دلیل لذت بردن از برخی ترسها چیست؟!
_ ترس؛ احساسی که در برخی موارد خوشایند است و در برخی دیگر واقع آدمی را عذاب میدهد، هیجان و استرسی ناشی از این احساس گاهی برخی را راهی بیمارستان میکند و گاهی دیگر نیز اثرات جبران ناپذیری را در فرد بر جای میگذارد و در این میان برخی افراد در برخی مواقع از این احساس ترس لذت میبرند که قصد داریم به بررسی دلایل آن بپردازیم.
ترس به چه معناست؟
ترس، همان هیجانی بنیادی است که میتواند به راحتی از ما محافظت کند و این حس درست از فرآیندی در بدن ما نشات میگیرد که ما با تجربهای که دیده ایم، لمس کرده ایم، بو کرده ایم و ... برانگیخته شود و اگر بخواهیم به زبان دیگر بگوییم، این مناظر، صداها و احساسات میتوانند ناشی از رخدادهای جهان بیرون و یا ناشی از تخیلات ما باشند و باید ترس را از دلشوره و اضطراب، که بطور معمول بدون وجود تهدید خارجی رخ میدهد، جدا دانست.
همانطور که میدانید، ترس بهخودیخود مشکلی را برای ما ایجاد نخواهد کرد، اما مسئله اصلی نحوه واکنش ما در برابر آن است، علاوه بر این موارد، ترس به رفتارهای خاصِّ فرار و اجتناب مرتبط میشود، در حالی که اضطراب، ناشی از تهدیدهاییاست که مهارناپذیر و غیرقابل اجتناب تلقی هستند.
بطور معمول ترس با درد ارتباط مستقیم دارد، بعنوان مثال فردی که از ارتفاع میترسد، اگر از ارتفاعی بیفتد آسیب جدی میبیند ویا حتی خواهد مرد.
برخی از نظریهپردازان، بر این امر معتقد هستند که ترس یکی از چند احساس بنیادین و فطری نظیر شادمانی و خشم در انسان است و بنوعی از سازوکارهای بقا بحساب میآید و معمولاً در پاسخ به یک محرک منفی خاص ظاهر میشود.
در زمانی که فرد میترسد، تغییرات مختلفی در بدن وی ایجاد میشود که در نتیجه آن پاسخ و واکنشی نظیر؛ انتظار آسیب قریبالوقوع، تغییرات ظاهری مانند پریدگی رنگ چهره، گرد شدن چشم، عرق کردن، لرزش، خشک شدن دهان، عوض شدن آهنگ صدا، احساس دلهره، گریه، درجای خود خشک شدن و جنگ یا گریز بروز میکند.
برخی از مؤلفههای ترس را بشناسید
در زمانی که میترسیم، چهار مؤلفه در بدن انسان رخ میدهد، که میتوان آنها را شامل موارد زیر دانست:
شناختی (انتظار خطر، افکار، باورها)
بدنی (رنگپریدگی پوست، تنیدگی عضلات، چهره بیمناک، تند شدن ضربان قلب، گشادشدن رگها، عرق کردن، توقف ترشح اسید معده، فقدان کنترل مثانه، کاهش ترشح بزاق و خشکی دهان، آزاد شدن کربوهیدرات از کبد)
هیجانی (احساس دلهره، احساس مورمور شدن)
رفتاری (فرار، اجتناب، میخکوب شدن، پرخاشگری)
ترس با چه عکس العملهایی نمود پیدا میکند؟!
حمله آنی
اگر بهطور ناگهانی با عامل خطرساز مواجه شوید ممکن است بلافاصله به آن حمله ور شوید. این بسیار کارساز است.
فریاد کشیدن
فریاد کشیدن عموماً در مردان و جیغ زدن در زنان اولین عکسالعمل در برابر عامل ترس است.
فریاد را صدایی با بسامد پایین و شدت صوت بالا و جیغ را صدایی با بسامد بسیار زیاد و شدت معمولی تعریف میکنیم.
صدایی که شدت بالا یا بسامد بالا دارد در اکثر مواقع باعث ترس موجود مهاجم خواهد شد و به سود افراد است. همچنین جیغ کشیدن در جوامع انسانی نوعی درخواست کمک نیز محسوب میشود.
