کرونا هنوز پا برجاست؛ حواستان به سفر‌ها هست؟
_ روزنامه ایران نوشت: با عبور همه استان‌های کشور از قله خیز پنجم کرونا، تعداد شهرستان‌های قرمز از ۲۹ به ۱۶ کاهش یافت، موارد ابتلا و فوتی با اندکی نوسان در مهرماه کاهشی است و در عوض روند واردات و تزریق واکسن افزایشی. شواهد و اظهارات کارشناسان نشان می‌دهد، بسیاری از استان‌ها پیک پنجم کرونا را پشت سر گذاشته و در شرایط حاضر کمتر از ۲۰ شهرستان در وضعیت پرخطر کرونایی هستند و تعداد استان‌های قرمز نسبت به مرداد و شهریور ماه کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است با وجود این هشدار‌ها نسبت به کم شدن فاصله دو موج پنجم و ششم بسیار جدی است به‌گونه‌ای که تعطیلی‌های اخیر زنگ خطر افزایش نرخ ابتلا و موارد فوتی‌ها را به صدا درآورده است.
متخصصان حوزه بهداشت و درمان تأکید دارند علی‌رغم شتاب گرفتن روند واکسیناسیون در صورت بی‌توجهی به این روند احتمال شکل‌گیری پیک ششم و افزایش موارد ابتلا و مرگ‌و‌میر در میان مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ دور از انتظار نیست. گفته می‌شود گرچه که واردات واکسن در هفته‌های اخیر شدت بالایی گرفته و روزانه نزدیک به یک و نیم میلیون ایرانی واکسن کرونا دریافت می‌کنند، اما هنوز نگرانی از ادامه موج پنجم برطرف نشده و برخی کارشناسان هشدار می‌دهند چنانچه مردم ماسک نزنند، از اجتماعات و دورهمی‌ها و سفر‌های مربوط به تعطیلات پیش‌رو پرهیز نکنند بزودی زنجیره فعال انتقال ویروس در گوشه و کنار کشور دردسرساز خواهد شد.
مسعود یونسیان اپیدمیولوژیست می‌گوید: در صورتی که جمعیت تحت واکسیناسیون به ۶۰درصد [کل جمعیت]نرسد باید نگران موج ششم کرونا باشیم. او معتقد است، بهترین راه مقابله با ویروس، شناسایی زودهنگام بیماران است بنابراین رصد کردن و واکسینه کردن از مهمترین مواردی است که باید به آن بپردازیم، همان‌طور که وزیر بهداشت وعده داده است در آبان ماه همه افراد بالای ۱۸ سال هر دو دوز واکسن کرونا را دریافت می‌کنند از این جهت باید هدف‌گذاری کنیم تا واکسیناسیون را برای کاهش مرگ انجام دهیم نه برای کاهش مبتلایان کرونایی. شدت ابتلا منجر به بستری می‌شود که باید کمتر شود، سویه دلتا ۱۰ درصد کارآیی واکسن‌ها را کاهش داده، اما واکسن وقتی تزریق می‌شود به‌طور قابل توجهی مرگ را کاهش می‌دهد.
این روز‌ها گرچه که اوضاع کرونایی کشور کمی آرام به نظر می‌رسد، اما تعطیلات پیش‌رو و افزایش مسافرت‌ها به استان‌های شمالی در روز‌های اخیر به نگرانی‌ها دامن زده است. رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌گویند، آمار‌های نزولی در استان‌های شمالی بسیار شکننده است و هرگونه سهل‌انگاری می‌تواند ما را وارد خیز ششم کند. تصاویر منتشر شده از سواحل دریای خزر در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد موجی از مسافران در تعطیلات منتهی به هفته گذشته راهی استان‌های شمالی شدند موضوعی که البته واکنش‌های رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی در استان‌های مازندران و گیلان را به دلیل افزایش ناگهانی بیماران در پی داشت.
جابه‌جایی واریانت‌های جدید ویروس با افزایش سفر‌ها
حمید سوری رئیس کمیته اپیدمیولوژی کشوری کووید ۱۹ در پاسخ به این سؤال که آیا کاهش شهر‌های قرمز با افزایش سرعت واکسیناسیون رابطه مستقیم دارد یا خیر؟ می‌گوید: یکی از راه‌های مؤثر در کاهش زنجیره انتقال ویروس، واکسیناسیون است، برای همین همه کشور‌های دنیا در تلاش‌اند پوشش واکسیناسیون را تا حداکثر ممکن بالا ببرند البته بالا بردن پوشش واکسیناسیون به معنای دست کشیدن از اقدامات مقابله‌ای و رعایت پروتکل‌ها نیست.
