رویکرد سیاسی «امام رضا (ع)» در مواجهه با فرقه‌های انحرافی و حمایت از شیعیان

سید مهدی موسوی در گفت‌وگو با میزان پیرامون سیره سیاسی «امام رضا (ع)» گفت: «امام رضا (ع)» با دشمنی همچون مامون که از حاکمان عالم و باهوش عباسی بود روبرو شدند لذا ایشان تدبیر هوشمندانه‌ای را برای مقابله با دسیسه‌های مامون در پیش گرفتند.

 

وی رویکرد مامون در مقابله با «امام رضا (ع)» را مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: از آنجا که عباسیان خود را زیرپرچم «اهل بیت (ع)» به مردم معرفی کرده بودند و پس از به دست گرفتن حکومت، مشخص شد که پیروی و همراهی با «اهل بیت (ع)» تنها وسیله‌ای برای رسیدن آنان به حکومت شده است لذا قیام‌ها و آشوب‌های متعددی گوشه و کنار سرزمین‌های اسلامی ایجاد شد، مامون برای اینکه بتواند قیام‌های متعدد شیعیان را فرو بنشاند با دسیسه‌ای زیرکانه «امام رضا (ع)» را مجبور به پذیرش ولایتعهدی کرد این عمل او ظاهری زیبا داشت، چون به نظر می‌رسید مامون با احترام از «امام رضا (ع)» در خواست و ایشان را به عنوان ولیعهد خود معرفی کرده است. 

 

 

موسوی به ابعاد دسیسه مامون در قبال «امام رضا (ع)» اشاره و بیان کرد: مامون قصد داشت تا با این کار به جامعه نشان دهد «امام رضا (ع)» نیز علاقمند و شیفته قدرت است، اما «امام رضا (ع)» هوشمندانه عمل کردند ایشان با گذاشتن شرط برای پذیرش پیشنهاد ولایتعهدی پیامی آشکارا به جامعه انتقال دادند. 

 

وی شروط «امام رضا (ع)» در پذیرش ولایتعهدی مامون را مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: یکی از شروط «امام رضا (ع)» عدم دخالت در عزل و نصب‌های حکومتی بود در عین حال ایشان خواستند تا نام ایشان بر روی سکه ضرب نشود این دو شرط به خودی خود گویای نوع ارتباط «امام رضا (ع)» با مامون بود و نشان می‌داد که «امام هشتم (ع)» به اجبار مجبور به پذیرش ولایتعهدی شده‌اند. 

 

 

این کارشناس علوم قرآنی پیرامون رویکرد «امام رضا (ع)» نسبت به شیعیان و جامعه اسلامی بیان کرد: «امام رضا (ع)» حتی در زمان ولایتعهدی خود در دربار مامون زمینه را برای رشد شیعیان فراهم کردند، ایشان منافع فراوانی را به شیعیان و دوستداران «اهل بیت (ع)» رساندند، آثار عمیق رویکرد‌های ارزشمند «امام رضا (ع)»، آزادی و خارج شدن از محدودیت‌هایی که پیش از این توسط حاکمان ظلم برای شیعیان ایجاد شده بود را در برداشت، از سوی دیگر توسعه اسلام ناب محمدی در سراسر سرزمین‌های تازه گسترده شده مسلمان نیاز بود، همه این عوامل و راهبرد‌ها زمینه خشم مامون را فراهم کرد لذا ایشان برای شهادت «امام رضا (ع)» نقشه‌ای پنهانی کشیدند و ایشان را به شهادت رساندند.

 

وی در همین راستا تصریح کرد: اهتمام‌های «اهل بیت (ع)» بعد از «پیامبراکرم (ص)» در جامعه مهندسی شده و فکر شده بود لذا ترمیم فکر و اندیشه برای ایجاد یک پلن و نقشه راهبردی همواره مد نظر «اهل بیت (ع)» بود، آنان این دستاورد‌ها را در قالب معارف اسلامی به جامعه عرضه و فکر فرهنگی شیعه را مدون نموده‌اند که در جای خود قابل توجه و ارزنده است.

 

 

موسوی به شکل گیری فرقه‌های مختلف در زمان «امام رضا (ع)» اشاره و ابراز کرد: از آنجا که در زمان امامت «امام رضا (ع)» سرزمین‌های اسلامی رشد و توسعه بسیاری یافته بودند بستر برای شکل گیری افکار انحرافی به شکل عجیب و چشم‌گیری فراهم شده بود و صوفی گری، افراطی گری، افکار نادرست و ناثواب در بین برخی افراد پا گرفت، در کتاب «ملل و نهل و فرهنگ فرقه‌های اسلامی» نیز به این فرقه‌ها اشاره شده است برخی از این فرقه‌ها با عنوان تشیع حتی پا به عرصه جامعه می‌گذاشتند و افکار و اندیشه‌های مسموم خود را به خورد مردم می‌دادند، «امام رضا (ع)» همواره با این افکار پوچ و پوسیده مبارزه کردند.

