سند جامع آمایش سرزمین بستر اجرای بودجه ۱۴۰۱
- سید مهدی پاک ذات در نشست خبری با عنوان بررسی نقش و جایگاه سند آمایش سرزمینی در برنامه ریزی کلان کشور گفت: با عنایت به تاکیدات مقام معظم رهبری و مقام محترم ریاست جمهوری بر اصل تحقق سیاست‌ها و سند ملی آمایش و همچنین اهتمام ریاست سازمان برنامه و بودجه کشور بر این که بودجه سال ۱۴۰۱ و همچنین برنامه هفتم توسعه بر مبنای آمایش سرزمین تدوین شود بر خود لازم دانستیم تا این سند به بهترین شکل تبیین شود تا به کمک اصحاب رسانه تنویر افکار عمومی به منظور زندگی بهتر برای همه ایرانیان فراهم کنیم.
وی بیان کرد: آمایش در حقیقت آشتی با سرزمین مادری، ایجاد تعادل در منابع و مصارف عدالت سرزمینی و تاکید بر اصل ملی بودن و پرهیز از نگاه بخشی و جناحی و سیاسی است.
سرپرست مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: در ۵ دهه گذشته ۴ دوره مطالعات جامع آمایش سرزمین در کشور تجربه شده است در ابتدا در دهه ۱۳۵۰ مطالعات جامعی توسط شرکت فرانسوی انجام و نتایج در قالب ۱۵ جلد منتشر شد پس از انقلاب اسلامی و بنا بر اهمیت موضوع مطالعات طرح پایه آمایش سرزمین اسلامی ایران در قالب ۶ جلد انتشار پیدا کرد در تجربه سوم در اوایل دهه ۱۳۸۰ مطالعات جامع آمایش سرزمین با تدوین نظریه پایه توسعه ملی و با هدف تبیین چشم انداز بلند مدت توسعه فضایی در قالب ۶ کتاب و ۱۹ مجلل تدوین شد و در سال ۱۳۸۳ این مطالعات مبنای توسعه استان‌ها و همچنین برنامه چهارم توسعه نیز قرار گرفت.
پاک ذات تاکید کرد: در تجربه چهارم آمایش در سطح استانی و برای اولین بار در سال ۱۳۸۵ آغاز و در سال ۱۳۹۰ در قالب بیش از هزار و صد جلد گزارش و برای ۳۱ استان مطالعه شد
وی بیان کرد: با توجه به ضرورت آمایش سرزمین و جایگاه آن در نظام برنامه ریزی و استناد به تکلیف ماده قانونی ۲۶ قانون برنامه ششم توسعه وظیفه انجام مطالعات و تدوین سند آمایش کشور در شهریورماه ۱۳۹۷ به مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری سازمان برنامه و بودجه محول شد.
سرپرست مرکز پژوهش‌ها و توسعه و آینده نگری سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: آمایش سرزمین در کشور تا سال ۱۴۲۴ به طور کامل اجرایی و برنامه ریزی‌ها بر مبنای نیاز‌های هر محل و مکان انجام خواهد شد.
وی بیان کرد: مسئولیت رصد اجرای سند آمایش سرزمین بر عهده سازمان برنامه و بودجه کشور است و با تعارض منافع‌ها به طور تخصصی برخورد می‌شود و سند آمایش سرزمینی ترسیمی از باید‌ها و نباید‌ها خواهد بود.
پاک ذات در رابطه با تدوین برنامه هفتم توسعه گفت: این برنامه در مرحله آسیب شناسی و تطبیق مطالعات است و احتمالا برنامه ششم توسعه تا مهرماه سال آینده تمدید می‌شود.
سرپرست مرکز پژوهش‌ها و توسعه و آینده نگری سازمان برنامه و بودجه گفت: برای نهایی سازی برنامه هفتم توسعه در انتظار ابلاغیه سیاست‌های کلی توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام هستیم و بعد از آن با در نظر گرفتن سند آمایش سرزمین آن را بررسی و نهایی خواهیم کرد.
وی افزود: مرکز پژوهش‌ها و آینده نگری سازمان برنامه و بودجه علاوه بر آسیب شناسی، به مواردی نظیر اجرای آن در چهار یا پنج سال نیز پرداخته است.
پاک ذات گفت: ۴ یا ۵ ساله بودن زمان اجرا برنامه نیز محل بحث است که مطابق عمر دولت‌ها باشد یا مانند شرایط کنونی در نظر گرفته شود در این بین یکی دیگر از اسناد، سند تحول دولت است که در حال حاضر به دستگاه‌ها ابلاغ شده است تا در این رابطه نظرخواهی شود و زمان رونمایی آن مشخص نیست.
سرپرست مرکز پژوهش‌ها و توسعه و آینده نگری سازمان برنامه و بودجه یکی از ویژگی‌های سند آمایش را مطالعات آسیب‌شناسی روی برنامه‌های گذشته دانست وگفت: نگاه به مسأله آب نگاه سازه‌ای بود و بین‌بخشی و بین‌منطقه‌ای به آن نگاه نکردیم و در این میان در مسئله آب الگوی کشت و توان اکولوژیک سرزمین مبنا قرار گرفته است.
وی افزود: مطالعات آمایش سناریو محور است و یکی از مشکلات برنامه‌ریزی‌های گذشته این بود که سناریو نداشت و پارامتر تغییر نیز لحاظ نشده بود از طرفی این سند دوره بازنگری ۵ ساله دارد و در حال حاضر مرکز آماده شنیدن نظرات، پیشنهادات و انتقادات در این زمینه است تا پس از بررسی‌ها و تأیید آن را به روزرسانی کند.
پاک ذات در خصوص اینکه آیا برنامه‌ای برای انتقال صنایع آب‌بر کویر ایران به سواحل جنوب کشور وجود دارد یا خیر گفت: باید این مسأله در برنامه هفتم پیش‌بینی شود و محرز است که صنایع آب‌بر مرکز کویر ایران با سند آمایش سرزمین همخوان نیست و باید دقت داشت صنایع فولادی که امروز در اصفهان وجود دارد در منطقه بندرعباس جانمایی شده بود، اما به دلایلی به اصفهان منتقل شد. در حال حاضر نیز اگر مردم شریف اصفهان مطالبه آب دارند وجود همین صنایع با این مسأله در تضاد است و البته به دلیل اشتغالی که از این محل وجود دارد تضاد منافع ایجاد می‌کند؛ بنابراین طبق سند آمایش صنایع فلزی باید در سواحل مکران و دریای عمان جانمایی شوند.