چرا برخی از ازدواج فراری اند؟! /علائم گاموفوبیا و راههای مقابله با آن
_ ترس از ازدواج در جامعه ما بیشتر خود را نشان میدهد، موضوعی که با نام گاموفوبیا نیز شناخته میشود، این موضوع علائمی دارد و راهکارهایی برای مقابله با آن که در ادامه قصد داریم شما را با آن آشنا کنیم.
گاموفوبیا به چه معناست؟
ترس از تعهد یا گاموفوبیا نوعی ترس غیرواقعی از پیمان بستن، تعهد دادن و پذیرا شدن التزام برای باقی ماندن در یک ارتباط ثابت و صادقانه در کنار یک شخص دیگر برای همیشه است، در حقیقت میتوان به زبانی ساده گفت که؛ گاموفوبیا اصطلاحی است که برای توصیف ترسهای غیرعادی از تعهد و ازدواج به کار میرود.
اکثر افراد نمیدانند که با ازدواج کردن و تشکیل خانواده با چه مسائلی مواجه میشوند. در واقع خانواده و روابط جدید همگی برای کسانی که در دوران مجرّدی برای خودشان خلوتی داشته، چند سال تنها زندگی کرده، درونگرا بوده و شخصیت اجتنابی دارند کابوس است.
ترس از صمیمیت، هراسی است که بیشتر در پسران دیده میشود. در واقع برای این قشر نزدیکی به زنان در بخشهایی از زندگیشان آرزوست، اما اگر از حد بگذرد به کابوس تبدیل میشود.
در واقع یک پسر از کودکی باید برای استقلال روانی خود سدی به نام مادر را پشت سر بگذارد.
بطور مثال یک دانشآموز پسر ۹ ساله دوست ندارد مادرش برای بازگشتن از مدرسه دنبالش برود به همین دلیل صمیمیتهایی با این شکل را دفع میکند. فرایند استقلال از مادر کم کم در جوانی یک مرد مبدل به استقلال از زنان شده و آنها ناخودآگاه خود را از همه زنان بینیاز میبینند.
این همان نکته مبهم است که زنان را سردرگم کرده و موجب میشود مردان در خلوتهای شخصی، خود و علایقشان را بازیابی کنند و بیشتر امور روزمره خود را به نامزد یا همسرشان اطلاع ندهند.
افرادی که تجربه ناموفق عاطفی دارند یا در اطرافیانشان شاهد شکستهای عاطفی، طلاق، خیانت و کشمکشهای خانوادگی بودهاند، از آمار زیاد جدایی نگرانند و میترسند مشابه همین اتفاق برایشان بیفتد. از اینرو دچار ترس از ازدواج یا همان گاموفوبیا میشوند.
علائم گاموفوبیا چیست؟
تا حدودی احتیاط داشتن در مورد هر گونه انتخاب و تعهد، نشان دهنده ترس و هراس نیست.
هراس واقعی خودش را به روشهای بزرگ تری نشان میدهد. علائم رایج گاموفوبیا روانشناختی، عبارتند از:
عدم کنترل ترس از ازدواج یا تعهد
ترس یا وحشت شدید در مورد ازدواج یا تعهد
از روابط احساس اضطراب یا افسردگی میکنید
از ترس از ازدواج یا تعهد، حساس شرم و یا گناه میکنید
فکر کردن به تعهد شما را با ترس زیادی مواجهه میکند
شما زندگی خود را بر اساس این ترس سازماندهی کرده اید
احساس طاقت فرسای ترس، هلاکت یا نگرانی در مورد فکر کردن به ازدواج یا تعهد
هراسهای ساده، از جمله گاموفوبیا، هم علائم جسمی و هم علائم روانی دارند و حتی اگر خطر بیش از حد زیاد باشد، واکنش فیزیکی نسبت به آن بسیار واقعی است. پاسخ بدن در برابر خطر یا ترس توسط آدرنالین هورمون مبارزه یا پرواز تأمین میشود.
