حضرت فاطمه زهرا (س)؛ تبلور بی بدیل‌ترین سجایا
_ روزنامه خراسان نوشت: شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)، ثلمه‌ای بزرگ است که خیلی زود جهان اسلام را گرفتار خود کرد. آن بانوی عالی‌مقام و صاحب عصمت، در مسیر دفاع از حقیقت ولایت، سختی‌های فراوانی را متحمل شد و هنوز از رحلت پیامبرخدا (ص) چند ماهی نگذشته‌بود که به دیدار پدر شتافت و جهان را در ماتم خود گذاشت. جایگاه فاطمه‌زهرا (س) در جهان اسلام، چه از منظر سیاسی و چه از دیدگاه معنوی و معرفتی، جایگاهی بی‌بدیل و رفیع است؛ جایگاهی که توسط رسول‌خدا (ص) و ائمه معصومین (ع) بار‌ها و در روایات گوناگون، تبیین شده و مورد اشاره قرار گرفته است.
به مناسبت فرارسیدن سالروز شهادت مظلومانه حضرت صدیقه طاهره (س)، با آیت‌ا... سیداحمد حسینی خراسانی، عضو فقهای شورای نگهبان، درباره روایاتی که در تبیین جایگاه آن بانوی یگانه، از سوی معصومین (ع) نقل شده‌است، گفتگو کردیم و آن‌چه در پی می‌آید، حاصل این گفت‌وگوست؛ مصاحبه‌ای که در آن، افزون بر نقل روایات، به تبیین آن‌ها نیز، پرداخته شده است.
همه عالم عاجز از شناخت فاطمه (س)
آیت‌ا... حسینی خراسانی در ابتدای سخن به وجه تسمیه حضرت زهرا (س) اشاره می‌کند و دلیل برگزیدن نام فاطمه برای آن وجود نازنین را این‌گونه ارزیابی می‌کند: نخستین نکته‌ای که باید درباره حضرت فاطمه (س) مورد توجه قرار دهیم، نام مبارک آن حضرت است؛ در روایتی داریم که فرموده‌اند: «سُمِّیتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّ الْخلْقَ فطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا»؛ او را از این جهت فاطمه نامیده‌اند که همه آفریدگان خداوند از درک کُنه شخصیتش عاجز هستند. یعنی گذشته از مردم عادی، هیچ دانشمندی و محققی، با تمام هوش و استعداد خدادادی، قادر به درک این عظمت نیست. وجود مقدس آن بانوی عالی‌مقام، در روایات متعدد از سوی رسول‌خدا (ص) و ائمه هدی (ع) موردتکریم قرار گرفته‌است. پروردگار متعال در قرآن کریم، آیات مشهوری مانند «تطهیر»، «مباهله» و دیگر آیات مبارک خود را در شأن آن بانوی گرامی نازل فرمود. روایاتی که از سوی پیامبرخدا (ص) درباره حضرت فاطمه (س) نقل شده‌است، فراوان است و بسیاری از این روایت‌ها، در میان شیعیان و اهل‌سنت به یک اندازه اعتبار دارد؛ مثلاً این حدیث که حضرت فرموده‌اند: «فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی»؛ فاطمه (س) پاره تن من است و در ادامه این روایت می‌فرمایند که هرکس او را بیازارد، مرا آزرده و هرکس مرا بیازارد، خدا را آزرده‌است.
در روایتی دیگر از ائمه هدی (ع) می‌خوانیم که فرموده‌اند: «إِنَّ فَاطِمَةَ صِدِّیقَةٌ شَهِیدَة»؛ می‌دانید که «صدّیقه» صیغه مبالغه است و باید آن را صداقت شدید معنا کرد. بر همین اساس است که بزرگان دین، حضرت زهرا (س) را دارای موهبت الهی عصمت می‌دانند؛ یعنی هر آن‌چه از قول و کردار درباره حضرت فاطمه (س) وجود داشته‌باشد، برای مسلمانان حجت است و آنان که در حیات و نیز، پس از شهادت حضرت از فرمان و سیره او پیروی نکنند یا خدای‌نکرده در برابر آن بایستند، باید در قیامت پاسخگوی عمل خود باشند. عضو فقهای شورای نگهبان، در ادامه بحث درباره روایت «إِنَّ فَاطِمَةَ صِدِّیقَةٌ شَهِیدَة»، می‌افزاید: استفاده از لفظ «شهیده» برای حضرت فاطمه (س)، دربردارنده نکته بسیار مهم و البته، غم‌انگیزی است. در معنای واژه «شهیده» آمده است: «مَن قُتِلَ فی سَبیل ا...»؛ کسی که در راه خداوند کشته می‌شود؛ بنابراین، بر اساس روایاتی که از معصومین (ع) نقل شده‌است، آن بانوی والامقام، در راه خدا و برای دفاع از ولایت و دین، پذیرای مقام عظیم شهادت شد.
چرا «اُم ابیها»؟
آیت‌ا... حسینی خراسانی در بخش دیگری از سخنانش، به لقب مشهور حضرت زهرا (س)، «امابیها»، اشاره می‌کند و می‌گوید: از این سخنان که بگذریم، در متون دینی و تاریخی به القابی مانند «امابیها» درباره حضرت صدیقه طاهره (س) برمی‌خوریم؛ معمولاً در ترجمه تحت‌اللفظی، «اُم» به صورت مادر ترجمه می‌شود، اما معانی دیگری هم بر این کلمه قابل بار کردن است، مانند ریشه، اصل، عقبه، تکیه‌گاه و سرچشمه. فاطمه زهرا (س) به واقع سرچشمه خیرات و برکات فراوانی برای بشریت است؛ این‌که ایشان را امابیها نامیده‌اند، نباید فقط از یک زاویه مورد بررسی و دقت قرار گیرد. همین که نسل رسول‌خدا (ص) از طریق فاطمه (س) تداوم پیدا می‌کند، خود بزرگ‌ترین نعمت برای امت اسلامی است.
این‌همه فضایل و آموزه‌ها که توسط معصومین (ع) در کارنامه بشریت ثبت و ضبط شده، حاصل همین برکت جاویدان است. آن‌چه امروز به نام فرهنگ فاطمی می‌شناسیم و به آن افتخار می‌کنیم و چراغی است که مسیر انسانیت و رسیدن به پروردگار را پیش روی ما روشن می‌کند، از برکات وجود مقدس فاطمه زهرا (س) است.