چه ارتباطی بین فصول سرد و افزایش زمین لرزه‌ها وجود دارد؟

فریبرز ناطقی الهی استاد پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله در گفت‌وگو با میزان در مورد ارتباط فصول سرد و وقوع زلزله‌های بزرگ، گفت: مطالعاتی در دنیا وجود ندارد که حاکی از این باشد که بیش تر زلزله‌ها در فصل سرد رخ می‌دهند.

وی ادامه داد: در همین راستا و در پاسخ به همین سوال در حدود ۸ سال پیش به کمک دانشجویان با بررسی زلزله‌های رخ داده در کشور این نتیجه حاصل شد که پراکندگی نسبتا یکسانی در وقوع زلزله‌ها در فصول و ساعات شبانه روز وجود دارد.

وی گفت: نه تنها بین فصول سال و وقوع زلزله ارتباطی وجود ندارد بلکه این موضوع که مطرح می‌شود که بیشتر زلزله‌ها در ساعات شب هم رخ می‌دهد پایه علمی ندارد.

ناطقی گفت: اگر همه زلزله‌های دنیا را بخواهیم بررسی کنیم مشاهده می‌کنیم که ارجحیت و تمایزی در رخ داد زلزله در دنیا وجود ندارد، چرا که وقتی در یک نیمکره تابستان است در نیمکره دیگر زمستان است، ولی همچنان ما شاهد پراکندگی یکسان در وقوع آن هستیم  و این موضوع که زلزله ها در فصول سرد رخ می دهند بیشتر و یا در فصول گرم این‌ها همه تصورات و خاطرات انسان از رخداد‌های زلزله است.

این کارشناس زلزله شناسی گفت: وقوع زلزله‌ها بر اساس دوره بازگشت است؛ از این رو هر گسلی یک دوره بازگشت دارد مثلا این دوره بازگشت می تواند ۵۰ سال باشد، اما با توجه به اینکه ما ۵۰ سال پیش را به خاطر نداریم تصور می‌کنیم که در یک دوره یا فصل پر زلزله قرار داریم.

وی ادامه داد: از این رو ممکن است زلزله‌ای که واقع شده است در دوره قبل در روز اتفاق افتاده باشد یا در بهار و تابستان و اکنون که این بازگشت اتفاق افتاده باشد در شب یا در پاییز و زمستان باشد.

ناطقی گفت: به همین جهت است که ما تصور می‌کنیم در دوره، دهه و فصل پر زلزله قرار داریم و توجهی به این موضوع نمی‌کنیم اساس وقوع زلزله بر اساس دوره‌های بازگشت است و زمانی که این دوره منقضی شود زلزله جدید رخ می‌دهد و دوباره یک دوره آرامش را طی می‌کند تا دوباره منقضی شده و زلزله رخ دهد.

وی در توضیح وضعیت کشورمان گفت: با توجه به اینکه کشورمان از جمله مناطق زلزله خیز در زمین است و ما در تمامی استان‌ها بجز دو استان گسل داریم و این گسل‌ها زلزله تولید می‌کند، از این رو به جای توجه به اینکه چه زمانی زلزله رخ می‌دهد و فراوانی آن را در نظر بگیریم باید تمرکز ما بر اقدامات پیشگیرانه باشد.

ناطقی با اشاره به اینکه زلزله یکی از واکنش‌های طبیعی زمین است گفت:باید بپذیریم که کشور ما زلزله خیز است و زلزله نیز طبیعت زمین است و مهمترین اقدام ما باید تمرکز بر این موضوع باشد که آسیب‌های ناشی از این موضوع را به حداقل برسانیم. دولت‌هایی موفق بوده اند که به جای تمرکز بر زلزله بر عواملی که م یتواند ریسک این واقعه را پایین بیاورد متمرکز شده اند.

وی گفت:کشوری همچون مکزیک که تلفات بالای ۲۶ هزار نفری در زلزله داشته است اکنون توانسته با اقدامات پیشگیرانه این تلفات و آسیب‌ها را به حداقل برساند و این موضوع را مدیریت کند به شکلی که در زلزله اخیر در این کشور آمار کشته شدگان در برابر شدت این واقعه بسیار کم بود و تلفات آن‌ها به ۹۶ نفر رسیده شده بود.

این کارشناس زلزله شناسی در پایان گفت: در راستای کاهش اثرات احتمالی زمین لرزه‌ها در کشور می‌توانیم اقداماتی در راستای کاهش اثرات ناشی ازآن انجام دهیم تا بتوانیم در چنین مواقعی کمترین آسیب را در کشور متحمل شویم.

وی ادامه داد: با مقاوم سازی، ارتقا سیستم‌های مدیریتی، بهداشت، حل مساله حمل و نقل دربحران و مسائلی از این دست می‌توانیم از اثرات فاجعه بار حوادث طبیعی از جمله زلزله بکاهیم.

وی در پایان با گلایه از عدم توجه مسئولان شهری به موضوعات ایمن سازی گفت:با توجه به جمعیت بالای پایتخت باید مسئولین امر توجه ویژه به ایمن سازی تهران داشته باشند، چرا که در صورت وقوع زلزله در این کلانشهر با وضعیت بحرانی و فاجعه بار مواجه خواهیم شد.