سیاست‌های قطر برای کسب جایگاه جهانی در گردشگری حلال
_ ایکنا نوشت: شاخص جهانی گردشگری اسلامی (یا گردشگری حلال) که توسط MasterCard و Crescent Rating صادر شده است، نشان می‌دهد که قطر یکی از بهترین مقاصد گردشگری حلال در سطح جهان است، زیرا از نظر سهولت دسترسی و نوآوری در رتبه ششم جهانی قرار دارد، از نظر زیرساخت‌های فناوری ارتباطات، رتبه هفتم و از نظر سطح طبقه‌بندی شاخص جهانی دارای رتبه دوازدهم در جهان است. این شاخص جهانی شامل ۱۳۰ کشور مختلف در سراسر جهان است که ۴۸ کشور در فهرست اعضای سازمان همکاری اسلامی و ۸۲ کشور خارج از سازمان کنفرانس اسلامی است.
در این گزارش آمده است که این مقاصد گردشگری از جمله قطر، سالانه به عنوان مکان‌های مورد علاقه سفر و گردشگری برای اکثریت قریب به اتفاق گردشگران مسلمان قرار می‌گیرد، زیرا این مکان‌ها غالباً نیاز‌های تفریحی آن‌ها را برآورده می‌کند و در عین حال به سنت‌ها و آداب و رسوم مذهبی آن‌ها نیز توجه می‌کند. همچنین چندین عامل متمایز که باعث جذب گردشگران مسلمان از سراسر جهان می‌شود مانند: فرهنگ، متغیر‌های جمعیتی و بودجه نیز در این مسئله تأثیر دارند.
مقاصد گردشگری حلال مکان‌های خاصی را برای سرگرمی زنان، ممنوعیت استفاده از الکل و گوشت خوک در غذا و ایجاد مکان‌های مناسب برای نماز همراه با فعالیت‌های تفریحی و گردشگری خانوادگی فراهم می‌کند.
بر اساس شاخص‌های جهانی، قطر در فهرست کشورهایی است که علاوه بر جاذبه‌های گردشگری منحصر به فرد، بیشترین خدمات گردشگری را مطابق با قوانین اسلامی به گردشگران مسلمان و خانواده‌های آن‌ها ارائه می‌دهد، تا این گردشگران بتوانند از تعطیلات خود در زمینه‌های مختلف تفریحی و آموزشی بهره کافی را ببرند.
از بین ۴۸ کشور عضو سازمان همکاری اسلامی که در این گزارش آمده است، قطر به دلیل برتری در برخی خدمات که توسط شاخص جهانی مورد ارزیابی قرار گرفته است، از جمله سهولت ارتباطات و ارائه فناوری برتر به گردشگران، توانسته رتبه ششم را در بین کشور‌های عضو این سازمان از آن خود کند.
در این گزارش آمده است که قطر علاوه بر گسترش بسیاری از امکانات رفاهی و رستوران‌های حلال برای گردشگران مسلمان در هر نقطه از کشور، تجربه فوق‌العاده‌ای را برای مسافران مسلمان و خانواده‌های آن‌ها ایجاد و وسایل ارتباطی ارزان و راحت را جهت ارتباط آن‌ها با کشور‌های خود و سراسر جهان فراهم می‌کند.
بر اساس این گزارش، کشور‌های غیرعضو سازمان همکاری اسلامی نیز موفق شده‌اند سطح خود را بالا ببرند و این پیشرفت عمدتاً از طریق بهبود در ارائه خدمات به گردشگران و جذب آن‌ها به بازار سفر‌های اسلامی و ارائه طیف وسیعی از مکان‌هایی بوده است که نیاز‌های خانواده‌های مسلمان را در همه بخش‌ها برآورده می‌کند.
شاخص جهانی سهولت دسترسی را بر اساس انعطاف‌پذیری در نیاز به ویزا و در دسترس بودن وسایل حمل و نقل برآورد می‌کند و قطر در این زمینه ـ به ویژه پس از تصمیم جدید مقامات این کشور در سال گذشته مبنی بر اجازه ورود بدون ویزا به گردشگران ۸۸ کشور جهان ـ عالی عمل کرد؛ و این اقدام، آن را به یکی از مقاصد گردشگری مورد علاقه در بین گردشگران مسلمان تبدیل کرد.
میزبانی قطر از جام جهانی ۲۰۲۲ عامل جذب مهمی برای مسافران مسلمانی است که از کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC)، خاورمیانه و سراسر جهان به این کشور می‌آیند، به ویژه که این رخداد، اولین مورد در نوع خود در خاورمیانه خواهد بود و در نتیجه میلیون‌ها مسلمان عاشق فوتبال از کشور‌های همسایه قطر یا دیگر کشورها به دوحه می‌آیند و از بزرگترین رخداد ورزشی جهان لذت می‌برند.
