۳ مدل طرز تهیه آش مخصوص برای شب یلدا
_ مجله کوروش نوشت: آش مخصوص شب یلدا در شهر‌های مختلف متفاوت است. اما برای شب یلدا آش چی بپزم؟ برای آش مخصوص شب یلدا می‌توانید آش انار، آش لبو، آش خشیل، آش کلم، آش اسفناج، آش شله قلمکار و ... را درست کنید. ما در این مقاله ۳ طرز تهیه برای آش خشیل آذری، آش کشک تبریزی و آش چغندر و اسفناج که آش معروف شب یلدا است را به شما یاد می‌دهیم تا طبق آداب و رسوم شب یلدا در طولانی‌ترین شب سال بنا به سلیقه خود آن‌ها را تهیه کنید.
طرز تهیه آش چغندر و اسفناج مخصوص شب یلدا
مواد لازم برای تهیه آش مخصوص یلدا
اسفناج و شوید تازه: ۵۰۰ گرم
عدس: ۱/۲ لیوان دسته‌دار فرانسوی
لپه: ۱/۲ لیوان دسته‌دار فرانسوی
چغندر سفید: یک عدد متوسط
آرد گندم: ۱/۲ لیوان دسته‌دار فرانسوی
آبلیمو یا سرکه: ۲ قاشق غذاخوری
پیاز داغ: ۳ قاشق غذاخوری
نعنا داغ: ۱ قاشق چای‌خوری
تمبر هندی یا قره قروت: به میزان دلخواه
نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم
روغن: به میزان لازم
مراحل طرز تهیه آش مخصوص یلدا
آش چغندر و اسفناج به عنوان یک آش اصیل یلدایی، بیشتر به عنوان پیش‌غذا به کار می‌رود. در طرز تهیه این آش یلدایی، می‌توانید از عدس و لپه کنسرو یا از قبل پخته شده استفاده کنید تا زمان زیادی برای پختن آش نیاز نباشد. در این آش همچنین از هیچ گوشتی استفاده نمی‌شود. به همین دلیل زمان پخت آن زیاد نیست و کافی است مواد کاملا روی حرارت بپزند و غلظت و طعم دلخواه برسند تا آماده سرو شوند.
مرحله اول: عدس و لپه را بپزید
در اولین قدم برای طرز تهیه آش چغندر و اسفناج مخصوص شب یلدا، شوید و اسفناج را بشویید و وقتی آب اضافی خود را از دست دادند، آن‌ها را درشت خرد کنید. عدس و لپه را از قبل بخیسانید و آبکش کنید. پوست چغندر را بگیرید و به شکل مکعب‌های حدود ۲ سانتی‌متری خرد کنید. در یک قابلمه تا نیمه، آب بریزید و روی حرارت قرار دهید. بعد از این‌که آب جوش آمد، چغندر‌های خرد شده، عدس و لپه را به آن اضافه کنید.
مرحله دوم: سبزی‌های خرد شده را بپزید
بعد از ۱۵ دقیقه نمک، فلفل و زردچوبه را به قابلمه اضافه کنید. سبزی‌های خرد شده را به مواد داخل قابلمه اضافه کنید و در ظرف را بگذارید. ۲۰ دقیقه دیگر صبر کنید تا سبزی‌ها و حبوبات بپزند. در این فاصله، آرد را با کمی آب حل کرده و به مواد داخل قابلمه اضافه کنید. برای این‌که بوی خامی آرد در آش حس نشود، می‌توانید آرد را جداگانه در یک کمی تابه تفت دهید و سپس آن را در مقداری آب حل کنید.
مرحله سوم: آش مخصوص شب یلدا را سرو کنید
محلول آرد و آب را به قابلمه اضافه کنید و مواد را هم بزنید. وقتی غلظت آش بیشتر شد، ۲ قاشق سرکه یا آبلیمو به مواد داخل قابلمه اضافه کنید. در صورت دلخواه مقداری قره قروت یا تمبر هندی را هم بیفزایید تا آش، طعم ترش بگیرد. میزان نمک، زردچوبه و فلفل آش را بچشید و در صورتی که اندازه بودند، شعله گاز را خاموش کنید. به صورت جداگانه پیاز داغ و نعنا داغ درست کنید. آش را در ظرف مناسب بریزید و روی آن را با نعنا داغ و پیاز سرخ شده، تزیین و سرو کنید.
آش خشیل آذری؛ آش مخصوص شب یلدا
مواد لازم برای طرز تهیه خشیل آذری
بلغور گندم: ۲۰۰ گرم
آرد (ترجیحا سبوس‌دار): ۱۰۰ گرم
آب: ۲۵۰ میلی‌لیتر
شیر: ۲۵۰ میلی‌لیتر
شکر یا عسل یا شیره: به میزان دلخواه
کره یا روغن محلی: به میزان لازم
مراحل طرز تهیه آش خشیل
آش خشیل آذری یا خشیل اردبیلی یک دسر محبوب است که ظاهر آن شبیه حلیم گندم است و در آن از گوشت استفاده نمی‌شود. این خوراکی خوشمزه که آن را در دسته آش هم قرار می‌دهند به حدود ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد تا آماده شود. طعم آن هم به‌خاطر استفاده از عسل، یا شیره، معمولا به شیرینی می‌زند. خشیل یکی از دسر‌های بسیار مقوی آذری‌ها است و برای درمان سرماخوردگی هم به کار می‌رود.