 

وی در همین راستا اظهار کرد: فرقه‌ای در زمان «امام رضا (ع)» شکل گرفته بود که اعضای آن معتقد بودند تمام کسانی که به «پیامبر اکرم (ص)» ارتباط نسبی دارند از جهنم مبری هستند و مصونیت دارند و برادر «امام رضا (ع)» نیز در ترویج این فرقه و تفکر نقشی گسترده داشت وی با عنوان «زیدالنار» شناخته می‌شد و فرزند «امام موسی کاظم (ع)» بود و نقشی موثر در توسعه این تفکر داشت، این در حالی بود که «امام رضا (ع)» با این تفکر مقابله می‌کردند و بار‌ها این فرقه را محکوم کرده بودند.

 

موسوی به افزایش فرقه‌های انحرافی مختلف و مقابله «امام رضا (ع)» با این انحرافات اشاره و اظهار کرد: فرقه واقفیه اصلی‌ترین گروه انحرافی در زمان «امام رضا (ع)» بود که شهادت «امام کاظم (ع)» را نپذیرفتند و منکر امامت «امام رضا (ع)» نیز شدند. بسیاری از واقفیان از جمله احمد بن ابی نصر بزنطی پس از تلاش‌های علمی «امام رضا (ع)» دست از عقیده‌های انحرافی خود برداشتند. زیدیه که معتقد به امامت زید فرزند «امام سجاد (ع)» بودند و «امام زین‌العابدین (ع)» را هم تنها پیشوای علم و معرفت می‌دانستند، در زمان «امام رضا (ع)» همچنان فعال بودند.

 

 

وی در همین راستا ادامه داد: فرقه غالیان با رساندن «ائمه معصومین (ع)» به مرتبه خدایی و ادعای حلول جوهر نورانی الهی در «ائمه اطهار (ع)» و پیروان ایشان، ضربه‌های محکمی بر جریان اصیل تشیع وارد کردند و چهره‌ای وارونه و زشت از شیعیان را در جهان اسلام به نمایش گذاشتند. «امام رضا (ع)» با تمام این افکار مخالفت کردند و آنان را افکاری انحرافی در جهان تشیع می‌دانستند و همواره برآن تاکید داشتند. 

 

 

این کارشناس علوم قرآنی جایگاه علمی «امام رضا (ع)» را مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: علم امامت علمی ارزشمند و بزرگ است «امام رضا (ع)» نیز همانند سایر «ائمه معصومین (ع)» از این علم بهر برده بودند لذا هنگامی که مامون مناظراتی را با عالمان سایر دین‌ها برپا و «امام رضا (ع)» را وارد این مناظرات کرد ایشان همواره سربلند از مناظرات خارج می‌شدند، «امام هشتم (ع)» مودبانه و عالمانه پاسخگوی سوالات بودند و می‌توانستند برتری دین اسلام را به همگان اعلام کنند.

 

 

موسوی با اشاره به مهمترین اعمال شب و روز شهادت «امام رضا (ع)» خاطرنشان کرد: بهترین اعمال در شب و روز شهادت «امام رضا (ع)» انجام غسل و خواندن زیارت «امام رضا (ع)» است البته با توجه به گسترش بیماری کرونا خواندن و انجام زیارت از راه دور بهترین و مناسب‌ترین اعمال می‌باشد، زیرا رعایت حقوق برادران دینی و فاصله اجتماعی امری مهم و از واجبات دین محسوب می‌شود لذا با انجام عمل مستحب نباید به کناه برسیم همچنین دوستداران «اهل بیت (ع)» می‌توانند با خواندن یک سوره از قرآن کریم و هدیه آن به «امام رضا (ع)» ثواب کسب کنند.

 

 

وی پیرامون اهمیت عرفان هنگام دعا کردن خاطرنشان کرد: باید توجه کرد که زائران حالت عرفانی زیارت را باید حفظ کنند، خواندن زیارت، دعا و حتی ذکر باید از سوی دل انجام شود نه با زبان لذا باید توجه داشت که زیارت و یا دعا را با توجه به حضور قلب و پشت سر گذاشتن دنیا بخوانیم تا فضلیت آن را کسب کنیم.