حمل و نقل عمومی؛ در میانه‌ی تردید و امید

- قصه‌ی به ریل آوردن ساخته‌های وطنی برای زمامداران حمل و نقل پایتخت در اولویت باشد یا نباشد از بازپرداختن مزیت‌ها و معایبش چاره‌ای نیست. در این روز‌هایی که دردناکی اش به تردید می‌گذرد و اخبارش کم جان‌تر از آن است که برای رهایی از چنگ اپیدمی هراسناک کرونا یا بحران‌های دومینو واری نظیر کم آبی و ترافیک و آلودگی هوا شتابی به خود بگیرد تنها این امید است که برای رونمایی از چهره تازه ترش می‌توان به انتظار نشست.

 

داستان تکیه دادن به توش و توان و وسعت و قوت داخلی برای رونقِ دوباره دادن به وضع حمل و نقل شهری هم لابد از همین امید بر می‌خیزد. چه آنکه گذشته از راه ناهموار پیش رو برای تامین اسباب و لوازم نوسازیِ هر یک از ناوگان‌های حمل و نقل عمومی که به دست انداز کمبود اعتبارات مالی خورده خود این مزیت را خواهد داشت تا آتش اشتیاق برای بارور کردن زمین خودکفایی داخلی را شعله ور کند.

نادیده نمی‌توان گرفت که وجود تحریم‌ها و فشار‌های اقتصادی و کمبود منابع اعتباری در حوزه حمل و نقل عمومی سقف انتظارات برای به بار نشستن میوه خودکفایی در ساخت و تامین اتوبوس و واگن مترو را پایین آورده، اما دور نیست که از معبر همین مضایقت‌ها و کمبود‌ها مسیری برای پیش بردن برنامه‌ی ترقی و توسعه‌ی ناوگان حمل و نقل عمومی گشوده شود.

 

پرواضح است که راه برون رفت از گرداب وابستگی به خارج در ماجرای تامین و تجهیز حمل و نقل عمومی جز از مسیر خودبسندگی و استغنای داخلی نمی‌گذرد. اما در گیروداری که هنوز وضع پراضطرارِ تحریم و فشار مجالی به پیدایی نوری در انتهای تونل مدیریت شهری پایتخت نداده سیاست گذاری برای اتکا بر پشتوانه‌های داخلی و صرف تتمه‌ی سرمایه‌ها برای راه انداختن چرخ تولید داخلی چه میوه و محصولی به بار خواهد آورد؟

 

شورای شهر سابق درباره مترو مرتکب یک کوتاهی تاریخی شد

سیدعلی اصغر قائمی عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران وقتی پای سنگین و سبک کردن تولید داخلی وسایل حمل و نقل عمومی یا واردات این محصولات از خارج به میان می‌آید به میزان از نتایج مثبت خودکفایی مترو در دوره گذشته خبر می‌دهد: درباره مساله‌ی تولید داخلی انواع وسایل حمل و نقل عمومی یک نکته را باید در نظر گرفت و آن هم اینکه باید نقطه بهینه‌ی مربوط به این عملکرد کشف و شناسایی بشود. در دوره گذشته مدیریت شهری که شرکت واگن سازی متروی تهران شروع به کار کرد به نظر من این شرکت عملکرد مطلوبی از خود به نمایش گذاشت و تصور می‌کنم محصولاتی هم که توسط این شرکت عرضه شد با استاندارد‌های رایج در دنیا در زمینه حمل و نقل ریلی قابل تطبیق بود.

قائمی کامیابی همقطارانش در مدیریت شهری کنونی را هم مشروط به ادامه مسیر گذشته می‌داند: امروز هم من معتقد هستم ادامه آن مسیر برای ما ضروری است و نباید از این سطح مطلوبی که در زمینه تولید داخلی واگن‌های مترو شکل گرفته عدول بکنیم. باید این نکته به خوبی مورد توجه قرار بگیرد که اولویت ما در مدیریت شهری تهران و در زمینه حمل و نقل حتما استفاده از محصولات داخلی است. اما این مساله مستلزم رعایت یک شرط اساسی است. آن شرط هم این است که محصولاتی که در داخل کشور تولید می‌شوند باید از استاندارد‌های بالایی برخوردار باشند و با استاندارد‌های روز دنیا قابل انطباق باشند. درباره این موضوع آن نکته‌ای که باید در نظر گرفته شود این است که ما نباید به این سمت برویم که یک بازار انحصاری برای محصولات داخلی در حوزه حمل و نقل ایجاد کنیم که نتیجه اش این باشد که مردم ناچار به استفاده از محصولات داخلی باشند، اما از مزایای محصولات باکیفیت بی بهره بمانند.

عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر، اما مدافع تمام قد خودکفایی در صنعت حمل و نقل نیست. او پاشنه آشیل را در غیر رقابتی شدن بازار این صنعت دیده است: مساله‌ی انحصاری نشدن بازار تولیدات مربوط به حمل و نقل و دسترسی داشتن به محصولات با کیفیت هم درباره اتوبوس و هم در مورد خودرو‌های تاکسی، واگن‌های مترو و همه‌ی انواع مد‌های حمل و نقل مصداق پیدا می‌کند. حتی اگر ما به دنبال استفاده انبوه از موتورسیکلت‌های برقی هم باشیم و بخواهیم استفاده از این وسیله نقلیه را در سطح جامعه به صورت فراگیر در بیاوریم و مردم را برای به کارگیری این نوع وسایل نقلیه‌ای که از سوخت‌های پاک استفاده می‌کنند تشویق کنیم باز باید به همان طریق عمل بشود. یعنی درباره این نوع تولیدات هم ضروری است تا آن استاندارد‌های لازم را داشته باشند.