تعویض تاکسی‌های فرسوده؛ کند و قطره چکانی
_ روزنامه ایران نوشت: طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده از سال ۹۵ آغاز شد. در این ۵ سال تاکنون ۸۲ هزار و ۹۰۹ دستگاه تاکسی فرسوده نوسازی شده است، اما همچنان ۱۹۲ هزار تاکسی در سراسر کشور به سن فرسودگی رسیده‌اند که در صف نوسازی قرار دارند. البته از ابتدای امسال تا ۲۰ آبان ماه تعداد ۵ هزار و ۸۷۵ تاکسی نوسازی و تحویل متقاضیان شده است. در سال‌های ۹۴ تا ۹۵ به خاطر ثبات قیمت خودرو و پرداخت تسهیلات نوسازی از سوی بانک‌ها، نوسازی تاکسی‌های فرسوده شتاب بیشتری گرفت و حدود ۶۴ هزار خودرو نوسازی شد. آن‌طور که مرتضی ضامنی، مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کشور می‌گوید در هیچ سالی روند نوسازی تاکسی‌های فرسوده متوقف نشد، اما به دلیل افزایش نرخ خودرو و نبود تسهیلات بانکی از سال ۹۷ این روند کند و قطره‌چکانی شد: «ما سال ۹۶ تا تابستان سال ۱۴۰۰ شاهد افزایش ۲۵۵ درصدی نرخ پژو و ۲۹۹ درصدی نرخ سمند بودیم که با این نوسان قیمت و بدون تسهیلات ارزان‌قیمت، رانندگان توان مالی برای تهیه خودرو با این قیمت را ندارند و نیاز است که تسهیلات بانکی بیشتری پرداخت شود.»
او با اشاره به فعالیت ۳۱۸ هزار خودرو تاکسی در کشور و ۷۶ هزار خودرو در تهران می‌گوید: «براساس مصوبه هیأت وزیران تاکسی‌هایی که به سن ۱۰ سال رسیده‌اند مشمول فرسودگی می‌شوند. اما با وجود تمام مشکلاتی که وجود داشت، توانستیم از سال گذشته دوباره فرایند نوسازی را فعال کنیم. اگرچه در ابتدای سال ۹۹ به مشکل الزام مندرج در آیین‌نامه قانون هوای پاک مبنی بر ارتقای سطح آلایندگی خودرو‌های تولیدی از استاندارد یورو ۴ به یورو ۵ برخوردیم، اما خودروساز آماده اجرای آن نبود. در نهایت با موافقت سازمان حفاظت محیط زیست مجوز نوسازی ۵ هزار تاکسی با استاندارد یورو ۴ صادر شد. هم اکنون فرایند نوسازی ناوگان تاکسیرانی با تحویل خودرو با استاندارد یورو ۵ ادامه دارد و خودرو‌های تحویلی سمند و پژو ۴۰۵ است. یکی از دلایل کند شدن روند نوسازی ناوگان عدم همکاری دولت در ارائه تسهیلات بانکی و همین طور افزایش قیمت بود.»
براساس قانون هوای پاک مصوب سال ۹۶ مجلس، دولت موظف است از محل صرفه‌جویی حاصل از بهبود و مدیریت سوخت ناشی از اجرای این قانون ساز وکار و تسهیلات ارزان قیمت ۴ درصد برای جایگزینی خودرو‌های فرسوده را با پرداخت ۱۰ ساله فراهم کند. ما از دولت می‌خواهیم تا به روند نوسازی سرعت بخشد.
ضامنی می‌گوید: از سال ۸۶ و در راستای اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها دولت ۵۰ درصد از حق بیمه رانندگان را در قالب یارانه دولتی پرداخت می‌کند. مشکلی که وجود دارد این است که اطلاعات رانندگان از سال ۹۲ به بعد از سوی سازمان تأمین اجتماعی به‌روزرسانی نشده است و این سازمان از سال ۹۲ تا امسال از قبول فهرست‌های جدید و به‌روز کردن فهرست‌ها خودداری می‌کند. البته ما آمادگی داریم تا با آن‌ها همکاری کنیم.
قیمت‌های خودرو بالاست، نمی‌توانیم تعویض کنیم
مؤمنی راننده تاکسی می‌گوید: «از زمان ثبت‌نام تا زمانی که خودرو را تحویل می‌دهند، حداقل ۴۵ روز تا حداکثر سه ماه طول می‌کشد. مشکل اینجاست که در این زمان، چون خودروی ما فرسوده است مرتب دچار مشکل می‌شود و ما به تعمیر و تعویض قطعات نیاز پیدا می‌کنیم. خب اگر این زمان حتی به خاطر بدعهدی خودروساز‌ها هم طول نکشد، باز زمان زیادی است و ارزش ندارد که هزینه اضافی کنیم، چون در نهایت خودرو باید اسقاط شود. برای همین خیلی‌ها در این مدت بیکار می‌شوند.»