بر اساس این گزارش، این کشور همچنین به دلیل داشتن امکانات گسترده، مساجد و مناطق تفریحی خانوادگی دارای زیرساخت‌های شگفت‌انگیز است.
در سطح جهان، مالزی رتبه اول را به عنوان جاذبه گردشگری در بازار گردشگری حلال از آن خود کرده و قاره آسیا در میان کل کشورهایی که در این طبقه‌بندی قرار دارند رتبه برتر را کسب کرده است.
در این گزارش درباره پیشرفت قابل ملاحظه مالزی آمده است: «مالزی همچنان برای هشتمین سال پی در پی پیشتاز است، زیرا موفق شده است رتبه اول خود را به عنوان یکی از بهترین مکان‌های گردشگری برای مسافران مسلمان در زمینه‌های مختلف حفظ کند.»
به طور کلی، کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی از جمله قطر و مالزی، به دلیل سهولت دسترسی به امکانات مناسب اسلامی، و احساس انس و الفت خانواده‌های مسلمان هنگام حضور در این کشورها، دارای امتیاز بالایی هستند. چرا که این کشورها مکان‌های خاص، رستوران‌ها و پارک‌هایی را ارائه می‌دهند که مطابق با احکام قوانین اسلامی است.
از جمله کشورهایی که علی‌رغم غیراسلامی بودن، توانستند به موقعیت‌های بالا دست پیدا کنند و خارج از سازمان همکاری‌های اسلامی هستند، ژاپن و تایوان بودند که امسال در کنار هنگ‌کنگ توانستند به پیشرفت چشمگیری دست یابند.
این گزارش مجموعه‌ای از انگیزه‌های اصلی برای رشد بازار گردشگری حلال را ارائه داده است، از جمله:
اول، افزایش جمعیت مسلمانان: مسلمانان سریع‌ترین رشد را در جهان دارند و تقریباً از هر چهار نفر در جهان یک نفر مسلمان است. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ تعداد مسلمانان در سراسر جهان به حدود ۲،۸ میلیارد نفر افزایش یابد، یا تقریباً از هر سه نفر، یک نفر در سراسر جهان مسلمان باشند که اکثر آن‌ها در قاره آسیا و منطقه اقیانوس آرام خواهند بود.
دوم، رشد طبقه متوسط یا با درآمد نسبتاً معقول: طبقه متوسط مسلمانان در مکان‌های گردشگری اصلی که دارای اکثریت مسلمان و حضور تعداد زیادی از مسلمانان است، چون کشور‌های حوزه خلیج فارس، اندونزی و مالزی، در حال افزایش است.
سوم، جمعیت جوان‌تر مسلمانان: مسلمانان جوان‌ترین گروه مذهبی در میان سایر ادیان به شمار می‌روند و اکثریت آن‌ها بین ۲۴ تا ۳۹ سال سن دارند. تعداد زیادی از آن‌ها تجربه سفر به کشور‌های دیگر و زندگی در جایی غیر از کشور مبدأ خود را می‌پذیرند و بسیاری از آن‌ها در کشور‌های دیگر خانواده تشکیل می‌دهند. آن‌ها با فرزندان جدید خود به مکان ها‌ی گردشگری مختلف در سراسر جهان می‌روند و آینده بخش‌های گردشگری را در بازار گردشگری حلال و سفر‌های اسلامی رقم می‌زنند.
چهارم، افزایش دسترسی به اطلاعات سفر؛ رسانه‌های ارتباط جمعی مدرن نقش بسیار مهم و حیاتی در تشویق مسافران به سفر به نقاط مختلف جهان ایفا می‌کنند و مسلمانان به‌طور ویژه با استفاده از این وسایل، به این سفر‌ها رفته و از مزایای آن بهره‌مند می‌شوند. آن‌ها از طریق این رسانه‌ها به بهترین قیمت‌ها و اطلاعات در مورد کشورهایی که می‌توانند به راحتی به آن‌ها سفر کنند، دست می‌یابند.
