بهترین «واکسن» کدام است؟
_ فارس نوشت: این روزها روزهای کرونایی برای همه مردم جهان است؛ به طوری که اکنون بیش از ۸ میلیارد نفر در جهان با یک دشمن نامرئی دست و پنجه نرم میکنند.
همان دشمن مرموز و زیرکی که در کوچکترین زمان ممکن میتواند سلامتی افراد را با تیغ تیز خود نشانه رفته و بسیاری را روانه مراکز درمانی و در نهایت پرونده زندگی تعداد زیادی را مختومه کند.
در این میان، علاوه بر اهمیت رعایت پروتکلهای بهداشتی در پیشگیری از ابتلا به کرونا، نقش و اهمیت خاص تزریق واکسن و واکسیناسیون افراد مختلف جامعه بسیار پر رنگ و برجسته است؛ به طوری که استفاده از واکسن و انجام واکسیناسیون، مورد اجماع قاطبه کارشناسان صاحب نظران حوزههای مختلف پزشکی و سلامت است.
باید توجه کنیم واکسنها عامل بازدارنده از مرگ و میر هزاران نفر در جهان هستند؛ به طوری که تزریق واکسن از بدو تولد تا مقاطع مختلف به ویژه در زمانهای بروز پاندمی بیماریهای واگیر دار اهمیت بسیار زیادی دارد.
در پاندمی کرونا نیز این اهمیت و نقش برجسته از جایگاه بالایی برخوردار است. تولید واکسن ایمن و مؤثر کرونا گام بزرگ و رو به جلو در تلاشهای جهانی برای پایان دادن به همهگیری کووید ۱۹ است.
البته در این روزهای کرونایی و به ویژه روزهای واکسیناسیون عمومی و تزریق واکسنهای مختلف به افراد جامعه پرسشها و ابهامات زیادی وجود دارد که پاسخ علمی و مستدل به آنها راه کسب آرامش و پرهیز از تنشها و استرسهای مربوط به اثر بخشی یا عدم اثر بخشی واکسن است.
در گزارش زیر به برخی از پرسشهای مهم رایج در خصوص واکسن پاسخ دادهایم.
واکسن چه کاری انجام میدهد؟
واکسنها با تقلید یک عامل عفونی – ویروس، باکتری یا دیگر میکروارگانیسمهای عامل بیماری عمل میکنند. این کار به سیستم ایمنی ما «یاد میدهد» که چگونه به طور سریع و مؤثر به این عامل واکنش نشان دهد.
واکسنها معمولا یک نوع ضعیفشده از یک عامل عفونی را ارائه میکنند که به سیستم ایمنی ما اجازه میدهد تا آن را در حافظهاش ضبط کند. بدین ترتیب، قبل از اینکه ویروس ما را بیمار کند، سیستم ایمنی ما میتواند سریعا آن را شناسایی کرده و مقابله کند. برخی از واکسنهای کرونا به این صورت طراحی شدهاند.
واکسنها با تقلید یک عامل عفونی – ویروس، باکتری یا دیگر میکروارگانیسمهای عامل بیماری عمل میکنند. این کار به سیستم ایمنی ما «یاد میدهد» که چگونه به طور سریع و مؤثر به این عامل واکنش نشان دهد
دیگر انواع واکسنهای کرونا با روشهای جدیدتر ساخته شده و با نام واکسنهای پیامآور آر. ان.ای (RNA) یا ام. آر. ان.ای (mRNA) خوانده میشوند.
این نوع واکسنها به جای معرفی عامل (مادهای که باعث میشود بدن شما آنتیبادی تولید کند)، کد ژنتیک لازم را به بدن ارائه میکند تا سیستم ایمنی ما بتواند آنتیژن را خودش تولید کند.
تکنولوژی این واکسنها برای چندین دهه مورد مطالعه قرار گرفتهاند. واکسنهای ام. ار. ان.ای حاوی هیچ ویروس زندهای نبوده و تداخلی با دی. ان.ای انسانها ندارند.
آیا واکسنهای کرونا ایمن هستند؟
بله، حتی واکسنهایی که به سرعت تولید میشوند نیز باید تحت آزمایشهای بالینی دقیق قرار بگیرند تا ثابت شود که استانداردهای مورد توافق در سطح بینالمللی برای حفظ ایمنی و اثرگذاری را رعایت میکنند.