مرحله اول: بلغور‌ها را بخیسانید و بعد بپزید
برای درست کردن خشیل به عنوان آش مخصوص شب یلدا، از همان ابتدا برای چند ساعت بلغور گندم را در مقداری آب بخیسانید و بعد آب آن را دور بریزید. سپس در یک قابلمه مقداری آب بریزید و روی حرارت قرار دهید. حرارت زیر قابلمه را بعد از جوش آمدن آب، کم کنید. بلغور‌های آبکش شده را در قابلمه بریزید. در قابلمه را روی آن بگذارید تا بلغور‌ها کاملا بپزند.
مرحله دوم: آرد و شیر و آب را مخلوط کنید
آرد را در یک تابه بریزید و روی حرارت بگذارید و کمی تفت دهید تا طعم خام آن گرفته شود. لازم نیست تغییر رنگ بدهد. همین که خامی آرد گرفته شود، کافی است. سپس آن را در ۲۵۰ میلی لیتر آب بریزید و حل کنید تا گلوله نشود. در یک قابلمه شیر را بریزید و روی حرارت قرار دهید. محلول آب و آرد را به قابلمه اضافه کنید.
مرحله سوم: بلغور را اضافه کنید
وقتی محلول آب، آرد و شیر شروع به جوشیدن کرد، بلغور پخته و آبکش شده را به قابلمه اضافه کنید. در ظرف را ببندید و شعله گاز را روی حالت ملایم تنظیم کنید. اجازه دهید شیر و آب، به خورد بلغور‌ها برود و کاملا غلیظ شود. غلظت خشیل باید کمی بیشتر از حلیم باشد. سپس خشیل را در ظرف مناسب بریزید. کف آن را گود کنید و داخل گودی را به میزان دلخواهتان، شیره یا عسل یا شکر بریزید و سرو کنید.
آش کشک تبریزی برای شب یلدا
مواد لازم برای تهیه آش کشک تبریزی
بلغور گندم: ۱/۲ لیوان دسته دار فرانسوی
نخود: ۱/۲ لیوان دسته دار فرانسوی
لوبیا سفید یا لوبیا چیتی: ۱/۲ لیوان دسته‌دار فرانسوی
عدس: ۱/ ۳ لیوان دسته دار فرانسوی
برنج: ۱/۲ لیوان دسته‌دار فرانسوی
سبزی آش: ۵۰۰ گرم
کلم برگ خرد شده: ۲ لیوان دسته دار فرانسوی
هویج: ۳ عدد متوسط
پیاز: ۱ عدد متوسط
رشته آش یا ورمیشل: ۱/۳ بسته (یا به میزان دلخواه)
کشک، سیرداغ و پیاز داغ: به میزان دلخواه
نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم
مراحل طرز تهیه آش کشک تبریزی
در طرز تهیه آش کشک تبریزی که تا حدی شبیه آش رشته است، معمولا کشک زیادی با آش مخلوط می‌شود به همین خاطر هم محض احتیاط، به آن نمک اضافه نمی‌شود یا مقدار کمی به آن نمک می‌زنند. برای راحتی و زودتر انجام شدن پخت آش کشک تبریزی، می‌توانید حبوبات را به صورت کنسروی تهیه کنید یا این که آن‌ها را از قبل بپزید. قبل از پخت حبوبات، حتما آن‌ها را بخیسانید تا نفخ‌شان گرفته شود.
مرحله اول: حبوبات، برنج و بلغور گندم را بپزید
در ابتدا، نخود، لوبیا، عدس و بلغور گندم را هر کدام در ظروف جداگانه به مدت ۴ تا ۸ ساعت بخیسانید و آب آن‌ها را عوض کنید. سپس همه آن‌ها را بپزید و کنار بگذارید. هویج و کلم را بشویید و خرد کنید. پیاز را نگینی خرد و سرخ کنید. کلم و هویج را با پیاز سرخ شده، تفت دهید. زردچوبه و فلفل سیاه را اضافه کنید. بلغور گندم و برنج را اضافه و به مواد داخل قابلمه آب یا استاک گوشت اضافه کنید.
مرحله دوم: سبزی و رشته آش را اضافه و بعد از پخت سرو کنید
صبر کنید که برنج نرم شود، سپس نخود، لوبیا و عدس پخته شده را اضافه کنید. سبزی آش را که از قبل شسته و خرد کرده بودید، به مواد داخل قابلمه اضافه کنید و در ظرف را بگذارید تا مواد کاملا نرم شوند و بپزند. بعد از ۲۰ دقیقه رشته آشی را به مواد، اضافه و صبر کنید که این آش خوشمزه یلدایی جا بیفتد. وقتی آش به غلظت مناسب رسید، آن را با کشک مخلوط و روی آش را با پیاز داغ و سیر داغ مخلوط کنید.
معمولا آش مخصوص شب یلدا در کنار خوراکی‌های نمادین شب یلدا و شام ویژه شب یلدا به عنوان پیش غذا سرو می‌شود. هر چند دستتان باز است که از آش‌های مختلف و محلی برای کنار شام یلدا استفاده کنید، ولی به طور معمول، آش شب یلدا با میوه‌ها و سبزیجاتی که مناسب فصل پاییز هستند، تهیه می‌شوند. معمولا آش‌های شب یلدا بدون گوشت هستند، ولی می‌توانید آن‌ها را با گوشت هم درست کنید. فراموش نکنید که مواد در دسترس و ذائقه شما، برای انتخاب نوع آش برای شب یلدا، حرف اول را می‌زند.