آقای عزیزی راننده دیگری می‌گوید: «نرخ برای سمند ۵۶ میلیون تومان و برای پژو ۴۶ میلیون تومان است که نرخ پارسال است، اما معلوم نیست که دوباره نرخ تغییر می‌کند یا نه. استرس افزایش قیمت‌ها بیشتر روی ماست. شما در نظر بگیرید که این پول حدود سه ماه در بانک می‌ماند، اما در ازای آن هیچ سودی به ما نمی‌دهند. تسهیلات سازمان تاکسیرانی ۹۰ میلیون تومان است که قسط آن ماهانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می‌شود و ۵ سال هم طول می‌کشد. البته اگر بانک کارشکنی نکند و بموقع وام بدهد. الان فقط تحویلی ایران خودرو را داریم و سایپا ماشین نمی‌دهد. اما همین خودرویی هم که به ما تحویل می‌دهند، کیفیت آن بسیار پایین است و گاهی مجبور می‌شویم که قطعات نو را تعویض کنیم یا مثلاً مشکل اتصال برق دارد و بعد از یک مدت کوتاه به سرویس اولیه نیاز پیدا می‌کند که ۷۰۰-۸۰۰ هزار تومان خرج روی دست ما می‌گذارد.»
خانم فرهادی راننده خطی دیگری می‌گوید: «مشکل اصلی مراکز اسقاط است. الان در ازای پراید ۱۴ میلیون تومان و برای سمند ۲۰ میلیون تومان به ما می‌دهند، اما اگر قطعه‌ای خراب باشد، یا ماشین روشن نشود، از این مقدار کم می‌کنند. مثلاً اگر خودرویی کپسول گاز نداشته باشد ۵ تا ۷ میلیون تومان از راننده کم می‌کنند یا ایرادات زیادی می‌گیرند که داد راننده را بالا می‌برد.»
توان پرداخت اقساط را نداریم
فرهاد مفتح، راننده خطی دیگری می‌گوید: «اقساط سنگین اجازه نمی‌دهد برای نوسازی مراجعه کنیم. خودروی من مدل ۸۸ است، ولی از نظر اقتصادی توان پرداخت اقساط را ندارم.»
امیر محمدی هم می‌گوید که ساختار موتوری پژو غیراستاندارد است و با توجه به آب و هوای گرم ایران، این خودرو برای تاکسی مناسب نیست. سایپا هم که فعلاً محصولی تحویل نمی‌دهد. در حالی که در همه جای دنیا بهترین خودرو‌ها برای تاکسی است.
موسی سیدی راننده دیگری می‌گوید که سال گذشته ثبت‌نام کردم، پیامک وام ۹۰ میلیونی هم برایم ارسال شد، اما همانجا خواستند برای سمند بلافاصله ۵۶ میلیون تومان واریز کنم که در توانم نبود. مدل خودروی سمند من سال ۸۷ است.
شاهرخ نعیمی تاکسیران دیگری می‌گوید که از مردادماه برای پژو ۴۰۵، مبلغ ۴۰ میلیون تومان واریز کرده‌ام ۱۸ مهر برایم پیش‌فاکتور صادر شد که با ایران‌خودرو تماس گرفتم و خودرو حاضر بود، اما مبلغ قسط‌ها از حالا ذهنم را درگیر کرده است.
پورسمیعی هم می‌گوید که اوایل شهریورماه پول واریز کرده‌ام، اما بعد از سه ماه که با تاکسیرانی تماس گرفتم، با بی‌احترامی گفتند اگر نمی‌خواهی، بیا و پولت را پس بگیر. به مسئول نوسازی گفتم با افزایش نرخ خودرو چه اتفاقی برای ما می‌افتد؟ گفت تا زمانی که تاکسی جدید تحویل نگرفته‌ای مشمول افزایش قیمت می‌شوی.
صادقی راننده دیگری می‌گوید: «تا دو سال قبل دولت ۲۰ درصد از نرخ تاکسی را به کارخانه پرداخت می‌کرد سال ۹۷ قیمت پژو ۴۰۵، درب کارخانه ۳۲ میلیون بود که تاکسی را با نرخ ۲۷ میلیون تحویل می‌دادند، اما الان سه سال است که این قانون اجرا نمی‌شود.»