یک واکسن تنها در صورتی که مطابق این استانداردها باشد میتواند اجازه سازمان جهانی بهداشت و سازمانهای ناظر ملی را دریافت کند.
چگونه واکسنهای کرونا به این سرعت تولید شدند؟
دانشمندان توانستند رکورد زمانی جدیدی را در تولید واکسن ایمن و اثرگذار در برابر کرونا ثبت کنند. علاوه بر واکسنهایی که هماکنون در بسیاری از کشورهای جهان در حال استفاده هستند، جای دلگرمی بسیار است که بیش از ۲۰۰ واکسن کاندیدا نیز در مراحل مختلف تولید هستند. برخی از این واکسنها در فاز سوم تحقیقات بالینی؛ یعنی آخرین مرحله قبل از اینکه واکسن تأیید شود قرار دارند.
بهترین واکسن کرونا برای ما کدام است؟
تمام واکسنهای تأیید شده سازمان جهانی بهداشت نشان دادهاند که در محافظت از شما در برابر بیماری شدید ناشی از کرونا بسیار اثرگذار هستند. بهترین واکسن برای شما واکسنی است که سریعتر به دست شما برسد!
واکسن آسترازنکا
میزان جلوگیری از ابتلا به کرونا توسط این واکسن ۶۵ تا ۹۰ درصد است؛ ضمن اینکه میزان جلوگیری آن از فرم شدید ابتلا و مرگ و میر حدود ۱۰۰ درصد است.
آسترازنکا بیشترین واکسنی است که در دنیا تزریق شده است. براساس آخرین توصیه سازمان بهداشت جهانی فاصله دز اول و دوم آن باید ۸ تا ۱۲ هفته باشد؛ در نتیجه افرادی که در فاصله دو ماه دز دوم را تزریق کردهاند هم نگران نباشند.
واکسن سینوفارم.
میزان جلوگیری از ابتلا به فرم شدید کرونا توسط این واکسن ۶۰ تا ۷۰ درصد و میزان جلوگیری از مرگ و میر حدود ۹۰ درصد است. ایمنی زایی این واکسن در افراد بالای ۶۰ سال کاهش مییابد.
تزریق این واکسن برای افراد زیر ۱۸ سال در امارات و چین مورد تایید قرار گرفته است. شرکت دارویی سینوفارم که متعلق به دولت چین است واکسن خود را با استفاده از نسخه غیر فعال شده ویروس کرونا ساخته است.
عوارض تزریق این واکسن بسیار نادر است. امارت متحده عربی توانسته است مجوز تولید واکسن سینوفارم را از پکن اخذ کند، اما این نکته قابل توجه این است که هیچ تفاوتی بین سینوفارم پکن، ووهان و امارات وجود ندارد و هر سه واکسن توسط نهادهای علمی و بینالمللی مورد تایید واقع شدهاند.
ویژگیهای خوب واکسن سینوفارم:
۱-فاصله زمانی کوتاه بین دز اول و دوم
۲-عوارض ناچیز بعد از تزریق
۳-اثر بخشی قابل قبول
سینوفارم در خانمهای بار دار بعد از هفته دوازدهم و خانمهای شیرده مجوز تزریق دارد و این افراد همچنین میتوانند واکسن آسترازنکا هم تزریق کنند.
عارضه لخته شدن در این واکسن ۰.۰۰۰۲
کووبرکت از ایمنترین واکسنهای دنیاست
واکسن کووبرکت نخستین واکسن کووید-۱۹ تولید محققان ایرانی است. این واکسن در شرکت شفا فارمد وابسته به بنیاد برکت ستاد اجرایی فرمان امام (ره) تولید شده است. پلتفرم تولید این واکسن بر اساس «ویروس کشته شده» است. واکسن برکت ایمنی زایی ۹۳ درصدی دارد.
نکته مهم
دقت کنیم! بدترین و خطرناکترین کار ممکن به تعویق انداختن واکسن به بهانه تزریق یک واکسن خاص است؛ چراکه ایجاد سطح ایمنی سریع در بدن و مقاوم کردن ایمنی بدن مقابل ویروس کرونا مانع از درگیر شدن بدن با این ویروس مهلک خواهد شد و به تعویق انداختن واکسیناسیون برای استفاده و تزریق واکسن خاص هیچ تضمینی در عدم ابتلا به این ویروس نبوده و خطر هر لحظه در کمین شماست.