ترشح آدرنالین در هنگام ترس منجر به بروز فیزیکی گاموفوبیا میشود، از جمله:
ضربان قلب سریع
لرزش یا لرزیدن
سرگیجه، سبکی سر یا غش کردن
حالت تهوع، تعریق یا گرفتگی صدا
تنگی قفسه سینه، تنفس سریع یا احساس تنگی نفس
هراس واقعی به مدت ۶ ماه یا بیشتر به طور قابل توجهی بر مدرسه، کار یا زندگی شخصی شما تأثیر میگذارد. بر همین اساس، ترس از ازدواج یا تعهد ممکن است زندگی شما را مختل کند. در صورت بروز هر گونه اختلال در زندگی روزمره شما ناشی از ترس بهتر است به پزشک مراجعه کنید. مداخله زودهنگام بهترین فرصت را برای رفع ترس و بازیابی روابط شما فراهم میکند.
چه عواملی باعث گاموفوبیا میشود؟
نام بردن از دلایل فوبیای ساده، از جمله گاموفوبیا، اغلب دشوار است. برخی از افراد ترس ساده خود را با یک تجربه منفی گذشته مرتبط میدانند. در بروز ترس، ناحیهای از مغز به نام آمیگدالا احتمالاً نقش دارد. واکنشهای شما در برابر وقایع را ثبت کرده و احساسات شما را هنگام مواجهه با رویدادی مشابه به شما یادآوری میکند.
از طرف دیگر، بسیاری از افراد لزوما علت خاصی برای ترس از ازدواج خود ندارند. کارشناسان معتقدند این موارد ممکن است شامل برخی از ویژگیهای ارثی مانند شخصیت یا نگرشهای آموخته شده باشد. دانستن اینکه آیا رفتارها و ذهنیتها از نظر ژنتیکی به ارث میرسند یا از طریق تأثیر خانواده، اغلب دشوار است. به احتمال زیاد، هراسهای ساده ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی است.
ترس از تعهد میتواند ناشی از یک آسیب خاص مانند مشاهده رابطه سخت یا طلاق والدین باشد. ممکن است شما با این تصور بزرگ شده باشید که رابطه یا درگیریهای زناشویی قابل حل نیست و نمیخواهید در مسیر پدر و مادر خود قدم بگذارید.
گاموفوبیا میتواند ناشی از رابطه قبلی باشد که از تعهد به یک فرد نتیجه مورد نظر را نگرفته اید و یا فرد را از دست داده است. حتی ممکن است ژنتیکی از تعهد و ازدواج ترس داشته باشید.
دلایلی که میتوان برای ترس از ازدواج برشمرد
ترس از بازماندن از اهداف
گاهی فرد به این دلیل ترس از ازدواج دارد که نگران است با هر تغییری، از جمله ازدواج، از اهداف خود باز بماند. واقعیت این است که ازدواج به شما ارزشها و اعتبارهای جدید میدهد و برخی اعتبارهای پیشین را از شما میگیرد. بنابراین، با ازدواج دچار ورشکستگی عاطفی، شخصیتی یا معنوی نمیشوید بلکه ارزشها و داشتههایتان تغییر میکند.
ترس از صمیمیت
این ترس بیشتر در پسران دیده میشود. یک پسر از کودکی در پروسه استقلال روانی خود باید از سد مادر بگذرد، ورود به دنیای مردانه مستلزم این است که از مادر فاصله بگیرید تا پدر و عموها او را بپذیرند؛ بنابراین این نوع صمیمیتها را دفع میکند.
پروسه استقلال از مادر کم کم در جوانی یک مرد مبدل به استقلال از زنان میشود و آنها در ناخودآگاه خود از همه زنان خود را بینیاز میبینند. این همان نکته مبهم است در شخصیت شناسی مردان که زنان را گیج میکند. شما وقتی در صمیمیت با یک مرد متوجه شدید جلو نمیآید یا عقب نشینی میکند، مثلا تلفن جواب نمیدهد یا جایی میرود و به نامزدش اطلاعی نمیدهد. نشان میدهد که مرد، از حد صمیمیت خودش عبور کرده و فرصت میخواهد تا در خلوت و دوری از شما، خودش را بازیابی کند.
شخصیت درونگرا و اجتنابی
فرد نمیداند در ازدواج با چه چیزی مواجه خواهد شد. خانواده جدید، روابط جدید همه و همه برای کسی که برای خودش خلوتی داشته، درونگرا است یا شخصیت اجتنابی دارد، کابوس است. پیشنهاد میشود چنین فردی با فردی درست به اندازه خودش درونگرا یا اجتنابی ازدواج کند تا در زندگی مشترک، در عین داشتن فضای دو نفره، به فضای فردی و تنهاییهای یکدیگر هم احترام بگذارند. در غیر اینصورت ازدواج یک فرد اجتنابی با فردی عملگرا و فردی درونگرا با یک برونگرا، به شکست منتهی میشود.
