قضات باید تا حد امکان از مجازات جایگزین حبس استفاده کنند/ بررسی نظارتی قضات دیوان عالی کشور بر احکام دادگاه‌های استان تهران
- جلسه تبیین و ارزیابی نتایج حاصل از بازرسی‌های به عمل آمده از سوی دیوان عالی کشور با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین مرتضوی مقدم رئیس دیوان عالی کشور و القاصی مهر رئیس کل دادگستری استان تهران برگزار شد.
در ابتدای این مراسم القاصی‌مهر رئیس کل دادگستری استان تهران، دیوان عالی کشور را از مراجع نظارتی عالی بر محاکم و دادگاه‌ها دانست و گفت: در دوره حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم، این نظارتها نهادینه شد و طی دو سال اخیر این نظارتها جنبه میدانی و کاربردی پیدا کرده است.
وی ادامه داد: یکی از مراجعی که نظارت عالیه دارد بر محاکم بر اساس قانون اساسی دیوان عالی کشور است که در سال جاری این نظارتها جنبه میدانی و کاربردی پیدا کرده است.
وی گفت:رصد استان‌ها صرف حضور قضات دیوان عالی کشور در بین قضات استان‌ها و دادگاه‌ها، دارای پیام ارزشمند نهادینه شدن نظارتها و آموزش‌های علمی برای قضات در سراسر کشور است.
دکتر القاصی‌مهر با بیان اینکه نتیجه بازرسی‌ها می‌تواند ما را در انجام امور و برنامه‌ریزی‌ها کمک کند، تصریح کرد: بدون شک نتیجه بازرسی‌ها حاصل تجربیات گرانقدر دوستان بوده و ممکن است مشکلات موجود در روند رسیدگی‌ها و نکات مغفول مانده در بدنه دادگستری و دادگاه‌ها مشخص شود و ما را در اجرای دقیق قانون و عدالت کمک کند.
در ادامه حجت‌الاسلام‌والمسلمین مرتضوی مقدم رئیس دیوان عالی کشور گفت: قضات دیوان عالی کشور به مدت یک هفته در شهر‌های مختلف استان تهران حضور یافتند و یک بررسی نظارتی بر احکام دادگاه‌ها انجام دادند که چکیده آن مکتوب شده است.
وی اجرای عدالت و قسط را ضامن بقای نظام دانست و افزود: هرچه عدالت بهتر باشد قدرت آن نظام بیشتر خواهد بود در این میان وظیفه ما نیز اجرای قسط است لذا هر شرایطی باید قائم به اجرای عدالت شود.
رئیس دیوان عالی کشور با اشاره به ضرورت فهرست‌بندی پرونده‌های حجیم یادآور شد: پرونده‌های مهم از جمله پرونده‌های مفاسد اقتصادی، مساله دار و ملی که حجم زیادی دارد باید فهرست بندی شود تا قضات دیوان عالی بتوانند با سهولت به منابع و اطلاعات مدنظر خود، دست یابند.
رئیس دیوان عالی کشور با تاکید بر اینکه ماهانه در دیوان عالی حدود دو هزار پرونده اختلاف در صلاحیت داریم، افزود: چرا پرونده‌ها مدام باید در گردش باشد، این اقدام احقاق حق را به تاخیر می‌اندازد لذا درخواست دارم همکاران دقت بیشتری در این زمینه داشته باشند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین مرتضوی مقدم ادامه داد: از سویی دیگر گاهی گزارش گردش کار پرونده‌های مهم مفصل است لذا باید تلاش شود تا گزارش‌ها تکراری نباشد زیرا برخی گزارش‌ها خسته کننده است در حالی که می‌توان چکیده پرونده را به صورت جامع و خلاصه در پرونده منعکس کرد.
وی با بیان اینکه باید در نگارش آراء دقت کافی صورت گیرد، بیان داشت: باید رای صادره از نظر انشا و املا و استفاده از واژه‌های حقوقی و درست مورد توجه قرار گیرد ضمن آنکه هرچه نگارش زیباتر باشد به رای هم جلوه بهتری می‌دهد.
رئیس دیوان عالی کشور درباره تعیین مجازات و توجه به آثار و تبعات مجازات بر برخی افراد، گفت: بعضی از دوستان به درستی پایبند قانون بوده و دقیق مُرّ قانون را اجرا می‌کنند این درحالی است که افراد با یکدیگر متفاوت هستند و همه را به یک مورد نمی‌توان مجازات کرد، گاهی با یک مجازات زندگی فرد متلاشی می‌شود لذا باید تاجای ممکن از مجازات جایگزین حبس استفاده کرد.
وی با بیان اینکه باید در احقاق حق جسارت داشته باشید ادامه داد: نباید هیچ چیزی مانع از احقاق حق باشد و با جسارت نسبت به احقاق حقوق عمل کنند.
حجت الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم یادآور شد: باید اوقات مردم را محترم بشمارید و کرامت و عزت مردم را حفظ کنید نباید کاری کنید که مردم برای گرفتن حق خود مجبور به پیدا کردن واسطه شوند.
وی با اشاره به اینکه نباید به حقوق مردم بی‌تفاوت بود، تصریح کرد: اگر روی برخی پرونده‌ها دقت نظری بیشتری برای کشف حقیقت صورت گیرد، این حجم از فرجام خواهی، اعاده دادرسی و اعتراض نخواهیم داشت.
وی ادامه داد: برخی آرای اشتباه سبب می‌شود فرد به دنبال وکیل باشد در حالی که باید کاری کنیم مردم بدون دغدغه به دادگستری بیایند و به دنبال احقاق حق خود باشد.
در ادامه صدقی معاون نظارت و بازرسی دیوان عالی کشور گفت: نظارتی که همکاران دیوان در مجموعه‌های قضایی استان‌ها ایجاد می‌کند فرصتی مغتنم است.
وی بیان داشت: بازدید قضات از یک واحد قضایی تفاوت زیادی با دیگر بازدید‌ها دارند چراکه به مدیریت بهتر همکاران قضایی در واحد‌های قضایی کمک می‌کند.
رئیس کل دادگستری استان تهران در پایان این نشست نیز گفت: بعضی از موضوعات ظرفیت دارد که به عنوان یک رویه ابلاغ شود و پس از اجرا توسط هیئت یا کارگروه های مشخص شده مورد ارزیابی قرار گرفته و دنبال شوند.
القاصی مهر گفت: تمام ظرفیت خود را به کار خواهیم بست تا نکات بیان شده را عملیاتی و دغدغه ها را رفع نماییم.
وی با اشاره به اینکه در تهران سی شعبه بلاتصدی وجود دارد یکی از مشکلات اصلی دادگستری استان تهران را کمبود قاضی و کارمند عنوان کرد و در جهت رفع این معضل پیشنهاداتی را ارائه نمود