شاخص جهانی نشان می‌دهد که مقاصد اصلی گردشگری در بازار گردشگری حلال، از جمله قطر، در سال ۲۰۱۹ نسبت به گذشته رشد سریعتری داشته‌اند. به عنوان مثال در سال ۲۰۱۷ میلادی تخمین زده می‌شد که ۱۳۱ میلیون گردشگر مسلمان از سراسر جهان به این کشورها سفر کنند، این تعداد علاوه بر کسانی بود که برای کار یا موارد مشابه از سراسر جهان به کشور‌های اسلامی سفر می‌کنند. این درحالی است که در سال ۲۰۱۶ میلادی، حدود ۱۲۱ میلیون گردشگر مسلمان از سراسر جهان، به این کشورها سفر کرده بودند.
بر این اساس پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۰ این تعداد به ۱۵۶ میلیون گردشگر مسلمان در سراسر جهان برسد که ۱۰ درصد کل بازار سفر‌های گردشگری جهان را تشکیل می‌دهد.
طبق این گزارش، مکان‌های گردشگری اسلامی که بیشترین استاندارد‌های سبک زندگی مدرن مسلمانان را رعایت می‌کنند، در آینده برای تعداد زیادی از مسافران تازه مسلمان که از تفکر و بینش مدرن بهره می‌برند، جذاب‌تر و سودآورتر خواهند بود.
این گزارش می‌افزاید: بازار گردشگری حلال به رشد سریع خود ادامه می‌دهد و به تحولی در صنعت جهانی که تا سال ۲۰۲۰ میلادی، ۲۲۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود خواهد رسید و انتظار می‌رود با رشد ۸۰ میلیارد دلاری، در سال ۲۰۲۶ میلادی به ۳۰۰ میلیارد دلار برسد.
در پایان این گزارش آمده است: کشورهایی که در شاخص گردشگری حلال پیشرفت کرده‌اند، آینده‌ای امیدوار کننده در جذب بیشتر گردشگران مسلمان در کوتاه مدت و بلند مدت خواهند داشت، به شرط آن‌که به نیاز‌های مسافران جوان مسلمان و همچنین نیاز‌های خانواده‌های مسلمان و همگام شدن با فناوری‌های دیجیتالی که مسافران مسلمان ترجیح می‌دهند تمام جزئیات سفر خود را از طریق اینترنت انتخاب و رزرو کنند، توجه داشته باشند.
در همین راستا، روزنامه گاردین نیز در گزارشی میزان رشد گردشگری اسلامی (گردشگری حلال) را بررسی کرده و نوشته است که کشور قطر از جاذبه گردشگری بالایی در این زمینه برخوردار است و این جاذبه به ویژه در ماه مبارک رمضان و اعیاد اسلامی پس از آن افزایش می‌یابد.
به گزارش گاردین، قطر از جمله ۲۰ مقصد مهم گردشگری حلال در جهان و از جمله ۳ مقصد گردشگری اسلامی در میان کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس محسوب می‌شود؛ کشورهایی مانند ترکیه، مالزی و اندونزی نیز در این فهرست قرار دارند و همه آن‌ها مشتاق به ارائه خدمات ویژه سفر به مسلمانان در ماه مبارک رمضان هستند.
یکی دیگر از عوامل جذب گردشگر به قطر، خطوط هوایی ملی این کشور است که خدمات شگفت انگیزی به مسافران در رتبه‌های بالای اقتصادی و درجه یک و بازرگانان ارائه می‌کند.
همچنین هتل‌های قطر نیز با ارائه اتاق‌ها و سوئیت‌های مناسب، از گردشگران مسلمان در ماه مبارک رمضان و اعیاد اسلامی استقبال می‌کنند.
روزنامه گاردین می‌نویسد: «مقاصد گردشگری اسلامی از جمله قطر، گردشگران مسلمان به ویژه مسلمانانی را که در اروپا زندگی می‌کنند و از نور خورشید و گرمای آن در طول سال بی‌بهره هستند، به سمت سواحل شنی و مناظر زیبای خود جذب می‌کنند.»
بخش گردشگری حلال در قطر با ارائه جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی، دینی و خدمات گردشگری حلال به مسلمانان، از جمله ارائه غذا‌های بدون الکل، نمازخانه و مساجد و مشخص کردن جهت قبله در اتاق ها، از محبوبیت خاصی در میان مسلمانان برخوردار بوده و در حال رشد و توسعه است.
گاردین پیش‌بینی می‌کند که بازار گردشگری حلال طی ۵ سال آینده رشد یافته و کشورهایی، چون قطر، ترکیه، مالزی، اندونزی و اسپانیا که دارای تمدن کهن اندلس است، از برجسته‌ترین جاذبه‌های گردشگری خواهد بود. ماه رمضان و اعیاد اسلامی نیز مسلمانان را بیش از پیش به سفر به این کشورها به ویژه قطر ترغیب می‌کند.