ترس از شکست عاطفی
افرادی که تجربه ناموفق عاطفی دارند یا در اطرافیانشان شکستهای عاطفی، طلاق، خیانت و کشمکشهایی را در زندگی مشترک دیدهاند. آنهایی که از آمار بالای جدایی در جامعه نگرانند و میترسند مشابه همین اتفاق برای خودشان بیفتد، معمولا دچار ترس از ازدواج یا همان گاموفوبیا میشوند. واقعیت این است که همه ما به یک اندازه در معرض شکست عاطفی هستیم مگر آنکه انتخابی دقیق و درست داشته باشید و برای ازدواج، به جای هیجانات با منطق پیش برویم. مشاوره بگیریم، تحقیق کنیم و بالاتر از همه توکل داشته باشیم. تجربیات تلخی که دیگران داشتهاند میتوانند منشا تجربه برای ما باشند نه این که عاملی بازدارنده به حساب بیایند و برای حرکت، مانع شوند.
راههای مقابله با ترس از ازدواج
ابتدا باید مطمئن شوید که میخواهید زندگیتان را با فرد دیگری تقسیم کنید. بسیاری از افراد مجردی که نمیتوانند تعهد را قبول کنند دلیلشان این است که نمیتوانند تصمیم بگیرند که آیا واقعا کسی را میخواهند یا خیر. پس باید کار را با تعیین خواستههایتان شروع کنید.
از ترسهایتان آگاه شوید. ببینید در چه زمینههایی ترس بر شما غلبه میکند و تشخیص دهید که چه چیزی سبب میشود که از دست یافتن به اهدافتان باز بمانید. باید بدانید که وجود ترسهایی نظیر ترس ازعدم پذیرش، تغییر و از دست دادن آزادی کاملا معقول و طبیعی است. اگر از وجود آنها اطلاع داشته باشید، میتوانید استراتژیهایی برای فایق آمدن به آنها ایجاد کنید.
سرعت پیشرفت ارتباط را تنظیم کنید. تعداد زیادی از افراد مجرد در همان مراحل ابتدایی ارتباط به دام شهوت و اشتیاق بیش از حد گرفتار میشوند و زمانیکه که نوبت به تصمیمگیری برای آینده میرسد، عقب نشینی میکنند برعکس عده دیگری از افراد نیز هستند که آنقدر تعلل و درنگ به خرج میدهند که از نظر محدوده زمانی دچار مشکل میشوند.
یکی از راههایی که میتواند مهارتهای متعهد شدن شما را تقویت کند این است که با هم توافق کنید که برای مدت زمانی به صورت انحصاری با هم ارتباط برقرار کنید. در مورد اهداف زندگی و آرزوهایی که در سر میپرورانید با هم صحبت کنید. همچنین جنبههای روحی و باطنی و شخصیت درونی خود را برای طرف مقابل آشکار نمایید. انجام این کار موقعیتهای نابی برای تجربه اعتماد، صمیمیمت و نزدیکی فراهم میآورد.
زوجهایی که در یک ارتباط سالم قرار میگیرند یکدیگر را تشویق میکنند تا تبدیل به افرادی با قدرت عملکرد و توانایی بالقوه بالا برای جامعه باشند. افراد موفق مکررا شریک زندگی خود را برای موفقیتهایی که بدست میآورد، تشویق کرده و به او اعتبار و امتیاز میدهند.
به چیزی که از دست میدهید فکر نکرده و از آن نترسید بلکه به چیزهایی فکر کنید که در ازای یک رابطه صادقانه و عاشقانه بدست میآورید مانند اعتماد، صمیمیت، نزدیکی.
همانطور که مشاهده کردید ترس از ازدواج و تعهد به خاطر از دست دادن هویت و آزادیهای فردی نوعی تشویش واهی و غیرواقعی است.
در زندگی مشترک داشتهها آنقدر زیاد است که ترس از دست دادن استقلال در مقابل آن رنگ میبازد.
مسلما این امر در ابتدا مستلزم پذیرش ریسک بالایی است، اما با در نظر گرفتن مراحلی که در بالا به آنها اشاره شد، پس از چندی متوجه میشوید که مزایایی که بدست آورده اید تا چه حد بیشتر از زیانهایی است که به شما وارد شده است.