وجود یک میلیون مبتلا به آلزایمر در کشور؛ آلزایمر در کمین دهه شصتی‌ها!
_ فارس نوشت: آلزایمر یک بیماری پیش رونده است که به مرور میزان کارآیی ذهن و حافظه بیماران مبتلا را کاهش می‌دهد، این بیماری تا آنجا پیش می‌رود که خلل بزرگی را در حافظه بیماران ایجاد می‌کند و باعث اختلال در انجام کار‌های روزمره آن‌ها می‌شود.
آلزایمر به آرامی فعالیت خود را در بدن مبتلایان شروع و به سرعت می‌تواند در سیستم ذهنی افراد، تأثیرات منفی و مخرب برجای بگذارد. در این بیماری، مرگ سلول‌های مغزی موجب کاهش سطح حافظه و عملکرد ذهن بیماران می‌شود و پس از ابتلا به آن، بیمار باید تحت نظر پزشکان متخصص مغز و اعصاب قرار بگیرد.
آلزایمر با عارضه‌هایی مانند اختلال در گفتار و نوشتار، عدم توانایی در قدرت تصمیم‌گیری، عدم برنامه ریزی و انجام وظایف رورمزه، توهم، تغییرات سریع خلقی، عدم اعتماد به اطرافیان و توهم دزدیده شدن اشیاء همراه هستند که تا مدت‌ها می‌تواند این بیماران را آزار دهد. ما در این گزارش به منظور بررسی هر چه بیشتر بیماری آلزایمر با مدیر عامل انجمن دمانس وآلزایمر ایران گفت وگویی داشتیم تا بتوانیم آلزایمر را از ابعاد گوناگون بررسی کنیم، در این گفتگو به موضوعاتی از جمله نقش آلودگی هوا در ابتلا به آلزایمر، تغذیه نامناسب، کرونا و برخی عوامل دیگر اشاره شد.
در این باره، معصومه صالحی مدیر عامل انجمن دمانس وآلزایمر ایران اظهار کرد: رشد جمعیت سالمندی در کشور یک حرکت روبه افزایش دارد و آلزایمر هم یک بیماری دوره سالمندی است که باعث زمین‌گیر شدن افراد در مراحل پیشرفته می‌شود، از این رو می‌تواند فشار بسیاری از حیث اجتماعی، اقتصادی و روانی بر خانواده وارد کند.
وی افزود: بیماری آلزایمر یک مسأله بسیار مهمی است که باید با اطلاع رسانی و افزایش دانش جامعه، نسبت به پیشگیری از ابتلا به آن در جامعه تلاش حداکثری کنیم که این مسأله علاوه بر صرفه‌جویی اقتصادی باعث می‌شود مشکلات اجتماعی کمتری در میان جامعه و خانواده داشته باشیم.
ابتلای یک میلیون ایرانی به آلزایمر
مدیر عامل انجمن دمانس و آلزایمر ایران ادامه داد: بیماری آلزایمر بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از طریق ژن انتقال می‌یابد، اما با پیشگیری از زمان جوانی درصد ابتلا ژنتیک، درصد زیادی کاهش خواهد داشت. در برخی از انواع دمانس درصد انتقال از طریق ژن کمی افزایش بیشتری دارد.
وی ادامه داد: آخرین تحقیقات انجمن جهانی آلزایمر می‌گوید اگر ما پیشگیری را از کودکی تا دوران میانسالی و سالمندی داشته باشیم موجب می‌شود ۴۰ درصد ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهیم و این عدد ارزشمندی است.
صالحی عنوان کرد: در دنیا تحقیقاتی صورت گرفته که نشان می‌دهد در جهان بین ۵۲ تا ۵۳ میلیون نفر به دمانس مبتلا هستند و این پیش بینی را کرده اند که تا سال ۲۰۵۰ این رقم به بیش از ۱۵۵ میلیون نفر می‌رسد و در حال حاضر پیش بینی می‌شود که یک میلیون نفر در ایران مبتلا باشند و همزمان با افزایش میزان سالمندی متأسفانه افزایش ابتلا به بیماری آلزایمر را نیز شاهد خواهیم بود.