سوری می‌افزاید: از طرفی در کشور ما بین میزان واکسیناسیون و رسیدن به‌ایمنی جمعی فاصله زیادی وجود دارد یعنی با آنکه سرعت تزریق واکسن بالا رفته، ولی هنوز هم تا رسیدن به ایمنی جمعی که حداقل باید ۸۰ درصد مردم واکسینه شوند، فاصله داریم. نکته بعدی؛ حتی اگر به این میزان از پوشش واکسیناسیون هم برسیم ویروس برای ادامه حیاتش سعی می‌کند تغییراتی در ژنومش ایجاد کند تا بقای خودش را تضمین کند در نتیجه رخداد واریانت‌های جدید ویروس افزایش پیدا می‌کند در شرایط فعلی هوشیاری که باید داشته باشیم درباره واریانت‌های جدید است تا نگذاریم اثر بخشی واکسن‌ها کم شود و دچار طغیان بیماری شویم.
رئیس کمیته اپیدمیولوژی کشوری کووید ۱۹ با بیان اینکه به دنبال سفر‌ها چند اتفاق می‌افتد، عنوان می‌کند: معمولاً سیستم ایمنی بدن در سفر کاهش پیدا می‌کند، چون نظم معمول زندگی به‌هم می‌خورد و همین شانس ابتلا را بالا می‌برد. در عین حال ما هنوز نمی‌دانیم چه سهمی از افراد سفر کرده واکسن زده‌اند یعنی هنوز مدیریت هوشمند اپیدمی را نداریم. این مسأله باعث می‌شود تعداد زیادی از افرادی که سفر کرده‌اند بشدت پتانسیل آلوده کردن دیگران را داشته باشند.
سوری در ادامه می‌گوید: طبیعتاً واکسن می‌تواند از شدت گرفتن بیماری و مرگ جلوگیری کند، ولی معنایش این نیست خطر مرگ و بستری را به صفر می‌رساند بخصوص افرادی که در سفر در مواجهه با بیماری قرار می‌گیرند عمدتاً کسانی‌اند که ممکن است به شکل مجموعه در اتومبیل یا قطار و هواپیما در سفر حضور داشته باشند. ضمن اینکه واریانت‌های ویروس در شهر‌های مختلف یکسان نیست گرچه واریانت غالب در کشور دلتا است، ولی نمی‌دانیم در شمال کشور آیا واریانت دیگری داریم یا خیر؟ چون ما نظام سکوئنسینگ ویروس را به شکل فعال نداریم بنابراین نمی‌دانیم نوع واریانت‌های پخش در جامعه چه نوع واریانتی هستند.
به گفته وی، سفر با جابه‌جایی واریانت‌های جدید به ایجاد اپیدمی منجر می‌شود. وقتی با واریانت جدید مواجه می‌شویم یعنی بدن میزبان، حالت جدید برای ویروس دارد و این میزبان جدید باعث می‌شود امکان آلوده کردن ویروس با وجود واکسیناسیون بسیار بالا برود. همه این‌ها اثرات سوئی است که سفر به دنبال دارد.
سوری در پایان توصیه می‌کند که بازگشت به زندگی عادی بسیار لازم و پسندیده است و باید هر چه سریع‌تر انجام گیرد، اما برای اینکه این شرایط فراهم شود برای افزایش واکسیناسیون، هوشمندسازی مدیریت اپیدمی بخصوص قرنطینه و بیماریابی نیاز به چند هفته وقت داریم بنابراین مردم خودشان را به خطر ابتلا و دردسر نیندازند. طبیعی است ابتلا به واریانت‌های جدید با وجود واکسن به نوعی بیماری جدید محسوب می‌شود و این خطر اپیدمی را بالا می‌برد. مردم صبور باشند تا زمانی که بتوانیم مدیریت اپیدمی را هوشمندسازی کنیم و بدانیم کسانی که سفر می‌روند حتماً هر دو دوز واکسن را زده‌اند و پروتکل‌ها را هم رعایت می‌کنند.