چالش‌های پیش روی لیگ برتر ایران؛ از زمین‌های نامناسب تا محرومیت باشگاه‌ها از حق پخش تلویزیونی
_ روزنامه جوان نوشت: فصل جدید لیگ برتر فوتبال در شرایطی از عصر امروز آغاز می‌شود که نگاهی به چالش‌های ۲۰ دوره گذشته لیگ نشان می‌دهد که باشگاه‌های ایران از داشتن بدیهی‌ترین فاکتور‌های یک تیم حرفه‌ای مانند داشتن زمین تمرین و گرفتن حق پخش تلویزیونی محروم هستند.
۲۱ سال پیش فدراسیون فوتبال تصمیم به برداشتن یک قدم بزرگ در راه حرفه‌ای شدن فوتبال باشگاهی در ایران گرفت، آن هم برای فوتبالی که تا پیش از آن سطح اول آن رقابت‌های لیگ دسته اول آزادگان بود که با ۱۲ تیم برگزار می‌شد. اینگونه بود که حرفه‌ای شدن فوتبال از سال ۸۰ کلید خورد و از ابتدای دهه ۸۰ فوتبال باشگاهی ایران پسوند حرفه‌ای گرفت. از آن روز تا به امروز ۲۱ سال می‌گذرد و لیگ برتر با تمام بالا و پایین‌هایی که در ۲۰ دوره گذشته داشته، وارد بیست و یکمین دوره می‌شود، رقابت‌هایی که پس از دو ماه تعطیلی بین‌فصل قرار است از امروز تنور فوتبال را داغ کند.
معضل حل نشدنی برنامه‌ریزی و تعطیلی
لیگ بیست و یکم در شرایطی از امروز سوت آغاز آن زده می‌شود که یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در مدت دو دهه برگزاری با آن روبه‌رو بوده، زمان‌بندی مسابقات و تعطیلی‌های پی‌در‌پی آن به بهانه‌های مختلف بوده است. مثال واضح آن، تاریخ شروع فصل جدید است، در حالی که در اکثر کشورها، رقابت‌های لیگ حداقل از یک ماه پیش آغاز شده، در ایران، اما برخلاف خیلی از لیگ‌های خارجی لیگ فوتبالمان با تأخیری دو ماهه نسبت به دوره‌های قبلی آغاز می‌شود. البته با توجه به پایان لیگ گذشته در هشتم مرداد و ایجاد یک حداقل فاصله برای تمرینات پیش از شروع فصل و نقل و انتقالات تیم‌ها، فاصله دو ماه و نیم طبیعی به نظر می‌رسد.
این در شرایطی است که می‌شد لیگ بیستم را با برنامه‌تر برگزار کرد تا فصل پیش اینقدر طولانی نشود، اگرچه موانعی مانند کرونا و بازی‌های تیم ملی در انتخابی جام جهانی و همچنین حضور باشگاه‌ها در لیگ قهرمانان در چیدن هفته‌های لیگ تأثیرگذار بوده، اما می‌شد با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و کاهش زمان تعطیلی‌ها به خاطر تیم ملی و تیم‌های درگیر در لیگ قهرمانان، لیگ برتر را با کمترین وقفه برگزار کرد، به خصوص که وقتی در همه دنیا برای بازی‌های ملی و باشگاهی تنها یک هفته لیگ کشورشان تعطیل می‌شود، چه ضرورتی دارد که این فاصله در ایران دو هفته باشد. مسئله‌ای که باعث طولانی و فرسایشی شدن لیگ می‌شود و ضربه آن را باشگاه‌ها می‌خورند. به عنوان نمونه اگر لیگ ایران یک ماه پیش آغاز می‌شد، به طور قطع پرسپولیس هم مانند الهلال که هفت هفته از برگزاری لیگ این کشور می‌گذرد، در شرایط بهتری برای مسابقه قرار داشت و مانند شنبه شب، اسیر تیم عربستانی نمی‌شد.
لیگی که تنها به اسم حرفه‌ای شده است
البته علاوه بر برنامه‌ریزی نامناسب و تعطیلی‌های طولانی، تیم‌های باشگاهی حاضر در لیگ برتر، خیلی‌هایشان از ابتدایی‌ترین امکانات و زیرساخت‌های حرفه‌ای که یک باشگاه باید داشته باشد، بی‌بهره هستند. اگر چند باشگاه مانند سپاهان و فولاد را فاکتور بگیریم، بقیه تیم‌های دولتی لیگ حتی یک زمین تمرینی مناسب هم ندارند، آن هم در حالی که داشتن چنین امکاناتی حتی در لیگ‌های درجه سوم آسیایی هم به عنوان یک فاکتور پذیرفته شده است. نمونه آن باشگاهی مانند استقلال است که با وجود سابقه، افتخارات و هواداران زیادی که دارد برای لیگ بیست و یکم تا همین چند روز پیش یک زمین تمرینی مشخص نداشت و در نهایت پس از تعویض چند باره محل تمرین در دقیقه ۹۰ مسئولان آن توانستند یک زمین اجاره‌ای برای تمرین پیدا کنند.
چنین بی‌تفاوتی را در باشگاه‌ها نسبت به اولیه‌ترین زیرساخت مورد نیاز یک باشگاه حرفه‌ای اگرچه باید از چشم مدیریت دید، اما بسته بودن اکثر راه‌های درآمدزایی در لیگ برتر سبب شده مدیران، بودجه دولتی را هم که دریافت می‌کنند، برای قرارداد‌ها و هزینه‌های جاری تیم هزینه کنند و آینده‌نگری و تقویت زیرساخت‌ها کمتر جایی در بین اولویت‌ها دارد. این در حالی است که در صورت اجرایی شدن قانون حق پخش تلویزیونی و کپی‌رایت، باشگاه‌های ایرانی می‌توانند از این دو منبع که اصلی‌ترین راه‌های درآمدزایی هستند برای فراهم کردن شرایط قابل قبول و رسیدن به سطوح اولیه یک تیم حرفه‌ای استفاده کنند. البته با مدیرانی که نه با سفارش، بلکه با توجه به تخصص و کارنامه‌شان در جایگاه مدیریت باشگاه دولتی قرار می‌گیرند. البته با توجه به مقاومت صداوسیما به نظر نمی‌رسد که فوتبال باشگاهی با وجود حقی که درباره پخش بازی‌ها دارد، به این زودی‌ها به آن برسد و فعلاً باشگاه‌ها باید با این شرایط خودشان را وفق دهند. اگرچه با بستن قرارداد‌های با ضابطه و چارچوب‌دار می‌توان با صرفه‌جویی در هزینه‌ها، توجه به زیرساخت‌ها را هم در اولویت قرار داد.
چراغ فصل ۲۱ را روشن می‌کنند
با وجود تمام ضعف‌هایی که لیگ به اصطلاح حرفه‌ای ایران دارد، فصل بیست و یکم از امروز با انجام چهار بازی آغاز می‌شود؛ پیکان – نفت مسجدسلیمان، پدیده مشهد – آلومینیوم اراک، نساجی مازندران – فجر شهید سپاسی از ساعت ۱۶ به میدان می‌روند و از ساعت ۱۸ نیز سپاهان میزبان مس رفسنجان است.