سهامداران بورس چشم انتظار ۶ ماه دوم سال
_ روزنامه رسالت نوشت: بازار سرمایه در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ رشد ۶ درصدی را تجربه کرد و نتوانست بیش‌از این انتظارات را برآورده کند. حالا امید سهامداران به نیمه دوم سال است تا ببینند شاخص کل بورس در پاییز و زمستان چه مسیری را طی می‌کند و آیا می‌تواند به رشدی بیشتر از ۶ماهه اول سال برسد.
کارشناسان و تحلیلگران بازار معتقدند معاملات بازار سرمایه در نیمه دوم سال جاری مانند دوره‌های زمانی قبل با مسائل مختلفی مواجه است و رشد یا ریزش آن بستگی به این عوامل دارد، متغیر‌هایی مانند سرنوشت برجام، نرخ دلار، نرخ بهره بین‌بانکی، کاهش تولید و فروش کارخانه‌ها به علت احتمال قطع گاز و قیمت‌گذاری دستوری ازجمله عواملی هستند که هرکدام می‌توانند اثر مهمی بر بازار داشته باشد.
آنچه مسلم است امکان کسب بازدهی سهامداران از بورس در سال جاری به میزان سال ۹۹ که به بیش از ۱۰۰ درصد رسیده بود، بعید به نظر می‌رسد، اما براساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده رکودی هم که در نیمه دوم سال قبل در بازار شکل گرفت را تجربه نخواهند کرد و درنهایت تا پایان سال نزول و صعود بالایی برای شاخص تصور نمی‌شود.
عدم ایجاد افت یا جهش بالا در بازار سهام
فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به متغیر‌هایی که بورس در ۶ ماهه دوم سال با آن روبه‌رو خواهد شد، گفت: حجم نقدینگی نسبت به دوره مشابه قبل در حدود ۴۰ درصد رشد داشته است؛ بنابراین رشد تورم، افزایش نقدینگی و رشد تولید ناخالص ملی بزرگ‌ترین متغیر‌های اقتصاد کشور است که بازار سرمایه هم از آن مستثنی نیست. تجربه سال ۹۹ منجر به انفجار شاخص کل و رشد بی‌مهابای قیمت اغلب سهام شرکت‌ها بود و بسیاری از مسئولان را واداشت که بازار را رصد کنند و از نظرات بازارگردان‌ها و کارشناسان برای کنترل آن استفاده نمایند.
وی یکی از چالش‌های پیش روی بازار سهام در ۶ماهه دوم سال را حجم معاملات اوراق با عنوان استقراض دولت از بازار سرمایه عنوان کرد و افزود: معاملات اوراق به‌منظور نقدینگی و کسری بودجه انجام می‌شود که کمبود نقدینگی در پایان سال را در بازار سهام بیشتر نمایان می‌کند. همچنین تصمیماتی که به‌منظور کنترل تورم اعم از نظارت بر بازار ارز و قیمت‌گذاری دستوری محصولات و کالا‌ها اتخاذ می‌شود می‌تواند برای بازار سرمایه چالش آفرین باشد. چنین اقداماتی در کوتاه‌مدت می‌تواند روند تورم را کند نماید، اما آثار منفی خود را در سود و زیان شرکت‌های بورسی نمایان می‌کند.
آقابزرگی تصریح کرد:عدم تمکین دولت‌های گذشته از عدم برقراری انضباط در کنترل هزینه‌ها و درآمدها، بورس را در ۶ماهه دوم به این نتیجه می‌رساند که ازنظر بنیادی سال همراه با رکودی داشته باشیم هرچند در میان صنایع مختلف فراز و نشیب وجود دارد، اما در بهترین شرایط می‌توانند در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بازدهی نسبت به ابتدای سال داشته باشند.
وی با بیان این‌که در ماه‌های آینده افت یا جهش بالا در بازار سهام را شاهد نخواهیم بود، افزود: با توجه به عدم رشد قابل‌توجه در اقتصاد و رشد فزاینده نقدینگی و کنترل نرخ ارز در ۶ماهه دوم وضعیت باثبات بدون داشتن جهش رشد یا افت زیاد در بازار را خواهیم داشت. منظور از جلوگیری از افت بالا در بازار به معنای پیشگیری از نارضایتی‌ها از بازار سرمایه ولو با تزریق نقدینگی به‌صورت کوتاه‌مدت است. سود ۶ماهه شرکت‌ها هم نسبت به مدت مشابه دوره قبل افزایش قابل ملموسی دارد، اما الزاما به معنای افزایش قیمت نیست.
