ترکیب واکسن‌های کرونا جواب می‌دهد؟
_ فارس نوشت: اغلب واکسن‌های تولید شده برای مقابله با بیماری کووید۱۹ دو دز هستند و تقریبا تمام کسانی که هر دو دز را تزریق کرده‌اند، واکسن یکسانی بوده است، اما این روند در حال تغییر است، زیرا برخی از کشورها اجازه می‌دهند و حتی در برخی موارد تشویق هم می‌کنند که افراد واکسن ترکیبی دریافت کنند؛ گرچه روند ترکیب واکسن‌ها در حال بررسی است، اما تاکنون عارضه‌ای از این روش منتشر نشده و شواهد نشان می‌دهد، این رویه نه تنها می‌تواند دسترسی به واکسن‌ها و درنهایت کنترل اپیدمی کرونا را تسهیل کند، بلکه منجر به افزایش ایمنی در آن‌هایی می‌شود که واکسن ترکیبی کووید ۱۹ را دریافت کرده‌اند.
در این گزارش با جزئیات به این موضوع پرداخته‌ایم:
چرا واکسن‌ها ترکیب می‌شوند؟
در مارس سال جاری، در پی نگرانی‌ها در مورد بروز موارد نادری از لختگی خون پس از تزریق واکسن آسترازنکا در برخی کشورها، تزریق این واکسن متوقف شد. تعدادی از کشور‌های اروپایی از بخش درمان خواستند در بعضی گروه‌های سنی که در دز اول واکسن آسترازنکا دریافت کرده بودند، برای دز دوم واکسن دیگری بزنند، هرچند در کارآزمایی‌های بالینی این ترکیب واکسن بررسی نشده بود. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، یکی از کسانی بود که مشمول این سیاست شد و پس از دز اول آسترازنکا، برای دز دوم واکسن مدرنا دریافت کرد. سایر کشورها، مانند کانادا، محدودیت موجودی آسترازنکا را دلیل ترکیب واکسن‌ها اعلام کردند. این مساله می‌تواند در کشور‌های فقیرتر که در تامین واکسن مشکل دارند شایع‌تر باشد. سرانجام، برخی افراد از جمله مدیران شرکت‌های داروسازی، با استناد به اینکه ترکیب واکسن‌ها می‌تواند پاسخ ایمنی قوی‌تری ایجاد کند، دز‌های واکسن دریافتی‌شان را تغییر دادند.
ترکیب اسپونتیک با واکسن آمریکایی و چینی
براساس نتایج یک مطالعه انجام شده در آرژانتین به عنوان یکی از کشور‌های مشارکت کننده در طرح جهانی بررسی واکسن‌های ترکیبی علیه ویروس کرونا، وزارت بهداشت این کشور طبق نتایج اولیه ترکیب واکسن اسپوتنیک با دز‌های دیگر همچون آسترازنکا، سینوفارم و مدرنا از عدم بروز هیچگونه عارضه جدی خبر داد. به این ترتیب ۴۱.۶ درصد داوطلبان پس از واکسیناسیون دوم هیچ عارضه‌ای نداشته، ۸.۴ درصد افراد دچار تب و کمردرد و ۵۰ درصد افراد واکسینه شده تنها درد در محل تزریق را گزارش کردند. وزارت بهداشت آرژانتین با بیان اینکه بررسی اثربخشی ترکیب واکسن‌ها هنوز در دست بررسی است، اعلام کرد این مطالعه از هفتم ژوئیه (۱۶ تیر ماه) آغاز شده و متوسط سن افراد شرکت کننده، ۴۹ سال بوده است.
اسپوتنیک‌وی از جمله واکسن‌هایی است که در کنار سایر کاندیدا‌های واکسن آسترازنکا و سینوفارم، تا کنون در آرژانتین تزریق شده است.
