دیپلماسی فرهنگی، مقوم روابط راهبردی ایران و روسیه خواهد بود
_ ایرنا نوشت: محمدمهدی ایمانیپور با اشاره به لزوم رصد دقیق اشتراکات مختلف بین دو کشور ایران و روسیه و هدایت آن در چارچوب یک همکاری موثر افزود: همپوشانی در بسترهای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، منطقهای و... جملگی میتواند مصداق داشته باشد و آنچه مهم است اینکه داشتن همکاری عملیاتی و مؤثر با روسیه نیازمند رصد دقیق اشتراکات و هدایت آنها برای روابط در چارچوب یک همکاری مؤثر برای طرفین است.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: در حوزه روابط بین الملل، کلید واژهای به نام «هم افزایی راهبردی» اصالت زیادی دارد. به این معنا که بازیگران و کشورها، از وجود فرصتها یا تهدیدات مشترک به مثابه زمینههایی جهت همکاری و همپوشانی در حوزههای مختلف استفاده کنند و این همپوشانی در زمینههای مختلف به ویژه اقتصادی و منطقهای جملگی میتواند مصداق داشته باشد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: رصد دقیق اشتراکات، هدایت آنها در چارچوب یک همکاری عملیاتی و مؤثر برای طرفین و بهره برداری از این همکاری در مسیر تحقق منافع ملی کشور است و این قاعده در شکل گیری، استمرار و تکامل روابط راهبردی ایران و روسیه کاملا صادق است.
وی ادامه داد: ایران، کشوری با فرهنگ غنی و پویا، ژئوپلیتیک خاص و قدرت تأثیرگذاری منطقهای و حتی فرامنطقهای در جوانب مختلف محسوب میشود. روسیه نیز کشوری است که همواره از سوی بازیگران غربی مورد تهدید قرار داشته و از سوی دیگر، توانسته خود را با عنوان قدرتی مسلط در بسیاری از زمینهها در نظام بینالملل تثبیت کند. بدیهی است که در برخی حوزه ها، هم افزایی مؤثری میان دو کشور در موضوعات متعدد صورت گرفته و فراتر از آن، زمینههای همکاری بسیاری میان این دو در حوزههای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و بین المللی وجود دارد.
وی تأکید کرد: برخی از این موارد بر اساس فرصتهای مشترک و برخی بر اساس تهدیدات مشترکی که متوجه طرفین بوده، محقق شده یا خواهد شد. هم افزایی راهبردی تهران - مسکو، یک اصل عقلانی و مهم در حوزه مراودات بینالمللی محسوب میشود و قطعا برای هر دو کشور ثمر بخش خواهد بود.
ایمانیپور با بیان اینکه ایران برای گسترش مراودات اقتصادی خود با روسیه پیش نویس قراردادی ۲۰ ساله را تهیه کرده است، افزود: این سند، ابعاد سیاسی و امنیتی را نیز در بر میگیرد و هر دو طرف برای انعقاد قرارداد بلندمدت همکاریهای مشترک و همه جانبه عزم جدی دارند؛ البته در تحقق یک رابطه راهبردی در حوزههای متنوع، باید ریل گذاری مناسبی تعریف شود و ظرفیتها در این ریل گذاری و چارچوب به گردش درآیند. رویکرد دولت سیزدهم به گونهای است که این ریل گذاری با سرعت و دقت مطلوبی در آن صورت گرفته و سفر رئیس جمهور ایران به مسکو، نقطه روشن این مسیر محسوب میشود.
وی افزود: در این میان حقیقت دیگری نیز وجود دارد که نباید از آن عبورکرد و آن اینکه مطابق پیش بینیهای صورت گرفته از سوی اقتصاددانان بین المللی، طی سالهای نزدیک و حتی یک دهه آینده، چهار قدرت اقتصادی اصلی جهان از حوزه جغرافیایی شرق و آسیا خواهند بود. روسیه و چین دو قدرت عمده در این خصوص محسوب میشوند. حتی یکی از موضوعاتی که بازیگران غربی از جمله آمریکا در خصوص آن نگرانی دارند، همین رشد فناوریهای نوین و نمو اقتصادی و صنعتی در میان بازیگران شرقی است. در چنین شرایطی نگاه به شرق، حکم یک راهبرد فرصت ساز را در حوزه اقتصادی کشور خواهد داشت و باید از این فرصتها به نفع منافع اقتصادی و تجاری کشور به خوبی استفاده شود. البته نگاهها و فرضیات بازدارندهای که در مواجهه با این حقیقت مطرح میشود که ریشه در عدم توجه به این واقعیت مهم اقتصادی در جهان معاصر است.
عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی درباره نقش مؤلفهها و ظرفیتهای فرهنگی در تحقق رابطه راهبردی میان دو کشور ایران و روسیه نیز گفت: بسیاری از استراتژیستها و نظریه پردازان حوزه روابط بین الملل در ابتدای هزاره سوم، یعنی دورهای که در آن به سر میبریم، نه تنها دیپلماسی فرهنگی را یک مجرای ارتباطی و ظرفیت ساز برای کشورها و دولتها قلمداد میکنند، بلکه فراتر از آن مؤلفههای فرهنگی را به مثابه یک بستر اصلی در شکل دهی و استمرار مناسبات میدانند. به این معنا که همکاریها و همپوشانیهای فرهنگی را عامل پیوند دهنده کشورها در حوزههای متنوع اقتصادی و سیاسی دانسته و دیپلماسی رسمی را بدون پیوست فرهنگی ابتر و ناقص تلقی میکنند.
وی افزود: تهران و مسکو پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پیوستن کمونیسم به موزههای تاریخ، اقدامات و زمینه ساز بسیاری در حوزه فرهنگی داشته و دارند. گسترش تمایل بسیاری از دانشجویان و شهروندان دو کشور در خصوص آموزش زبانهای فارسی و روسی، مبادلات دانشگاهی و علمی، ترجمه آثار کتابهای علمی، فلسفی، تاریخی و سیاسی، مبادلات فرهنگی در حوزه هنر و سینما و تئاتر، فرهنگی در رشته تئاتر و سینما از جمله این موارد محسوب میشود و ورود متقابل گردشگران ایرانی به روسیه نیز در سالهای اخیر بر تقویت این روند افزوده است. در هر حال، دیپلماسی فرهنگی، مقوم روابط راهبردی و بلندمدت ایران و روسیه محسوب میشود.