احتمال ابتلای بیماران کرونا به آلزایمر
مدیر عامل انجمن دمانس وآلزایمر ایران تأکید کرد: براساس تحقیقات انجمن جهانی، کویید ۱۹علاوه برایجاد استرس واضطراب افراد در جامعه متأسفانه، روی اعصاب مرکزی و محیطی نیز تأثیر گذار است و در افراد مبتلا به دمانس تأثیر مخرب دارد و ما در آینده شاهد افزایش بیشتر بیماری آلزایمر خواهیم بود.
مدیر عامل انجمن آلزایمر ایران با اشاره به کاهش سن ابتلا به فراموشی در جامعه، خاطرنشان کرد: امروز حتی افراد زیر ۶۰ سالی را داریم که با مشکلاتی مانند فراموشی و اشکال شناخت به انجمن مراجعه می‌کنند و یکی از دلایل مهم آن علت بیماری کووید۱۹ به دلیل کاهش ارتباطات اجتماعی و از طرف دیگر استرس و اضطراب ناشی از آن موجب تأثیر نامطلوب بر سیستم اعصاب محیطی و مرکزی شده که افسردگی نیز افزایش یافته و خود افسردگی در صورت عدم درمان از عوامل خطر بیماری آلزایمر می‌باشد.
وی عنوان کرد: امروز دهه شصتی‌های ما به سمت سالمندی در حرکت هستند و میانسال هستند و باید فضا را به گونه‌ای آماده کنیم که سالمندی تهدید نباشد بلکه یک فرصت برای ما به شمار آید و از وجود سالمندان برای انتقال تجریبات، اقدامات داوطلبانه و خیرخواهانه استفاده کنیم.
نقش بالای آلودگی در ابتلا به آلزایمر/ آلودگی، آی‌کیو کودکان را کاهش می‌دهد
وی به نقش آلودگی هوا در ابتلا به آلزایمر اشاره کرد و گفت: آلودگی هوا روی قلب و عروق، ریه و انواع بیماری‌های دیگر تأثیرگذار است. وقتی قلب و ریه سالم نباشد و خون به درستی در بدن گردش نداشته باشد ممکن است هر عضوی از بدن را تحت تأثیر قرار دارد، از آن جمله مغز است، بنابراین باید فکری به حال آلودگی هوا شود. امیدواریم مسئولین فکری به حال مقابله با آلودگی هوا کنند، سال‌هاست که ما با این مشکل روبرو هستیم و این آلودگی می‌تواند روی آی‌کیو فرزندان ما موثر باشد.
مدیر عامل انجمن آلزایمر ایران ادامه داد: ما در گذشته تغذیه بسیار مناسبی نسبت به این سال‌ها داشتیم، اکثر خانواده‌ها از مواد غذایی مانند آش ترخینه، آش جو و... استفاده می‌کردند و پروتئین قرمز کمتری در سبد غذایی خود داشتند و اغلب از پروتئین‌های گیاهی و روغن‌های طبیعی به ویژه حیوانی و زیتون استفاده می‌کردند. این در حالی است که امروزه به دلیل گرانی، مردم از روغن زیتون استفاده نمی‌کنند، با توجه به این مساله مردم باید حداقل استفاده از روغن سرخ کردنی و مواد سرخ کردنی را در دستور کار قرار دهند.
مدیر عامل انجمن دمانس وآلزایمر ایران یادآور شد: باید مصرف نمک و شکر را بسیار کاهش دهیم. این‌ها موجب می‌شود که فرد جسم سالمی داشته باشد و در نتیجه مغز سالمی هم خواهد داشت.
