آیا دو شهر زیرزمینیِ تهران نجات پیدا می‌کنند؟
حسن خلیل‌آبادی، فعال فرهنگی و رئیس سابق کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش گردشگری در تهران را امر مغفول مانده‌ای خواند و به میزان گفت: علی رغم تاکید‌های ما در شورای پنجم، تهران همچنان به مقصد گردشگری تبدیل نشده است و با این موضوع فاصله بسیاری دارد.
وی با تاکید براینکه در زمان کرونا گردشگری در پایتخت رونق چندانی نداشت، عنوان کرد: فعالان این حوزه طی دو سال گذشته تحت فشار اقتصادی و امنیت شغلی قرار گرفتند و برخی‌ها شغلشان را از دست دادند.
رئیس سابق کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای شهر خاطرنشان کرد: امروزه حتی کسانی که در این حوزه مشغول هستند، بر آنند به مشاغل دیگری روی آورند، لذا وضع گردشگری تهران در دوران کرونا منفی ارزیابی می‌شود.
خلیل‌آبادی ادامه داد: از دولت انتظار می‌رفت همچون بسیاری از کشور‌های اروپایی به صنعت گردشگری کمک کند که متاسفانه این اتفاق رخ نداد و شرایط گردشگری از آنچه که بود نیز بدتر شد.
وی به قابلیت‌های شهرری در حوزه گردشگری اشاره کرد و گفت: بار‌ها در شورای پنجم عنوان کردم شهرری با قدمت بیش از هشت هزار سال و با وجود میراث و ابنیه فراوان تاریخی همچون دژ رشکان، چشمه علی، بقعه و کوه بی‌بی شهربانو، برج طغرل، تپه میل و ... قابلیت تبدیل شدن به قطب گردشگری را دارد.
رئیس سابق کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای شهر افزود: در باستان شناسی‌ها آثاری از سبک و شیوه زندگی مردم ری کشف شده است و در موزه ایران باستان قرار دارد؛ از این شهرری در دوران سلجوقیان نیز آثاری کشف شده است که گواه قدمت این شهر کهن است.
به گفته خلیل‌آبادی، مزار ستارخان و شیخ محمدخیابانی و ... نیز به نقش این شهر در دوران مشروطه اشاره دارد و در ابن بابویه و حرم حضرت عبدالعظیم نیز چهره‌های ادبی، تاریخی و سیاسی مدفون هستند که این امر می‌تواند ری را به عنوان یک مقصد گردشگری تبدیل کند.
وی با بیان اینکه روستاها، صنایع دستی و اکوسیستمی که در شهرری وجود دارد، از نظر تنوع اقلیمی و فضا‌های گردشگری طبیعی نیز می‌تواند ری را به مقصدی برای گردشگران تبدیل کند، اظهار کرد: انواع محصولات کشاورزی و دامداری مورد نیاز جامعه در ری هم به تولید و بهره‌برداری می‌رسند که برای گردشگران جاذبه دارد.
خلیل‌آبادی افزود:، اما متاسفانه روی بحث گردشگری و شناساندن میراث فرهنگی ری به جهان و حتی به مردم ایران اقدامی صورت نگرفته است و اقدامات انجام شده به صورت خودجوش توسط باستان شناسان و تاریخ نگارانی همچون استاد کریمان انجام شده است.
رئیس سابق کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای شهر به کتاب استاد کریمان، نویسنده و مورخ که در خصوص ری باستان و ری دوران اسلامی است، اشاره و عنوان کرد: متاسفانه این دو کتاب تجدید چاپ نشده است و امروز مردم از این منبع بزرگ محروم هستند.
خلیل‌آبادی ارتقاء جایگاه اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرری را یکی از اولویت‌ها خواند و گفت: هنوز اداره میراث و صنایع دستی شهرری ساختمان و کادر مستقل ندارد؛ با این حال، اما اخیرا یک مرکز پژوهشی ملی در آن منطقه تشکیل شده است که در ابتدای راه است.
وی افزود: متاسفانه صنایع و مدیرانی که در شهرری حضور دارند، بنابر آنچه که مسئولیت اجتماعی نامیده می‌شود، در حوزه مسائل فرهنگی به ویژه گردشگری شهر ری این مسئولیت را انجام نمی‌دهند و برای مثال می‌توان به کوه‌خواری کارخانه سیمان اشاره کرد که به آثار تاریخی لطمه می‌زند.
رئیس سابق کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای شهر، ری را جزو اولین شهر‌های دنیا قلمداد کرد و گفت: به گفته مورخان ری محل تولد زرتشت و مهد تمدن آثار و مباحث علمی بوده است، همچنین محمد زکریای رازی که امروزه از کشفیات او برای جلوگیری از ابتلا به کرونا استفاده می‌شود نیز اهل ری بوده، اما متاسفانه آثار این شهر در حملات مغول از بین رفت؛ که امروزه نیازمند توجه ویژه است.
خلیل‌آبادی با اشاره به وجود دو شهرزیرمینی در ری، اظهار کرد: اگر مسئولان توجه و منطقه را کاوش کنند، به نظر می‌رسد از شهر سوخته در سیستان و بلوچستان جاذبه بیشتری دارد.
رئیس سابق کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای شهر تهران، ری و تجریش در پایان خاطرنشان کرد: در ساختمان سازی‌های شهرری و حفاری‌ها به آثار دوره‌های مختلف بر می‌خوریم که شناساندن آن به مردم جهان ضرورت دارد، اما به این فرصت‌های گردشگری، بها داده نمی‌شود و مسئولان متاسفانه پالایشگاه و مراکز پسماند را در این شهر تاریخی توسعه داده‌اند که روی میراث فرهنگی ری تاثیر منفی دارد. امیدوارم ارزش‌های ری مورد توجه قرار گیرد و این شهر کهن را از مهجوریت خارج کنند.