فرار
فرار کردن از موجود مهاجم اگر سرعت و مهارت دویدن شما بهتر است ایده بسیار خوبی است، بخصوص زمانی که قدرت کافی برای مقابله با مهاجم را نداشته باشید.
اکثر موجودات مانند پرندگان، چهارپایان گیاه خوار و حشرات از این روش استفاده میکنند.
بیهوش شدن
بیهوش شدن که تقریبا حالتی مشابه مرگ است، سبب عدم تحریک غریزه کشتن در مهاجم میشود. در طبیعت بطور معمول حیوانات وحشی نظیر خرس و شیر از خوردن حیوانی که قبلاً مرده است خودداری میکنند.
چرا گاهی از ترس لذت میبریم؟
کنجکاوی
استقبال از ناشناختههای ترسناک، و کنجکاوی بسیاری از افراد نسبت به مسائل مرموز و نیمه تاریکواقعیتی برگرفته ازغریزیترین و طبیعیترین ترسها و در عین حال یکی از قدیمیترین کنجکاویهای انسان محسوب میشود.
در حقیقت انسان دوست دارد که از همهچیز سر درآورده و وقتی راز ناشناختههای زندگی را کشف میکند یا حداقل فکر میکند که به این راز دست پیدا کرده، زندگی برای او لذتبخشتر میشود و از این رو برخی به استقبال ناشناختههای ترسناک میروند.
اطمینان از امنیت
این موضوع در آدمی کاملا طبیعی است که در زمانی بترسد که بدنش وارد حالت گریز، ستیزیا انجماد شده باشد.
هرچند ما از لحاظ شناختی کمی مشکل داریم، اما مغز ما کار خود را خوب بلد است و از این رو در شرایط ترس عمدی و ایمن، همانند تماشای فیلم ترسناک یا انجام بازیهای ویدئویی ترسناک، مغز ما بهسرعت شرایط را ارزیابی میکند و به ما میگوید هیچ خطری ما را تهدید نمیکند و در نتیجه، بدنمان آرام میگیرد و بسیاری از ما از این تجربه لذت میبریم.
در حقیقت علت اینکه بسیاری از افراد بهدنبال ترس کنترلشده هستند این است که میدانند و اطمینان دارند شرایط را تحت کنترل دارند و در امنیتاند.
هیجان
درست در همان زمانی که ما میترسیم، ترشح آدرنالین، دوپامین، سروتونین، اکسیتوسین و اندورفین در بدن ما زیاد میشود.
همانطور که میدانید؛ فوران این هورمونها اثری مخدرگونه دارد و احساس رضایتمندی و سرشار از لذتی را ایجاد میکند و در صورتی که احساس امنیت و اطمینان خاطر را هم به این معجون جادویی اضافه کنیم و در آخر چیزی که حاصل میشود احساس شادابی و هیجانی لذتبخش خواهد بود.
احساس نزدیکی به دیگران
با توجه به اینکه ترشح هورمونهای خاص در زمان ترس منجر به احساس لذت میشود و در صورتی که فردی در کنار ما باشد ما این احساس لذت را به وی نیز منتقل خواهیم کرد.
در حقیقت این تجربه لذت ناشی از ترس باعث افزایش علاقه و همدلی بین افرادی میشود که در این تجربه مشترک حضور داشتهاند.
خشنودی و رضایت از خود
پس از تجربه یک ریسک بزرگ و تجربه ترس و گذشتن از مرزهایی که حول و حوش فرد کشیده شده بود، در نهایت فرد با احساس رضایت و خشنودی روبرو میشود، احساسی برگرفته از شجاعت و اینکه چالشی را با موفقیت پشت سر گذاشته است.
فراموشی موقت درگیریها و دغدغهها
درست در زمانی که در حال تجربه ترس هستید، همه نگرانیهای خود را فراموش میکنید، از قسط و وام و شکست عشقی گرفته تا دغدغههای روزانه خود. در این زمان هورمونهایی ترشح میشوند و شما را برای حالت ستیزیا گریز آماده میکنند.