زورآزمایی ورشو و بروکسل؛ لهستان از اتحادیه اروپا خارج میشود؟
- حزب حاکم راستگرای لهستان به ریاست «یاروسلاو کاچینسکی» در ۶ سال گذشته در موضوعهای مختلف با اتحادیه اروپا به چالش خورده و درگیر شده است.
عمده این چالشها از تلاش حزب حاکم لهستان برای کنترل بیشتر دادگاههای این کشور ناشی میشود.
دادگاه قانون اساسی لهستان پیش از این رای به نادیده گرفتن برخی از قوانین اتحادیه اروپا به دلیل اولویت قانون اساسی این کشور داده بود؛ موضوعی که به زعم تحلیلگران، تقدم قوانین لهستان بر قوانین اتحادیه اروپا و نخستین گام این کشور در مسیری انگلیس برای تحقق برگزیت محسوب میشود.
براساس رای مذکور، لهستان در بهترین حالت به صورت آشکار قوانین و ارزشهای بلوک اقتصادی و سیاسی مهم قاره سبز را نادیده میگیرد و در بدترین حالت از این بلوک خارج میشود.
«نیویورک تایمز»، در این باره نوشت «اتحادیه اروپا با چالش فزایندهای از سوی لهستان مواجه است که نهادهای آن را در مقابل یکدیگر قرار میدهد و موجب ایجاد شکاف در میان کشورهای عضو این اتخادیه میشود؛ زمانی که عضوی مکررا قوانین مورد توافق ۲۷ کشور اتحادیه را نقض میکند، اما قصد خروج از آن را ندارد، چه باید کرد؟»
ورشو به هیچ عنوان قصدی برای عقب نشینی از تصمیم خود نشان نداده و در ماه اخیر یعنی زمانی که دادگاه لهستان با صدور حکمی برخی قوانین این کشور را به قوانین اتحادیه اروپا برتری داد در اصل گامی تحریک آمیز برداشته و یکی از ستونهای اصلی این اتحادیه را رد کرده است.
این تنش در هفته اخیر با درگیری میان رئیس کمیسیون اروپا و نخست وزیر لهستان تشدید شد و نشستهای اخیر اتحادیه اروپا نیز با تمرکز بر روی حاکمیت قانون این اتحادیه در میان کشورهای عضو دنبال شده است.
مقامهای اتحادیه اروپا میگویند که با وضعیت بی سابقهای روبرو هستند که در آن یکی از اعضا مستقیماً اصل بنیادی این اتحادیه را به چالش میکشد.
برخی تحلیلگران همچنین استدلال میکنند که ناسازگاری لهستان ممکن است تهدیدی بزرگتر از برگزیت باشد، بحران وجودی دیگری که در آن یکی از اعضا، انگلیس، تصمیم به خروج یکجانبه گرفت، در حالی که بقیه متحد باقی ماندند.
«سوفی پورنشلگل»، تحلیلگر ارشد سیاست در مرکز سیاست اروپا مستقر در بروکسل، میگوید «مشروعیت اتحادیه اروپا در خطر است؛ اگر قانون اتحادیه اروپا بر قوانین ملی کشورهای عضو برتری نداشته باشد پس وجود این اتحادیه چه فایدهای دارد؟»
«ماتئوش موراویسکی»، نخست وزیر لهستان، به تازگی، اتحادیه اروپا را به تجاوز از اختیارات خود و باج گیری از لهستان برای پذیرش دستورالعملهای کمیسیون با تحریم متهم کرد.
به گفته وی، «اگر میخواهید اروپا را به یک ابردولت بدون ملت تبدیل کنید، ابتدا رضایت همه کشورها و جوامع اروپایی را برای این امر جلب کنید.»
لهستان مدتهاست که میگوید بروکسل به دنبال محدود کردن حاکمیت این کشور و اعمال برخی سیاستهای خود است؛ حقوق و سایر مسائلی که مغایر با سنتهای لهستانی و اراده رای دهندگان است.