وی ادامه داد: امروز متأسفانه پفک و چیپس و فست فود‌ها به غذای خانواده‌ها اضافه شده است و جزء غذا‌های اصلی خانواده شده‌اند، حتی می‌بینیم کودکان فقط این غذا‌ها را به عنوان وعده اصلی مصرف می‌کنند این در حالی است که در گذشته این چنین نبود
صالحی اضافه کرد: سبزی‌ها یکی از مواد غذایی و سرشار از ویتامین‌ها و فیبر هستند که جوانان از آن استقبال نمی‌کنند، اما می‌بینیم کم و بیشتر سالمندان استفاده از آن را در برنامه غذایی خود قرار می‌دهند. سعی کنیم حداقل دوبار در هفته از مواد گوشت سفید و آش‌ها و سوپ‌ها استفاده کنیم و تا حد ممکن از غذا‌های سرخ کردنی اجتناب کنیم.
آلزایمر درمان قطعی دارد؟
مدیر عامل انجمن آلزایمر ایران درباره درمان بیماری آلزایمر، اظهار کرد: آلزایمر متأسفانه درمان قطعی ندارد چرا که علت اصلی آن هنوز در دنیا مشخص نیست و یکی از دلایل آن ترشحات بتاامیلوئید که در حالت عادی در مغز وجود دارد با فعل انفعالات شیمیایی درون مغز خارج می‌شوند. در بیماری آلزایمر این ترشحات در قسمت حافظه مغز (هیپوکامپ) رسوب کرده و موجب تخریب سلول‌های آن می‌شود و در سنین بالای ۶۰تا ۶۵ سال افراد در معرض خطر هستند. ممکن است بیماری‌های مختلف از جمله پرکاری یا کم تیروئید، کمبود ویتامین‌ها باعث دمانس شوند، این نوع دمانس در صورت شناخت و درمان قابل برگشت است، از طرفی دیگر اضطراب و افسردگی ممکن است باعث ابتلا شود که اگر این‌ها را درمان، مدیریت و کنترل کنیم می‌توانیم از بیماری آلزایمر پیشگیری کنیم.
امکان بازتوانی افراد مبتلا به آلزایمر
وی درباره دارو‌های تولید شده برای افراد مبتلا به بیماری آلزایمر، اظهار کرد: اخیراً دارویی را در یکی از کشور‌های غربی امتحان کرده اند و می‌گویند روی مراحل اولیه بیماری آلزایمر در صورت تشخیص زود هنگام اثرگذار است، اما هنوز وارد بازار نشده است و نیازمند آزمایش‌های مجدد دارد تا قطعیت آن مشخص شود.
مدیر عامل انجمن دمانس وآلزایمر ایران تأکید کرد: ما تصور می‌کنیم برای اینکه با این بیماری مقابله کنیم باید در کنار درمان اقدامات داروئی، فعالیت‌های درمانی غیرداروئی مثل توانبخشی‌های ذهنی خیلی توجه کنیم که در این مورد در انجمن دمانس و آلزایمر ایران این‌گونه فعالیت‌های توانبخشی انجام می‌شود که خوشبختانه تأثیر مثبت روی افراد گذاشته است و حتی افرادی را داشته ایم که دیگر نوشتن را هم فراموش کرده بودند و توانستند بازتوانی شوند و مجدداً بنویسند؛ بنابراین فعالیت‌های شناختی تأثیر بسیاری در بهبود افراد مبتلا دارد.
صالحی در مورد ابتلا زنان و مردان اعلام کرد: در گذشته می‌گفتند خانم‌ها بیشتر از آقایان به دمانس مبتلا می‌شوند که از دلایل آن می‌تواند افزایش سن امید به زندگی در زنان باشد و یا استرس‌های مدیریت و کنترل زندگی و فرزندان هم بی‌تأثیر نیست، اما در آخرین آمار‌ها اعلام شده که تقریباً زنان و مردان به یک اندازه امکان ابتلا به دمانس را دارند.