چرا باید خیالمان از چرخ‌های هواپیما راحت باشد؟
- روزنامه هفت صبح نوشت: احتمالا شما هم بقایای لاستیک ماشین‌ها را در گوشه اید که در حال ســوختن هســتند و کنار جاده دیده یا همیشــه در ماشین شــخصی زاپاس داشته اید تا در صورتی که در راه لاســتیک ماشین پنچر شد به ســراغش بروید. اما تا به حال خبری در مورد پنچر اید؟ نه، چراکه معمولا شدن چرخ هواپیما شــنیده چرخ‌های هواپیما پنچر نمی‌شوند. اما چطور ممکن است چرخ‌هایی که هم ابعادشان از چرخ‌های ماشین کوچک‌تر و هم فشــار وارد بر آن‌ها بیشتر است، پنچر نشــوند؟ در واقع عواملی که باعث شده تا چرخ‌های هواپیما در برابر وزن زیاد و سرعت بالای آن مقاومت بالایی از خود نشــان دهند و پنچر نشوند، میزان باد موجود در این چرخ‌ها، نحوه ســاخت و مواد سازنده لاستیک این چرخ هاست.
جالب است بدانید این چرخ ها تا حدود ۲۰۰ پوند بر اینچ مربع باد می‌شوند یعنی شش برابر میزان بادی که در درون تایر ماشین است. در واقع این فشار هوای بالا‌های هواپیما‌ها در درون تایر چرخ است که قدرت چرخ را تامین می‌کند.
اما چرخ‌های هواپیما با چه بادی پر می‌شــوند؟ باید بگوییم ماجرا با باد کردن بادکنک یا چرخ دوچرخه متفاوت اســت و بــاد کردن چرخ هواپیما با باد معمولی موجب پوسیدگی چرخ می‌شود. براساس قوانین، چرخ هواپیما باید با گاز نیتروژن پر شود. وجود گاز نیتروژن در چرخ‌های هواپیما علاوه بر به تعویق انداختن زمان پوسیدگی، باعث می‌شود در مواقع ترمز اضطراری و آتش گرفتن لاستیک هواپیما، به علت ماهیت خنثی بودنش، از گسترش آتش سوزی جلوگیری کند.
به طور کلی چرخ‌های هواپیما مجبور به تحمل و دوام آوردن شرایط سخت پرواز همچون تحمل وزن هواپیما بر روی زمین، تحمل دما تا ۱۵۰ درجه سانتیگراد در زمان نشست و برخاســت، تحمل ضربات سنگین زمان فرود، تحمل دمای منفی ۴۰ در ارتفاعات و تحمل فشار طاقت فرسا زیر وزن هواپیما در زمان ترمز پس از فرود هستند؛ بنابراین باید تمامی این موارد در نحوه ساخت و مواد سازنده آن لحاظ شوند.
وقتی صحبت از پنچر شدن چرخ می‌شود در واقع منظور صدمه دیدن یا پارگی قسمت لاستیکی است که روی چرخ قرار گرفته است. این قسمت پلاســتیکی در چرخ‌های هواپیما بسیار محکم‌تر از ماشین اســت که البته این ساختار علاوه بر بالا بردن مقاومت لاستیک‌ها در برابر ضربه، تورم پرفشــار تایر‌ها را هم باعث می‌شود. همین امر باعث می‌شود تا میزان سرعت و فشار وارده بر چرخ‌ها در زمانی که فرود می‌آیند و بر روی زمین می‌نشینند تا قبل از توقف کامل کنترل شود و مانع آسیب دیدن چرخ شود. اما دومین وجه تمایز لاستیک‌های هواپیما با لاستیک‌های چرخ ماشین این اســت که به دلیل وجود آرامید‌های (نوعی پلیمر مصنوعی) به کار رفته در ساختار تایر‌ها بسیار قدرتمندتر از لاستیک ماشین‌ها عمل می‌کنند.
در واقع قدرتمندترین چرخ‌ها قادرند در برابر فشار‌های زمان فرود با سرعت ۴۶۳ کیلومتر بر ساعت مقاومت کنند. این در حالی است که براساس قوانین صنعت هوانوردی یک چرخ هواپیما زمانی به معیار‌های استاندارد نزدیک اســت که بتواند فشاری معادل چهار برابر فشار ارزیابی شده را تنها برای ۳ ثانیه تحمل کند.
طول عمر چرخ‌های هواپیما از آنجایــی که تمام برند‌های لاســتیک‌های هواپیما مجبور به گذراندن تست های ایمنی سختگیرانه صنعت هوایی هســتند معمولا هیچ مارک لاستیک ضعیف و کم کیفیتی در بازار لاســتیک هواپیما وجود ندارد. به همین دلیل لاســتیک چرخ‌های هواپیما معمولا پس از ســاییدگی تا چندبار قابلیت تعمیر و استفاده مجدد را دارند.
به طور میانگین لاســتیک چرخ‌های هواپیما قابلیت‌های دوام تا ۵۰۰ نشست و برخاست را پیش از تعویض دارند و پس از آن تحت ترمیم و اصلاح قرار می‌گیرند که با این شــیوه، تایر هواپیما تا ۷ برابر عمر اولیه اش قابل استفاده خواهد بود.