تایید اثربخشی ترکیب واکسن روسیه با آسترازنکا
صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه نیز بر اساس نتایج به دست‌آمده از ترکیب واکسن آسترازنکا با دز نخست واکسن اسپوتنیک وی، از اثربخشی این واکسن ترکیبی در برابر ویروس کرونا و عدم بروز عوارض جانبی در افراد واکسینه شده، خبر داد. هر دو واکسن «اسپوتنیک وی» و «آسترازنکا» از فناوری مشابهی برای ایمن سازی بدن در مقابل ویروس کرونا استفاده می‌کنند. در ساخت واکسن‌های تولید شده علیه کووید-۱۹ تا کنون روش‌های مختلفی استفاده شده است. در برخی از واکسن‌ها همچون سینوفارم چین از ویروس‌های غیر فعال شده، در واکسن‌هایی مانند اسپوتنیک وی و آسترازنکا از ناقل‌های ویروسی غیر قابل تکثیر و در واکسن‌هایی مانند فایزر و مودرنا از پیام رسان‌های آران‌اِی (RNA) استفاده شده است. صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: تجزیه و تحلیل‌های موقتی داده‌ها، سطح ایمنی بالا برای استفاده ترکیبی این دز‌های واکسن را نشان می‌دهد؛ نه عوارض جانبی و نه حتی موارد ابتلا به کرونا پس از واکسیناسیون مشاهده شده است. آزمایش ترکیب این واکسن‌ها تا روز دوم ماه مارس سال ۲۰۲۲ (۱۱ اسفند ۱۴۰۰) به طول می‌انجامد و در آن ۱۵۰ فرد بزرگسال شرکت می‌کنند.
واکسن‌های ترکیبی کارکرد یکدیگر را تکمیل می‌کنند
شان لو، پژوهشگر دانشگاه پزشکی ماساچوست می‌گوید: «ما هنوز درک کاملی از کارایی چند واکسن متفاوت نداریم و مکانیزم امر را نیز به سهولت نمی‌توانیم توضیح دهیم. آن چه روشن است این که انواع واکسن‌ها با روش‌های مختلف، سیستم ایمنی بدن را بیدار و هوشیار می‌کنند و ترکیب این روش‌ها به نوبه خود می‌تواند ایمنی را تقویت کند یا زمان ایمنی را طولانی‌تر سازد».
سایر دانشمندان نیز باور دارند، حداقل سودمندی واکسیناسیون ترکیبی این است که کارکرد‌های یکدیگر را تکمیل می‌کنند.
تلفیق واکسن‌ها از زاویه دید مدیر واکسیناسیون WHO
کیت اوبراین، مدیر بخش واکسیناسیون سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد، تمامی واکسن‌های تایید شده تحت نظر این سازمان گرچه از روش‌های متفاوتی برای مقابله با این ویروس آنتی بادی را در بدن تولید می‌کنند، اما همگی به شکلی یکسان برای ایمن سازی بدن طراحی شده اند. وی افزود: «براساس قاعده کلی کارکرد واکسن‌ها فکر می‌کنیم تلفیق و ادغام واکسن‌ها با یکدیگر امکان پذیر خواهد بود».
تزریق دو واکسن مختلف تساوی عرضه را به دنبال خواهد داشت
کوزاک می‌گوید برای تساوی عرضه، اگر دو واکسن مختلف برای یک فرد مورد استفاده قرار گیرد، راحت خواهد بود. بیشتر واکسن‌های کووید ۱۹ به تزریق مضاعف نیاز دارند؛ دز اولیه و به دنبال آن تقویت کننده برای تقویت و گسترش پاسخ ایمنی نیاز است؛ در کانادا، دامنه واکسیناسیون با مشکلات موجود درگیر شده است. جریان واکسن از برخی شرکت‌ها به یکباره کاهش یافته در حالی که برخی دیگر دز‌های بیشتری را ارائه می‌دهند. از این رو برخی موفق به دریافت دز دوم واکسن نشده‌اند.
برای محافظت بیشتر شاید لازم است به یک واکسن اتکا نشود
ژو زینگ، استاد مرکز تحقیقات ایمنی شناسی مک مستر در همیلتون، می‌گوید که جدا از کاهش احتمال عرضه، مطالعه صورت گرفته در زمینه تفاوت واکسن‌ها نشان می‌دهد، این عامل ممکن است محافظت بهتری نسبت به اتکا به یک نوع واکسن ایجاد کند.
اثر بخشی واکسن از چه زمانی آغاز می‌شود و تا چه زمانی ماندگار می‌ماند؟
ایمنی زایی واکسن دو تا سه هفته بعد از تزریق نوبت اول آغاز می‌شود و دو هفته بعد از تزریق نوبت دوم کامل می‌شود؛ بنابراین ریسک ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در روز‌های ابتدایی بعد از تزریق واکسن وجود دارد و نباید نادیده گرفته شود. ماندگاری ایمنی در برابر ویروس کرونا بعد از تزریق واکسن‌های کووید ۱۹ مشخص مشخص نیست، اما انتظار می‌رود دو هفته بعد از کامل شدن واکسیناسیون، فرد واکسینه شده حداقل ۶ ماه در برابر ویروس کرونا ایمنی داشته باشد.