود که در دو سال اول اگر امکان بردن شیرخوارتان را «پس از شش ماه تا نُه ماه» به محل کار دارید، این کار را بکنید مثلا برخی ادارات این امکان را برای نگهداری کودکان دارند مثلا مهدکودک یا محلی برای نگه داری بچه‌ها برای مادران درنظر گرفته اند. این گزینه را بررسی کنید.
تفکرات صحیح برای دلبستگی کودکان
نکته سوم این است که بدانید بازگشت به سرکار بیرون از خانه یعنی بپذیرید که باید در رابطه با اضطراب جدایی و ایمن بودن دلبستگی فرزندتان دقت بیشتری به خرج بدهید. پذیرش این موضوع که چالش‌هایی خواهید داشت قدم اول قرار گرفتن در مسیر تعادل است.
پس این نکته را بپذیرید که مامان بودن و کار بیرون از خانه برای من چالش‌هایی را ایجاد میکند، اما من آگاهم، کمک می‌گیرم و به راه حل‌های این مسئله فکر میکنم. نه اینکه بگویید: «این همه آدم کار می‌کنند وآب از آب هم تکان نمی‌خورد و هیچ چیز نمی‌شود».
راهکار‌های رسیدن به تعادل
مهمترین نکته در نگهداری فرزندتان دور از خود این است که توجه داشته باشید کودک را به افراد متعدد نسپرید. فرزند شما در نبود شما بیش از هر چیز نیاز به ثبات دارد بهترین گزینه برای نگهداری کودک بعد از مادر، پدر است، اما اگر هر دو والدین شاغل اند و این امکان برایشان وجود ندارد، بهتر است یک گزینه ثابت قابل اعتماد را انتخاب کنید و فرزندتان را به افراد متعدد نسپرید.
یک خانم شاغل مطرح می‌کرد که همسرش شیفت صبح کار میکند و او شیفت عصر، بنابراین بچه را در زمان‌هایی با هم معارضه می‌کنند و به کارشان هم می‌رسند.
اما مسئله دیگر در این رابطه این است که گزینه مهدکودک طبق گفته محققان برای کودکان زیر سه سال توصیه نمی‌شود، اما اگر گزینه‌ای غیر از مهد کودک یا پرستار موجود نیست، درباره انتخاب مهد کودک نهایت حساسیت را به خرج دهید تا دچار مشکل و آسیب‌های پس از سپردن به مهد نشوید. خود این مبحث مقاله جداگانه‌ای را می‌طلبد.
خیلی از بانوان بچه دار در این ایام کرونا در منزل به دورکاری مشغول هستند، کسانی که شغلشان ایجاب میکند، می‌توانند با هماهنگی مدیرانشان به کار در منزل هم مشغول باشند، هر چند آن هم چالش‌های خاص خود را دارد، اما باز بهتر از جدا و دور شدن از بچه است، ضمن اینکه با تصویب دولت خیلی از بانوان بچه دار در این مدت به دورکاری مشغول هستند.
نکته دیگر این است که بدانید اگر قرار است در طی ماه‌های آینده به سرکارتان برگردید، بهتر است فردی که می‌خواهید کودک را به او بسپارید، انتخاب کنید تا فرزندتان بتواند قبل از بازگشت شما به محل کار به اندازه کافی آن فرد را ببیند و با او ارتباط دلبستگی محوری شکل بدهد.
بر کیفیت ارتباط تمرکزی بیشتری داشته باشید
بانوان شاغل برای جبران کمیت ارتباطتتان با فرزند، باید بر کیفیت ارتباط تمرکز بیشتری داشته باشیدیعنی ساعاتی که با فرزندتان «قبل یا بعد کار» سپری می‌کنید، روز‌های تعطیل و زمان خواب کودک در کنار او باشید، با هم بازی کنید و به فعالیت مورد علاقه کودک بپردازید.
مهم این است که عمیقا حضور داشته باشید در حین بازی با موبایل کار نکنید، کار خانه انجام ندهید و صرفا در آن زمان ذهن و فکرتان را به فرزندتان اختصاص دهید.
برای اضطراب جدایی فرزندتان کمک دریافت کنید
از چند ماه قبل از بازگشت به کار، از طریق بازی، جدایی موقت را تمرین کنید. هیچوقت بدون خداحافظی فرزندتان را ترک نکنید. بازگشت به سرکار، می‌تواند برای کودک شروع اضطراب جدایی باشد. اولین قدم آگاهی است. آگاهی درباره این اضطراب و راهکار‌ها بنابراین دراین رابطه مطالعه داشته باشید و نسبت به علائم حساس باشید تا اگر علائم را در فرزندتان دیدید از درمانگر کمک بگیرید.
درباره اضطراب جدایی در گزارش دیگری صحبت خواهیم کرد.
مدیریت هیجانات منفی
و بالاخره بازگشت به کار تصمیم راحتی برای مادر نیست ممکن است دلتان برای فرزندتان تنگ شود یا احساس گناه داشته باشید که چرا نزد او نیستید، گاهی میزان این هیجانات در کنترل شماست و می‌توانید با کمک گرفتن، ارتباط با دوستان، خود مراقبتی، استراحت و ... مدیریتش کنید، اما اگر این هیجانات بر کیفیت رابطه شما با فرزندتان تاثیر منفی می‌گذارد، حتما و حتما از درمانگر فردی کمک بگیرید.