آقابزرگی با اشاره به آینده مذاکرات و تأثیر آن بر مسیر معاملات بازار سهام گفت: دو سناریو درباره آینده مذاکرات مطرح است، اول احتمال انجام توافق و دوم به نتیجه نرسیدن مذاکرات. پیش‌بینی می‌شود با توجه به بررسی عملکرد گذشته سومین و محتمل‌ترین حالت، بلاتکلیفی باشد که تاکنون هم بر این مدار در حال حرکت بوده است.
این کارشناس اقتصادی یادآور شد: در صورت پیشرفت در انجام مذاکرات باید نتایج حاصل از توافقات را در وضعیت اقتصادی مشاهده کنیم که متأسفانه تاکنون نه‌تن‌ها هیچ گشایشی در سطح بین‌المللی ایجاد نشده بلکه حتی محدودیت‌های بیشتری هم اضافه‌شده است. به همین علت بر اساس وجود روند گذشته درصد کمی از مسائل اقتصادی را می‌توانیم ناشی از انجام مذاکرات بدانیم که اگر نتایجی هم به همراه داشته باشد، در کوتاه‌مدت نمایان نمی‌شود بلکه در سال‌های بعد قابل‌مشاهده خواهد بود.
آقابزرگی تأکید کرد: اکنون مدیران تولید و صنعت خود را با وضعیت فعلی تطبیق داده‌اند و کمتر توجهی نسبت به جهش و چرخش قابل‌توجه در وضعیت اقتصادی ناشی از توافق دارند.
بازار تحت تأثیر نرخ بهره بین‌بانکی
رویا ذبیحی دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز درباره روند پیش روی بازار تا پایان سال بیان کرد: بازار در ماه‌های آینده بیشتر تحت تأثیر نرخ بهره بین‌بانکی است، زیرا هر زمان میزان نرخ بهره افزایش پیدا کند P به E که به سهام داده می‌شود، کاهش پیدا می‌کند و انتخاب گزینه مناسب سخت‌تر شود. بالا رفتن نرخ بهره رقیبی برای بازار سهام محسوب می‌شود و شاید نقدینگی را به آن سمت سوق دهد. وقتی نرخ بهره بالا برود نمی‌توان P به E زیاد به سهم‌ها اختصاص داد درنتیجه میانگین بازار به سمت پایین سوق پیدا می‌کند. ذبیحی نوسان نرخ ارز را عامل تأثیرگذار در عملکرد بورس در ماه‌های آینده ندانست و گفت: نوسانات نرخ آزاد ارز و تأثیر روانی آن بر معاملات بورس در ماه‌های پیش رو زیاد نخواهد بود و دلار در محدوده ۲۸ هزار تومان ثابت می‌ماند. شاید قیمت دلار از نرخ فعلی ۵۰۰ تومان پایین‌تر بیاید، اما این نوسان به‌اندازه‌ای نیست که بتواند مشکلی برای بورس ایجاد کند.
وی با اشاره به انتشار گزارش ۶ ماهه شرکت‌های بورسی در روز‌های آینده بیان کرد: گزارشات ۶ماهه شرکت‌ها به‌خصوص برای دارویی‌ها، سیمانی‌ها و اوره‌ای‌ها رضایت‌بخش بوده است، اما در نیمه دوم سال باوجود احتمال قطعی گاز، کارخانجات سیمان با مشکل مواجه می‌شوند و نقصان در مقدار تولید و فروش نرخ آن‌ها ایجاد می‌کند. ضمن این‌که قیمت‌گذاری دستوری برای کاهش ۱۰ درصدی قیمت اقلام لبنی و سایر کالا‌ها می‌تواند باعث ایجاد نگرانی در بازار شود. از سوی دیگر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها افزایش پیداکرده و می‌تواند مشکل‌آفرین شود.
ذبیحی در پایان با اشاره به انتصاب رئیس جدید بانک مرکزی و تأثیر آن بر بازار سهام بیان کرد: علی صالح‌آبادی در گذشته از اهالی بازار سرمایه بوده است و می‌تواند ارتباط خوبی با بازار ایجاد کند. خبر انتصاب وی نیز باعث کاهش قیمت دلار شد و ریسک را از روی بازار برداشت. حضور وی می‌تواند هماهنگ‌کننده میان بازار مالی و بازار سهام باشد و نوسانات بهره‌ای که در گذشته بازار را تحت‌تأثیر خود قرار داد، در این دوره به وقوع نپیوندد.