چطور میتوان متوجه ترشح آنتی بادی پس از تزریق واکسن شد؟
- روزنامه همشهری نوشت: مسعود یونسیان، متخصص اپیدمیولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران درخصوص میزان آنتیبادی ایجاد شده از طریق واکسنها گفت: از ابتدا که تستهای «آی جی جی» و «آی جیام» برای مشخص شدن ابتلا به کرونا و ترشح آنتیبادی در بدن راه افتاد، مسئولان در سازمان بهداشت جهانی و بسیاری ارگانهای دیگر اعلام کردند انجام این تستها به هیچ عنوان توصیه نمیشود. چرا که نه مثبت بودن این آنتیبادیها تضمین میکند که در بدن فرد ایمنی ایجاد شده و نه منفی بودن آن، نشانه نداشتن ایمنی است. توجه داشته باشیم این آزمایشات تنها برای اقدامات پژوهشی کاربرد و معنا دارد. در این پژوهشها با درنظر گرفتن میزان مثبت و منفی کاذب آزمایشها، میتوان متوجه شد که چه درصدی از افراد در برابر ویروس مصون شدهاند. اما نمیتوان در مورد تعداد آنتیبادیهای یک فرد با انجام این آزمایش، اظهارنظر کرد؛ بنابراین تنها فایده آن درآمدزایی برای عدهای است. اما برای خود افراد هیچ نتیجهای ندارد؛ بنابراین انجام آن اصلا توصیه نمیشود.
وی افزود: طبیعتا وزارت بهداشت براساس برنامههایی که دارد، از محققان میخواهد روی نمونهای از افراد مطالعاتی را انجام دهند و سپس براساس مثبت یا منفیهای کاذبی که این آزمایشها دارد و محاسباتی که انجام میشود، نتیجه میگیرند ممکن است چه نسبتی از دریافتکنندگان واکسن، مصونیت کافی نداشته باشند و بر همان اساس هم اقداماتی روی آنها انجام خواهد شد.
این متخصص اپیدمیولوژی در ادامه عنوان کرد: انجام آزمایش لخته یا انعقاد خون به هیچ عنوان برای تشخیص وضعیت جسمانی فرد پس از واکسیناسیون یا ابتلا کاربرد ندارد. هیچ مرجعی هم چنین آزمایشی را تجویز نمیکند. عارضه لخته شدن خون پس از واکسیناسیون یا ابتلا به کرونا بسیار نادر است. همچنین چنین آزمایشاتی هم با خطاهای بسیار همراه است. تنها دلیل انجام چنین آزمایشاتی، درآمدزایی است. تنها تأکیدی که شده این است که اگر شخصی سابقه اختلالات انعقادی مثل سکته مغزی داشته باشد، باید حتما با پزشک معالج خود برای انتخاب نوع واکسن در ارتباط باشد.
وی با اشاره به کسانی که پس از دریافت واکسن دچار هیچ عارضهای نمیشوند، خاطرنشان کرد: گفته میشود عوارض پس از واکسن، نشاندهنده تحریک شدن سیستم ایمنی است، اما مشاهده نکردن عوارض هم بهمعنای اثربخش نبودن یا دریافت نکردن واکسن اصلی نیست؛ بنابراین همانگونه که بسیاری به یک دارو حساسیت دارند و دچار عارضه شدید میشوند، بعد از تزریق واکسن هم عدهای دچار عوارض شدیدتری میشوند. درحالیکه ممکن است خیلیها عارضهای نداشته باشند برخی دچار تب، بدن درد، خستگی و کوفتگی بعد از تزریق میشوند، درصورتی که بقیه چنین عوارضی ندارند؛ بنابراین مشاهده کردن یا نکردن عوارض، ارتباطی به میزان ایجاد ایمنی توسط واکسن یا اثربخشی آن ندارد. با توجه به اینکه مطالعات گستردهای براثربخشی واکسنها بر جمعیتی بالغ بر ۱۰ هزار نفر انجام شده است، جای نگرانی برای عوارض آن وجود ندارد و درصورتی که شخصی دچار عوارضی نشده، نباید بنا را بر بیاثر بودن واکسن بگذارد. ضمن اینکه عوارض ناشی از واکسن هم چند روز بیشتر نیست و به آسانی برطرف میشود.
واکسن سینوفارم در برابر سویه دلتا مقاومت دارد؟
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: توصیه اصلی برای برطرف شدن نگرانیها در مورد واکسنهای مختلف این است که مردم به مقایسه نتایج واکسنهایی که در جوامع مختلف آزمایش شدهاند توجهی نکنند. چون ما هنگامی میتوانیم اثربخشی ۲ دارو یا ۲ واکسن را با هم مقایسه کنیم که آنها در یک جمعیت و در یک شرایط مطالعه شده باشند. مثلا نمیتوان اثر بخشی واکسنی را که در روسیه مطالعه شده با واکسنی که در هندوستان مطالعه شده مقایسه کرد. اما در مورد اثربخشی واکسن سینوفارم در برابر سویه دلتا باید گفت اثربخشی تمام واکسنها در برابر این سویه کاهش پیدا کرده است. اما باید ۲ نکته را مدنظر قرار داد؛ یکی اینکه این کاهش اثربخشی، بیشتر در برابر عفونت یا آلودگی است، درحالیکه تمام واکسنها در برابر سویه دلتا اثربخشی دارند. دوم اینکه در برابر فرمهای علامتدار بیماری، بهویژه فرمهای شدید و آن دسته که منجر به بستری و مرگ میشوند، تمام واکسنهایی که تأییدیه دریافت کردهاند در برابر دلتا کارایی مناسب دارند. اما در مورد آگاهی از اختلاف بین کارایی واکسنهای مختلف باید گفت میزان اثربخشی این واکسنها هم با مطالعاتی که در شرایط و جوامع مختلف انجام شده مقدور نیست و نتایج قابل استنادی برای کشورهای دیگر ندارد؛ بنابراین همچنان همان شعار همیشگی سازمان جهانی بهداشت یعنی «نخستین واکسن بهترین واکسن است» کارایی دارد.