پایتخت در سرازیری بودجه

- روی کار آمدن مدیریت شهری جدید در پایتخت همزمان با دست به دست شدن کلید قدرت در پاستور قرینه‌ای بود تا خوش بینی‌هایی را در باب همراهی اصحاب بهشت با ساکنان پاستور پدید بیاورد.

پیش از این دعوت نشدن شهردار به جلسات هیات دولت و تنش‌های دنباله دار میان مدیران شهری با دولتیان بر سر تامین نشدن منابع اعتباری مورد نیاز برای اداره پایتخت به سنتی ثابت در دوره‌های گذشته بدل شده بود که حتی پادزهر هم جناحی شدن دو سوی صحنه هم نسخه شفادهنده‌ای برای این بیماری پر تب و تشنج نمی‌شد.

حالا، اما بازیگران آن معرکه یک به یک صحنه را ترک کرده اند و کار به دست کارگزارانی افتاده که ولع و اشتیاقشان در صرف صیغه تعامل به نظر دیدنی می‌آید. اما علی رغم این باد‌های موافق، واقعیات اجرایی شهر هم خیلی زود چهره عیان کرده و درحالی که شهردار تازه کار تهران به ماه عسلی زودهنگام با دولتیان رفته بحران‌های دامنه دار در اداره پایتخت هم به مرز سرریز شدن نزدیک شده اند.

پر واضح است که کار حمل و نقل عمومی تهران مرز‌های بحران را پشت سر گذاشته و در سرازیری جاده‌ای خاکی و پر دست انداز، بی ترمز و فرمان به راهی نامحتوم افتاده است. طوری که صدای رئیس شورای شهر هم از مشکلات حمل و نقل عمومی که باعث زجر دادن مردم شده به دادخواهی و گلایه بلند می‌شود. چمران دلخوش به برقرار شدن تماس‌ها برای تنظیم بودجه ۱۴۰۱ گمان تکرار مصایب پیشینیان را نداشته، اما حالا دریافته که انگار قرار است در همچنان بر همان پاشنه بچرخد: با این وضعیت بودجه، تنها یک راه باریک در بودجه ۱۴۰۱ داشتیم که دوستان ما در سازمان برنامه و بودجه آن را حذف کرده‌اند.

در حالی که هنوز ماه عسل شهردار پایتخت با دولتیان به پایان نرسیده پیش گویی رئیس شورای شهر برای پدیداری نارضایتی عمومی آن هم به قسمی که از بین رفتنی هم نباشد خود در حکم پندنامه‌ای است که آژیر خطر اختلافات را به صدا در می‌آورد. چرا که حذف اعتبارات مربوط به واگن قطار، خرید اتوبوس، فایناس خارجی و ... اگر به روندی قطعی و بی بازگشت تبدیل شود جو حاکم بر مناسبات میان مسوولان شهری پایتخت با دولت به وضعی خواهد افتاد که کمتر از دشواری آلودگی هوای این روز‌های شهر نخواهد بود: خواهش بنده این است که هم اکنون مدیریت سازمان برنامه، بودجه شهرداری را اصلاح کند و در صورت عدم اصلاح، بدانید که سال آینده و حتی در اوایل سال آینده، وضعیت شهر بدتر خواهد شد.

تیغ تیز اخطار‌های رئیس شورای شهر تنها بر گردن دولتی‌ها نمی‌نشیند. او شهردار را هم به شرط فراغت از دید و بازدید‌ها با دوستان دولتی اش برای پا گذاشتن به معرکه فرا می‌خواند: از شهردار تهران نیز می‌خواهیم به میدان بیایند. اینکه فقط در جلسات هیأت دولت حضور داشته باشند فایده‌ای ندارد و باید یقه افراد را بگیرند و حق شهرداری را اخذ کنند.

 

شهرداری طلب‌های پانزده سال اخیر را از دولت بگیرد

شم سیاسی رئیس شورای شهر، اما آنقدری هست که نقش و رسالت نهاد متبوعش برای همراهی نشان دادن با دولت را از یاد نبرد. وقتی او را در باب وظایف نظارتی شورای شهر برای تقویت تعاملات میان مدیریت شهری با دولت به پرسش می‌گیریم در پاسخ به میزان کار شورای شهر را تنها به نظاره کردن روابط شهرداری و دولت تخفیف نمی‌دهد: قاعدتا شورای شهر تا آنجایی که در توان داشته باشد برای بهبود این مناسبات دست به اقدام می‌زند و وارد عمل خواهد شد. باید اطمینان داشته باشیم که شورای شهر در این زمینه همه تلاش‌های خود را به کار خواهد بست. اینطور نیست که تصور شود کار شورای شهر تنها نظارت کردن و ناظر بودن است. خود این نهاد هم برای برقرار کردن این نوع تعاملاتی که باید بین مدیریت شهری و دولت برقرار شود دست به اقدام می‌زند. البته این مساله که شورای شهر در زمینه افزایش تعاملات با دولت اقدام کند یک موضع قانونی نیست، اما قاعدتا اینگونه است و در گذشته اینگونه رفتار شده و باز هم می‌شود.

چمران در صحن علنی شورای شهر حذف اعتبارات مربوط به حمل و نقل عمومی را کاری نابخردانه دانسته بود که لابد به افزایش کرایه‌ها راه خواهد برد. اما آیا برای افزایش نرخ کرایه‌ی وسایل حمل و نقل عمومی سازوکار مشخصی تعریف شده: برای افزایش قیمت بلیت و محاسبه نرخ بلیت راهکار‌های مشخصی وجود دارد. در این زمینه به شکلی دقیق محاسبه‌ها به انجام می‌رسد تا معلوم شود بهای بلیت وسایط نقلیه عمومی باید چه مقداری باشد. اما اگر قرار باشد بهایی که برای بلیت از مردم گرفته می‌شود همان نرخی باشد که محاسبه شده در این صورت قیمت بلیت بسیار زیاد خواهد شد. این نکته باید مورد توجه قرار بگیرد که ما هیچوقت آن رقم واقعی مربوط به قیمت بلیت را از مردم نگرفته ایم. درواقع در هیچ دوره‌ای از ادوار شورای شهر قیمت واقعی بلیت وسایل حمل و نقل عمومی از مردم گرفته نشده است.

رئیس شورای شهر پایتخت به یاد شهروندان هم می‌آورد که هیچ زمانی قیمت واقعی کرایه مترو و اتوبوس و تاکسی را پرداخت نکرده اند. او این قضیه را به تلاش‌ها برای واداشتن مردم برای استفاده از حمل و نقل عمومی گره می‌زند: همیشه رقمی کمتر از آن میزان و نرخی که برای بهای بلیت محاسبه می‌شود گرفته شده است. این کار به این خاطر اتفاق افتاده تا ترغیبی باشد برای مردم که بیشتر به استفاده از وسایط نقلیه عمومی روی بیاورند. حتی در این زمینه هم دولت و هم شهرداری هر دو موظف شده اند یارانه پرداخت کنند تا نرخ مربوط به بلیت وسایل حمل و نقل عمومی بالا نرود. در کل همه تلاش ما این است که نرخ کرایه وسایل نقلیه عمومی افزایش پیدا نکند و به گونه‌ای باشد که برای همه اقشار مردم این سیستم حمل و نقل عمومی قابل استفاده باشد. چون اگر قیمت این کرایه‌ها خیلی بالا برود و مردم نتوانند از وسایل نقلیه عمومی استفاده بکنند در این صورت سیستم حمل و نقل عمومی این ویژگی عمومی بودنش را از دست می‌دهد.